Turn- en hockeyclubs moeten kinderen weigeren, zwemmers haken zelf af

Ellen Heireman van turnclub Gymmax uit Dendermonde heeft alvast de ledenaantallen zien groeien in de laatste jaren.

"Sinds de Olympische Spelen van Rio is het aantal leden hier serieus gestegen", vertelt ze. "In eerste instantie in de kleutergroepjes. Maar na de successen van Nina Derwael en Axelle Klinckaert op het EK komen ook kinderen uit de lagere school meer naar het turnen."

Succes zorgt ook voor meer populariteit van de sport op zich. Heireman: "Niet alleen Nina, maar heel de ploeg doet het goed. Hierdoor komt turnen meer in de media. Mensen zien het meer, ze vinden het mooi en dus willen kinderen dàt gaan doen."

Ondanks het feit dat we maar een relatief klein land zijn, is er een positieve evolutie zichtbaar.

Heireman: "We hebben een kleine vijver om uit te vissen. Maar er komen meer en meer leden en dus worden de selecties strenger en strenger.  Je ziet dat het niveau omhoog gaat, van jongs af aan eigenlijk al."

"We moeten echt héél véél kinderen weigeren. De groepen zitten echt overvol", zucht Ellen Heireman. "We hebben geen plaats meer in de zaal en bovendien kampen we met een tekort aan trainers. Om kwaliteit te blijven leveren hebben we nu een maximum gezet op het aantal leden per groep. "

In Dendermonde kunnen ze bovendien beschikken over 2 uitstekend uitgeruste zalen, maar niet elke club heeft die luxe. "Wij kunnen alle toestellen laten staan. In kleinere turnclubs moeten ze constant de toestellen opstellen en afbreken. Dat is heel tijdrovend."

Het interview met Ellen Heireman van turnclub GYMMAX Dendermonde:

"Ik denk dat we echt wel kunnen zeggen dat de sportieve successen de locomotief geweest zijn voor onze sport", zegt Denis Van Damme, directeur marketing en communicatie van de Belgische hockeybond. "Dat is niet begonnen met de medaille op de Spelen in Rio. Het startschot kwam toen de Red Lions zich plaatsten voor Peking 2008."

Sindsdien groeit de sport met ongeveer 10% per jaar.  Momenteel telt de hockeybond zo'n 47.000 leden, binnenkort hopen ze de kaap van de 50.000 te ronden.

"Naast sportief succes denk ik dat de clubs goed werk leveren en dat wij met onze kernwaarden van fair play, respect en tolerantie goed scoren."

Net zoals het turnen kampt ook het hockey met ledenstops bij sommige clubs. Enerzijds door de snelle groei die nog versterkt wordt door de grotere media-aandacht. Maar volgens Van Damme is er nog een tweede reden.

"Historisch gezien zijn er nogal wat clubs die in verstedelijkt gebied liggen en die kunnen niet uitbreiden", legt hij uit.  "Een club met één hockeyveld kan zo'n 500 à 600 leden per seizoen tellen."

"Als je meer leden wil aantrekken, heb je een extra veld nodig. Is er dan geen plaats rond je club omdat er teveel mensen wonen - zoals in het Brusselse - dan kan je niet uitbreiden en is een ledenstop de enige oplossing. Van de 87 clubs zijn er 10 die een ledenstop moeten invoeren."

"Wij willen kwalitatief groeien. Niet alleen naar infrastructuur toe, maar ook naar omkadering. Coaches, trainers en scheidsrechters moeten degelijk opgeleid worden. Als je te snel groeit, dan kan je niet volgen. Daarin zit de grote uitdaging voor de hockeysport vandaag."

Bekijk hier het interview met Denis Van Damme van de Belgische hockeybond:

Bij  Pascale Verbauwen van de Vlaamse Zwemfederatie horen we een heel ander verhaal.  Hier geen sprake van een "Pieter Timmers-effect" na zijn zilveren medaille op de Olympische Spelen in Rio.

Er zijn meerdere structurele problemen die ervoor zorgen dat enerzijds de instroom naar zwemclubs beperkt blijft en anderzijds de drop-out uit het zwemmen heel groot is.

"Wij zijn als  Vlaamse Zwemfederatie niet de enige federatie die zwemmen aanbiedt.  Er zijn Sporta, de Gezinssportfederatie, privé-initiatieven, steden en gemeenten die  zwemles aanbieden...", steekt Pascale Verbauwen van wal.

"Daarnaast is er ook een wildgroei van privélesgevers die niet dezelfde opleiding en expertise bieden die de clubs wel kunnen bieden."

Zwemmen is één van de 3 pijlers die kinderen moeten kunnen, samen met stappen/lopen en fietsen. 

"Maar eens een kind kan zwemmen is voor de meeste ouders de kous af", gaat Verbauwen voort. "Oké, je kan zwemmen", zeggen de ouders dan. "Wij zijn content, we gaan op reis en je zal niet verdrinken.""

"In een omgeving die niet competitief gericht is, krijgt dat kind niet meteen de goesting en de nodige begeleiding om naar competitie over te stappen. Tussen al die duizenden kinderen die niet in een zwemclub terechtkomen zitten ongetwijfeld talenten. Dat is een grote drop-out waar we niet echt een oplossing voor hebben."

Of er een structureel tekort is aan zwembaden wil Verbauwen niet gezegd hebben. Wel is ze overtuigd dat zwemmen de enige sport is die moet beoefend worden tijdens publieke uren.  Afhankelijk van de goodwill van de stad of de gemeente krijgen clubs 2, 4, 6... banen, de rest is voor het publiek.

"Als ik basketbal wil gaan spelen met vrienden, dan ga ik toch ook niet op het veld van een club uit eerste klasse de helft van het veld innemen tijdens hun training? In het zwemmen is dat algemeen aanvaard", zucht Verbauwen.

"Je kan je talent niet 100% ontplooien zonder de nodige accommodatie en knowhow. Ik ken zwemclubs waar ze met 20 à 25 kinderen in één baan moeten liggen. "

"Als je elke week op televisie komt, dan ben je sportief en publicitair belangrijk.  Maar voor sponsors is een zwemmer minder interessant. Je kan hem niet volplakken met reclame, hé", weet Pascale Verbauwen ook.

Zelfs de climax van het Belgische zwemmen, de gouden medaille van Fred Deburghgraeve op de Olympische Spelen van Atlanta in 1996, kon niet zorgen voor een boost.

"Fred is en was een fenomeen", zegt Verbauwen lachend. "Hij zal het mij niet graag horen zeggen, maar hij was de slechtste reclame ooit voor het zwemmen toen hij gestopt is. Hij verkondigde overal dat hij blij was dat hij van dat vervelende zwemmen af was. "

"Als je een gouden medaille wint en dat verkondigt, dan is het effect al volledig weg. Hij heeft daar niet bij stilgestaan en heeft dat ook niet met opzet gedaan, maar het heeft het zwemmen zeker geen goed gedaan."

Lees ook: "Het Nina Derwael-effect? Daar is het nog te vroeg voor"