Ledenstops en zoektocht naar coaches en accommodatie: clubs kreunen onder populariteit van basketbal
De successen van de Belgian Cats, de Belgian Lions en de nationale 3x3-ploeg lokken de jongste jaren veel jongeren naar het basketbal. Maar kunnen de clubs het allemaal nog bolwerken? De vraag is zo groot dat veel clubs nu al noodgedwongen een ledenstop hebben ingelast, op veel plaatsen is de diplomaplicht voor coaches een struikelblok en ook de infrastructuur - of het gebrek daaraan - is voor veel clubs een probleem. Wordt de sport stilaan slachtoffer van haar eigen succes?
Ledenstops, een gebrek aan accommodatie en te weinig gekwalificeerde trainers: het zijn de verzuchtingen van veel basketbalclubs vandaag. Koen Umans, secretaris-generaal van Basketbal Vlaanderen, bevestigt de stijgende populariteit van de sport.
"We hebben nog nooit zoveel leden gehad als nu en we groeien nog steeds, zowel bij jongens als bij meisjes. Bij meisjes zelfs nog iets sneller, vooral in de leeftijdscategorie tussen 9 en 12 jaar. Dat is het Emma Meesseman-effect", vertelt Umans aan Sporza.
"Bij de jongens zit de grootste groei in de categorie tussen 12 en 16 jaar. Dat is volgens ons toe te schrijven aan de populariteit van 3x3. Momenteel tellen we zo'n 10.000 geregistreerde 3x3-spelers."
We willen het tekort aan infrastructuur in kaart brengen, zodat we onderbouwd naar het beleid kunnen stappen.
Basketbal zit dus in de lift, maar veel clubs barsten nu al uit hun voegen. "Het klopt dat er bij veel clubs een ledenstop is. Een club als Leuven telt 140 aanvragen. Dat is immens", klinkt het.
"Op clubniveau zien we twee belangrijke redenen voor die ledenstops: een structureel tekort aan infrastructuur en veel clubs die het moeilijk hebben om gekwalificeerde trainers te vinden. Dat is een rem op de groei van de clubs."
"Wat betreft de infrastructuur hebben we een studie besteld om het tekort exact in kaart te brengen, zodat we onderbouwd naar het beleid kunnen stappen. We hopen dat probleem in 2024, wanneer er lokale, Vlaamse en federale verkiezingen zijn, op de politieke agenda te zetten. Maar we moeten realistisch zijn: op korte termijn is er geen oplossing."
"Er is zeker geen overschot aan coaches"
Naast de infrastructuur is ook de diplomaplicht voor trainers voor veel clubs een probleem. "Toch groeit het aantal gekwalificeerde trainers mee", zegt Joris Swillen, directeur sportkaderopleidingen bij Basketbal Vlaanderen.
"We leveren elk jaar zo'n 250 à 300 gediplomeerde coaches af, al zijn we er ook niet blind voor dat die niet altijd aan de slag zijn. Ik schat dat er in Vlaanderen in totaal zo'n 4 à 5.000 gekwalificeerde coaches zijn. Maar die zijn absoluut niet allemaal aan het werk. Er is zeker geen overschot aan coaches."
"Voor competitieniveau 1 en 2, de hoogste niveaus bij de jeugd, vinden clubs relatief vlot coaches. Maar op niveau 3 en 4 wordt dat vaak een moeilijker verhaal, zeker voor U16 en U18", weet Swillen.
Je hebt altijd mensen die vinden dat je coach kunt zijn zonder de juiste kwalificaties, maar daar geloven wij niet in.
Een mogelijke oplossing is om de diplomaplicht op de niveaus 3 en 4 wat te versoepelen. "We werken aan een initiatief om op dat niveau vanaf U16 coaches te laten werken die alleen de "start to coach"-opleiding gevolgd hebben. Ik denk dat dat wel zal helpen om een aantal mensen die stap te laten zetten", meent Swillen.
"Daarnaast worden ook de opleidingen tot initiator en instructeur B toegankelijker gemaakt, met meer permanente evaluatie en minder lesuren. Trainer B en trainer A blijven wel serieuze opleidingen, maar zijn ook wel echt kwaliteitsvol."
Swillen benadrukt wel het belang van goed opgeleide coaches. "Je hebt altijd mensen die vinden dat je coach kunt zijn zonder de juiste kwalificaties, maar daar geloven wij niet in. Wie met de auto wil rijden, moet ook een examen afleggen. Het is belangrijk dat we gekwalificeerde coaches blijven houden."
