De "last minute kampioenen" van Stef Wijnants: de dramatische maand van Liverpool

De jonge voetballiefhebbers zullen zich ongetwijfeld herinneren dat Manchester City met Vincent Kompany in 2012 voor het eerst in 44 jaar Engels kampioen werd. Sergio Agüero scoorde ver in de toegevoegde tijd de beslissende 3-2 tegen Queens Park Rangers. Alle emotionele superlatieven voor zo’n thriller werden bovengehaald.

Toch was de afloop van de competitie in 1989 nog een stuk aangrijpender. Toen heette de Engelse competitie nog gewoon The First Division en waren de commerciële activiteiten van een voetbalclub nog van ondergeschikt belang aan de competitiegeest. De strijd was er niet minder om.

Het First Division seizoen '88-'89 zal om twee redenen de Engelse supporter voor altijd beroeren. Op 15 april 1989 vond de Hillsborough-ramp plaats en eind mei vochten Liverpool en Arsenal op de slotdag van de competitie in een onderling duel uit wie er landskampioen werd.

Arsenal heeft er in 1988 al bijna 20 magere jaren opzitten. In de jaren 70 en 80 kan de Noord-Londense club slechts één keer kampioen spelen (in 1971).

Ook op het Europese toneel maken ze geen brokken. Met een verloren finale in Brussel tegen Valencia in de Beker voor Bekerwinnaars houdt het op. Arsenal is er wel altijd, maar Arsenal kan niks meer winnen.

The Gunners moeten het hebben van hun strak georganiseerde defensie. Lee Dixon, Tony Adams, Steve Bould en Nigel Winterburn zullen bijna 10 jaar lang de cement vormen van de ploeg. Voorin rekent de Schotse manager George Graham op de doelpunten van Alan Smith.

Heel anders vergaat het Liverpool. De Reds zijn ‘de’ ploeg van Engeland en bij uitbreiding van Europa in de jaren 70 en 80. Maar liefst 10 keer wordt het landskampioenschap gewonnen en de prijzenkast met Europese trofeeën wordt 7 keer aangevuld.

Bij Liverpool zijn de grote namen John Barnes, Alan Hansen, Ronny Whelan, John Aldridge en Ian Rush. Rush heeft er een mislukt avontuur bij Juventus opzitten en wordt voor een recordbedrag van 2,7 miljoen pond terug naar de Merseyside gehaald.

Maar het loopt niet bij de ploeg van manager Kenny Dalglish. Bij aanvang van de terugronde telt het 12 punten minder dan Arsenal. Pas diep na nieuwjaar zet Liverpool de achtervolging in en komt het na 32 speeldagen op gelijke hoogte. 

Op speeldag 33 (van de 38) op 22 april staat Liverpool-Arsenal gepland. Liverpool moet op neutraal terrein in Sheffield eerst nog aan de bak in de halve finales van de FA Cup tegen Nottingham Forest. Zaterdag 15 april 1989 is een gitzwarte bladzijde in de geschiedenis van het voetbal.

In het Hillsboroughstadion van Sheffield Wednesday voltrekt zich een catastrofe. 96 fans van Liverpool verliezen het leven nadat ze in een overvolle tribune tegen hekken worden verpletterd.

Het dagelijkse leven in de havenstad Liverpool ligt wekenlang plat, het voetbal verschuift even van de agenda. Na een rouwperiode van 18 dagen herneemt
Liverpool de competitie. In 23 dagen moet het maar liefst 8 matchen afwerken. En het gaat niet om zomaar wat wedstrijden. Nee, Liverpool FC gaat voor de dubbel: beker en titel!

De overvolle kalender van Liverpool dwingt de Engelse voetbalbond ertoe om Liverpool – Arsenal te verplaatsen tot na de competitie. De kraker wordt meteen de allerlaatste match van het seizoen.

Ondanks het drama overstijgen de jongens van Kenny Dalglish zichzelf. Ze winnen op 20 mei de Cupfinal tegen Everton met 3-2 en drie dagen na het bekersucces blikken ze West Ham United in met 5-1. De titel en dus de dubbel kan hen niet meer ontsnappen.

