Wat zijn medische testen exact? Maarten Vangramberen laat zich keuren als voetballer

“Op dit moment is Tau zijn medische testen aan het afleggen in Zuid-Afrika." Deze zin is letterlijk overgenomen uit een bericht van Het Laatste Nieuws van vandaag.

Het artikel gaat over Percy Tau, maar stel dat het over Maarten Vangramberen gaat. Wat staat hem dan te wachten? Maarten liet zich keuren in het ziekenhuis van Asse door de medische staf van Anderlecht en leerde dat een keuring uit twee grote delen bestaat.

Maarten wordt om te beginnen doorverwezen naar dokter Peter Peytchev, sportcardioloog verbonden aan het Hartcentrum van Aalst. Peytchev ziet veel sporters over de vloer komen.

“Er zijn Belgische internationals, ik noem geen namen, met een hartprobleem. Die worden dan opgevolgd. Maar bij 9 op de 10 sporters vinden we geen of kleine afwijkingen, die niet tot een sportverbod leiden”, stelt Peytchev meteen gerust.

Het hartonderzoek bestaat uit 4 onderdelen en begint met een ondervraging naar onder meer eerdere ziektes, operaties, familiale aandoeningen en trainingsgewoontes.

De volgende stap is het maken van een elektrocardiogram in rust. Denk aan de foto’s van voetballers die een tiental elektroden op de borstkast hebben
plakken. Het toont eventuele afwijkingen van een normale hartslag. “Een heel belangrijk onderzoek. We zien soms dingen die je niet ziet op een echografie. Zo kun je bijvoorbeeld littekenweefsel zien.”

Daarna volgt een echografie van het hart. Met hetzelfde toestel waarmee zwangere vrouwen onderzocht worden, kijkt de dokter in het hart. "Zo kunnen we bijvoorbeeld kijken naar de hartkleppen, de grootte van de ruimtes of lekken", legt Peytchev uit.

“Zeker voor (jonge) voetballers is de echografie het beslissende onderzoek, belangrijker dan een inspanningsproef. Voetballers zitten meestal in de leeftijdscategorie 15-35 jaar en hebben nog weinig of geen slijtageproblemen. Als ze een probleem hebben, is dat meestal erfelijk of aangeboren, zoals een verdikking van de hartspier of abnormale hartklep.”

De vierde stap is een elektrocardiogram terwijl de voetballer een inspanningstest doet. “Ik heb al geweten dat we een transfer hebben afgeraden na een hartonderzoek, maar dat gebeurt niet vaak.”

“De meeste professionele sporters zijn eerder in hun leven al getest. Anders is het voor bijvoorbeeld jonge Afrikanen of Zuid-Amerikanen, die rechtstreeks van hun opleidingsclub komen.”

“Dat het toch soms nog fout gaat? We kunnen 70 procent van de oorzaken van hartfalen detecteren. De overige 30 procent zien we niet omdat we geen zicht hebben op wat er tussen de jaarlijkse controles gebeurt en omdat detectiemethodes soms niet gevoelig genoeg zijn.”

Na een bezoek aan de hartafdeling buigt de medische staf van Anderlecht, onder leiding van van clubdokter Kristof Sas, zich over de fysieke paraatheid en algemene gezondheid van Maarten.

Het fysieke onderzoek bestaat uit stabiliteits- en krachtoefeningen. Hoe hoog kan Maarten springen? Hoe goed is zijn conditie en hoe sterk zijn zijn beenspieren?

“We testen vooral de belangrijkste spiergroepen voor een voetballer, zoals de adductoren en hamstrings”, zegt Niels Mathieu. “Belangrijk daarbij is ook dat we goed kijken naar het (on)evenwicht tussen links en rechts. Als het verschil te groot is, moeten we met extra oefeningen bijsturen.”

“De meeste voetballers hebben een been waarmee ze meer doen tijdens het voetballen waardoor we vaak onevenwicht merken tussen links en rechts. Een van de allerbelangrijkste is de hamstringtest. Als daar een groot verschil tussen links en rechts zit, dan zullen we je volgende week nog niet laten spelen, Maarten.” (Lees voort onder de foto's)

Als laatste stap van zijn screening komt Maarten op de onderzoekstafel van dokter Sas terecht. “Laat ons zeggen dat dit het gedeelte is waar je het meeste risico loopt om afgekeurd te worden”, zegt Sas.

“Vanuit de scouting komt er al heel wat informatie over een nieuwe speler binnen. Over zijn snelheid, sprongkracht, uithouding etc. Over zijn medische toestand weten we veel minder.”

De dokter onderzoekt de enkels, knieën, heupen en in het geval van doelmannen ook schouders en ellebogen. Eventueel maakt hij nog extra scans.

Verrassender is de oogtest. “De beste spelers hebben een heel precies en snel zicht”, legt Sas uit. "We zien dat de meerderheid van de voetballers bovengemiddeld scoren op oogtests. Je moet een bal goed kunnen inschatten en in fracties van seconden kunnen beslissen.”

Na een onderzoek dat al meer dan een uur bezig is, is het duidelijk dat in tijden van wetenschappelijke benadering medische tests zeker geen formaliteit meer zijn voor voetbalclubs. "We doen het zo uitgebreid mogelijk, alleen in de laatste uren dat de transfermarkt open is, beperken we ons tot de essentie en doen we de rest later. Dan kan het onderzoek in een kwartier."

Er wordt meestal ook niet zwart of wit goed- of afgekeurd. Het codewoord is “availability”, beschikbaarheid in het Nederlands. "Een speler van 29 jaar met al wat kilometers op de teller kan slijtage vertonen, maar daar al enkele seizoenen perfect mee voetballen."

"Wil de club een jonge speler aantrekken om later met meerwaarde te verkopen, dan sla je veel sneller alarm over bepaalde problemen. Er is ook een verschil tussen een speler die je voor een seizoen huurt of een speler die je voor 5 jaar definitief aantrekt."

"Kon de speler het vorige seizoen perfect voetballen met een bepaalde afwijking, dan is het risico voor een huurperiode beperkt Bij een definitieve transfer denk je al sneller eens twee keer na.”

De test zit er op. Het hart en de algemene gezondheid van Maarten zijn uitstekend. Hij krijgt groen licht van de medische staf van Anderlecht. Hij zal wel nog wat spierversterkende oefeningen krijgen om zich in de voorbereiding van loper om te scholen tot voetballer. Nu het bestuur nog overtuigen.