Het gecontesteerde WK '78 in Argentinië, ook Jan Wauters werd buitenspel gezet: "Hier sta ik dan, zonder hemd"
Ook het WK in 1978 lag onder vuur. Het werd georganiseerd door de toen militaire dictatuur in Argentinië. Net als nu gingen er in de pers stemmen op om het toernooi te boycotten. Het regime onder Videla schoot met scherp terug. Dat ondervond ook radiosportverslaggever Jan Wauters. Frank Raes haalt in een 6-delige reportagereeks op Radio 1 herinneringen aan hem op.
"Een nare ervaring in de privésfeer, het is ongebruikelijk om in persoonlijke termen te spreken, maar binnenskamers voorval dat mij trof, roept wel iets op van de sfeer waarin we hier werken en wonen."
Jan Wauters in een radioverslag uit 1978, in de rubriek: "Dagboeken van een waarnemer." Onze voormalige radiosportverslaggever zat toen in Buenos Aires voor het WK, maar nam ook de wreedheid van Jorge Videla's dictatuur waar.
(lees voort onder de foto)
Censuur of de dood
Videla organiseerde het WK als propaganda voor zijn regime. Mensen die zijn lijn niet wilden bewandelen werden gekidnapt, gefolterd en ook gedood. Een WK vol controverse.
En dus besloot wijlen Jan Wauters om ongezien verslag uit te brengen over niet enkel het sportieve, ook over de gruwel.
Wereldbeker of geen wereldbeker, er verdwijnen nog steeds mensen in Argentinië. Ook nu weer, een zeer gerespecteerd journalist.
Een bijdrage in zijn dagelijkse rubriek luidde: "Wereldbeker of geen wereldbeker, er verdwijnen nog steeds mensen in Argentinië. Nu weer, naar ik hier verneem, een zeer gerespecteerd journalist. Julian Delgado."
De Argentijnse krant waarvoor Delgado werkte, durfde de verdwijning zelf niet te melden. Amper 3 dagen na het toernooi werd de te kritische journalist gekidnapt, pas 9 dagen later geraakte het nieuws bekend.
Frank Raes, de toen 24-jarige pupil van Jan Wauters, herinnert zich de nauwe omstandigheden waarin zijn leermeester moest werken: "Er was een enorme censuur voor de eigen journalisten, die moesten zich voegen naar het regime."
Julian Delgado overleefde zijn verdwijning niet.
(lees voort onder de foto)
Ook buitenlandse pers werd buitenspel gezet
De dreigingen van Videla hielden zich niet beperkt tot de Argentijnse journalisten. "Vooral de Franse journalisten kregen te maken met de ambassades die hen probeerde het zwijgen op te leggen."
Daarvan was de bekende journalist en later ook filosoof en auteur Bernard-Henri Lévy een voorbeeld. Hij werd op het vliegtuig gezet omdat hij te kritisch was en "het Argentinië van de martelingen, het Argentinië van de terreur en het Argentinië van concentratiekampen" wilde belichten.
(lees voort onder de video)
De inbraak bij Jan Wauters
"Ook Jan liet zich niet afstoppen, je moet het maar durven", vertelt Raes. "Wat mij vooral is bijgebleven, is dat er in zijn kamer is binnengevallen. Je projecteert dat dan op jezelf en beseft dat het dan zeer dichtbij komt."
Zo klonk het toen in de audioreportage van Wauters: "Bij thuiskomst vastgesteld dat een reistas, nog een tas, een overjas, een wekker, een bandrecorder en vier overhemden verdwenen waren. Mijn halve inboedel."
Woede en machteloosheid breken me op. Je zit gevangen. Hoeveel aarzeling moet je in dit land overwinnen om naar de politie te lopen.
"En mij werd verzekerd dat personen en plaatsen bijzonder goed in de gaten werd gehouden in de hotels. Woede en machteloosheid breken me op. Het zijn slechte wapens. Ze keren zich tegen jezelf."
"Je zit gevangen en naar de politie lopen hier, hoeveel aarzeling moet je daarvoor overwinnen in dit land. Hier sta ik dan zonder hemd. De dag van de vrije pers is hier nog niet aangebroken."
"Dat is de enige zin die me binnenschiet als ik terugdenk naar het WK 1978 en Jan Wauters", herinnert Raes zich. "Hier sta ik dan, zonder hemd."
"Dat kon hij perfect oproepen: het machteloze eenzame gevoel van de man wiens kamer ze zijn binnengedrongen. En toch blijven doorgaan, dat was ook wel Jan Wauters, niet opgeven."
De audioreeks werd gemaakt door Cisse Michiels en Victor Van Driessche.
