Belgen en uurrecordpogingen: van Bracke over Merckx tot 1-wielers

Ferdinand Bracke was een begenadigd tijdrijder, zowel op de weg als op de piste. In 1967 doorbrak hij als eerste de kaap van 48 km in 1 uur: in Rome zette hij op 30 oktober 48,093 km neer. Dat leverde hem dat jaar de allereerste Trofee van Sportman van het Jaar op.

Eddy Merckx was het aan zijn statuut van beste renner van zijn generatie (en aller tijden) verplicht om zo ver mogelijk te raken in 1 uur. Hij koos in 1972 ook voor de hoogte van Mexico, zij het Mexico-Stad. De Kannibaal ging als eerste door de grens van 49 km: met 49,431 km deed hij bijna 800 meter beter dan de Deen Ole Ritter, die in 1968 het record van Bracke had afgepakt.

De afstand van Merckx zou tot in 1984 blijven staan, toen de Italiaan Francesco Moser in Mexico-Stad 50,808 km haalde. Die deed dat echter op een aerodynamische fiets. In 2000 legde de UCI beperkende materiaaleisen op, zodat er weer meer richting de traditionele fiets geëvolueerd werd. Moser verloor zijn record (dat werd vanaf toen Best Human Effort), Merckx werd in ere hersteld. Pas in 2000 pakte Chris Boardman in Manchester het record van Merckx af met 10 meter: 48,441 km.

Koen De Koker, als renner, zanger en filosoof een man van vele markten, deed in mei 1996 een aanval op het werelduurrecord op de piste in Manchester. De Koker pakte het speciaal aan: hij rekende niet op zijn fysiek, maar alleen op zijn mentale sterkte. Hij trainde zijn geest en mediteerde. "Elke gedachte is een schepping op zich. Hoe meer intensiteit je in de gedachte steekt, hoe sneller ze zich verwerkelijkt." De Koker startte snel, maar viel even snel terug. Toch denkt hij niet aan opgeven: en 47,076 km is nog heel respectabel.

Een opvallende poging is die van kunstenaar Jan Fabre. Die probeerde in september  op de velodroom van Lyon het werelduurrecord van Eddy Merckx van 1972 NIET te verbeteren. "Het is een poging om een dwerg te blijven in het land der reuzen", legde Fabre in Culture Club op Canvas uit. Het event gebeurde in de aanloop van een retrospectieve van Fabre in de Franse stad. Hij kwam tot net geen 23 km. "Ik heb nu nog meer respect voor wielrenners." Merckx gaf trouwens commentaar bij de performance.

Eddy Planckaert waagde zich nooit aan een officiële poging, maar stapte op 25 september 2015 wel op een houten fiets. De ex-winnaar van de Ronde en Parijs-Roubaix, tegenwoordig wieleranalist, vestigde met 11 km, 932 meter en 94 centimeter een record. Maar dat werd niet erkend door de UCI. In 2016 bracht Jonas De Brauwer, een student van HoGent, de afstand op 19,3 km.

Ook Stefan Vanaudenhove koos niet voor een traditionele fiets. Hij fietst door het leven op eenwielers. Zo ook in 2017 op de autopiste van Monza, waar hij een aanval deed op het werelduurrecord van 32,230 km. Dat was evenwel te hoog gegrepen, maar met 27 kilometer vestigde hij wel het Belgische record.