De stand na 37 speeldagen :

Liverpool :     37 matchen/ 76 punten/ 65-26 doelsaldo + 39
Arsenal :         37 matchen/ 73 punten/ 71-36 doelsaldo + 35

De Reds hebben dus drie punten voorsprong en een beter doelsaldo. Dat betekent dat Liverpool op vrijdag 26 mei 1989 zelfs mag verliezen met één goal verschil. Wint Arsenal met twee doelpunten verschil, dan zijn de Londenaars alsnog kampioen omdat het dan meer doelpunten gemaakt heeft.

Voor aanvang van de match lopen de rillingen al over het lijf. De spelers van Arsenal hebben bij de opkomst een bos bloemen bij. Lukic, Winterburn, Adams en de anderen lopen naar alle hoeken van Anfield en gooien de ruikers naar de Liverpoolfans. Hillsborough mag nooit vergeten worden, ook niet op een historische dag als deze waar twee ploegen in een rechtstreeks duel gaan uitmaken wie er landskampioen wordt.

George Graham weet dat zijn ploeg twee keer moet scoren, maar stuurt zijn ploeg toch met  een superdefensief plan het veld op. Nigel Bould en Tony Adams krijgen centraal in de defensie het gezelschap van legende David O’Leary. Het driemansblok moet ondoordringbaar worden.

“Zet druk over het hele veld. Zorg ervoor dat ze de lange bal moeten spelen. Wij hebben grote jongens achteraan staan die alles zullen wegkoppen. Als het bij de rust nog 0-0 is, zal ik niet ontgoocheld zijn. Misschien kunnen we dan kort na de pauze scoren en dan weet je maar nooit...", is het devies dat Graham zijn ploeg meegeeft.

Miljoenen televisiekijkers vinden het een saaie vertoning. De wedstrijd wordt live uitgezonden op ITV, dat dat seizoen een revolutie heeft ontketend in de televisiewereld door voor het eerst in de geschiedenis de rechten van het Engelse voetbal in te lijven en dat ten nadele van de BBC.

De tactiek van Graham lijkt te werken. In de 52e minuut devieert spits Alan Smith een bal in doel. Het protest van Liverpool bij scheidsrechter David Hutchison voor handspel baat niet. Na breedvoerig overleg met zijn assistent wijst hij uiteindelijk naar de middenstip, 0-1.

Vanaf dan speelt Liverpool met de bibber op het lijf. De minuten tikken weg. Radio- en televisiecommentatoren bezingen de lof van Arsenal dat het kampioenschap op een grootse manier komt afsluiten. Maar de emotie is aan de kant van het zo zwaar getroffen Liverpool. Alleen al hun fans verdienen de titel. 

De toegevoegde tijd is bijna een minuut verstreken. John Barnes van Liverpool komt in balbezit. Barnes is balvast en moet de match bevriezen. Maar in plaats van tijd te winnen en de hoekschopvlag op te zoeken wil de Engelse international plots richting doel.

Richardson ontneemt Barnes de bal en tikt snel tot bij doelman John Lukic. Iedereen verwacht een lange uittrap van Lukic, maar hij gooit de bal in de voeten van rechtsachter Lee Dixon. Via Dixon komt de bal tot bij de afhakende spits Alan Smith, die na controle met zijn linker Michael Thomas door het centrum stuurt. Thomas heeft plots nog maar één Liverpoolverdediger voor zich: Steve Nicol.

De 21-jarige Thomas probeert de bal in één tijd over het hoofd van Nicol te tillen. Dat mislukt, maar in de rebound kan Thomas de bal toch meenemen. De klok tikt 91 min 20 seconden.

Thomas gaat alleen op Grobbelaar af. ITV-commentator Brain Moore roept de legendarische woorden : “Thomas, it’s up for grabs now”, het ligt nu voor het grijpen. “THOMAAAASSS“.

Michael Thomas schiet zich de Arsenallegende in, want hij plaatst de bal buiten bereik van Grobbelaar. 0-2. 30 seconden later fluit Hutchison de partij af. Arsenal is na 18 jaar opnieuw landskampioen. Kapitein Tony Adams mag de trofee in de lucht steken. 

De aanhang van Liverpool krijgt een nieuwe uppercut te verwerken. Gelukkig is het dit keer slechts een sportief drama. Titels en bekers zal Liverpool FC de volgende 30 jaar wel nog winnen, de Kop zal evenwel voor altijd 96 vrienden minder tellen…