"We komen eraan, schat!" - De roemloze aftocht van België op het WK 1970

“Als je je morgen niet afbeult, zitten we dadelijk op het vliegtuig huiswaarts, afgesproken?” Zo klonken ongeveer de woorden van een Rode Duivel toen hij de avond voor de beslissende groepsmatch op de kamer van verdediger Nico Dewalque binnenkwam.

Het typeerde de sfeer die in het Belgische kamp hing tijdens het WK van 1970 in Mexico. “Dat hele WK had niets met voetbal te maken,” getuigde spits Johan Devrindt achteraf.

Nochtans hadden de Belgen hoge ogen gegooid in de kwalificaties. Ze hadden Joegoslavië (nog finalist op EK 1968) en Spanje achter zich gelaten en trokken met onder meer Van Himst, Van Moer, Lambert, Puis en het onvolprezen verdedigingstrio van Standard Thissen, Jeck en Dewalque niet als nobele onbekenden naar Mexico.

Het was 16 jaar geleden dat de Duivels nog aan een WK deelgenomen hadden en de verwachtingen waren best wel hooggespannen. Met El Salvador, Rusland en gastland Mexico droomden bondscoach Raymond Goethals en de bondstop zelfs van de tweede ronde. 

Op 9 mei stonden de Duivels al gepakt en gezakt op de luchthaven van Zaventem terwijl hun toernooi pas op 3 juni zou beginnen. Nog voor het vliegtuig opsteeg was het al hommeles. Geld uiteraard. De bond maakte voor de geselecteerde spelers een som van 15.000 frank over aan de club die dat bedrag op zijn beurt ‘mocht’ doorstorten aan de spelers. In de vertrekhal was over de premie ook nog geen eensgezindheid zodat sommigen al begonnen te morren.

En ook over de voetbalschoenen werd er in Zaventem nog gediscussieerd. Niet iedereen was akkoord gegaan om de inkomsten van de schoenreclame in één pot te stoppen. De achterdocht tussen de netjes in kostuum uitgedoste Duivels was groot.

Beerschotter en vader van huidig Sporza-analist Gert, Jan Verheyen zat de dag voor de afreis nog met een ander probleem. “Waar is mijn broek?”, vroeg hij zich af. Aan de broek moesten nog enkele retouches gebeuren en bij verzending werd ze in het station van Turnhout net op tijd teruggevonden. Verheyen stapte alsnog met een perfect zittende broek het vliegtuig richting Mexico op.

Het zijn slechts enkele voorbeelden van het amateurisme dat door de onervaren Belgische bond aan de dag werd gelegd.

Eens in Mexico aangekomen werd het humeur ook al meteen op de proef gesteld. De delegatie verbleef dan wel in het prachtige hotel Meson del Angel (Het Engelenhuis) in Puebla maar dat bleek op ruim 150 kilometer van Mexico City (waar de Belgen al hun matchen afwerkten) te liggen en de reis in een gammele bus bedroeg bij 40 graden al snel drie uur.

Ruim drie weken vóór de eerste match waren de Belgen dus al ter plaatse. Het zwembad was uitnodigend maar de Belgen mochten zich niet ‘vermoeien’. Getraind werd er de eerste tien dagen ook al niet, het lichaam moest gespaard worden en zich aanpassen aan de hoogte en de hitte.

Ook oefenmatchen tegen volwaardige tegenstanders waren niet eens ingepland. Van een topsportcultuur had de begeleiding in 1970 geen kaas gegeten.

Kaarten dan maar, de hele dag door, dat leek het geschikte tijdverdrijf. Voor wie geen plezier wilde maken werden uren dagen en dagen weken. Kortom, de verveling en de heimwee naar vrouw en kinderen sloegen toe.

Maar dat gold niet voor alle Duivels. De opgelegde maatregel van twee pinten per dag werd al snel in de wind geslagen. En de ontspannen tochtjes uit het hotel werden uiteindelijk liederlijke uitstapjes. Sommigen vonden Puebla het paradijs, anderen trokken zich terug en leidden een kloosterleven. De tegenstellingen groeiden met de dag.

Goethals liet begaan, want hij voelde zich niet verantwoordelijk voor de ontspanning en organisatie. Hij hield zich zoals steeds maniakaal bezig met het spelleltje.

Op 3 juni was het zover. El Salvador, van het niveau Liechtenstein of Andorra, werd zonder veel poeha met 3-0 verslagen, drie dagen later werden de Belgen evenwel door de Sovjet-Unie met 4-1 in de pan gehakt. Moeder de vrouw werd al gebeld: we komen eraan schat!!!

Voor de beslissende match tegen Mexico zat de klad er zo diep in dat aan Nico Dewalque gevraagd werd om als verdediger wat minder hard zijn best te doen. Op training hadden aanvallers Johan Devrindt en Lon Polleunis elkaar meer dan 'geambeteerd' en Goethals overwoog zelfs om de weemoedige Van Himst aan de kant te laten. Bondsbons Roger Petit bracht de coach op andere gedachten.

Opvallend was ook dat de Club Brugge-spelers zich overbodig voelden. Middenvelder Pierre Carteus vertelde daar achteraf onomwonden over: “We hadden snel door dat wij, Bruggelingen, er maar bijgesleurd waren om de hoop te vullen. Pas als alle andere Duivels hun twee benen zouden gebroken hebben zouden we mogen spelen.”

Bij de terugkeer op Zaventem stonden heel wat Club Brugge fans de Duivels op te wachten. De spelers van Anderlecht met Paul Van Himst op kop en bondsleider Roger Petit kregen de wind van voren. Ze begrepen niet dat hun god, spits Raoul Lambert, tegen Mexico niet had mogen spelen. Van Himst en Puis waren er zo van aangedaan dat ze een halfjaar niet voor de nationale ploeg wilden spelen.

Voor 110.000 uitzinnige Mexicanen gingen de Belgen in hun laatste groepsmatch met 1-0 onderuit. “We hebben niet verloren van Mexico, maar van de Argentijnse scheidsrechter Coerezza”, gaf Dewalque mee. De strafschop die over winst besliste was inderdaad een lachertje. Jeck trapte overduidelijk op de bal.

Het minuten durende protest werd uiteraard afgewimpeld waarna aanvoerder Pena zijn landgenoten in de tribunes en op straat in collectieve hysterie bracht. Goethals bracht in de slotfase Devrindt nog in en die kreeg zowaar nog twee kansen. Sommige spelers keken grijnzend richting de spits: oef, gemist, we kunnen naar huis.

België mocht dan in 1970 zijn allereerste match ooit op een WK gewonnen hebben, de kliekjesvorming, het gekibbel over geld en het gebrek aan een heuse profmentaliteit maakten van het Mexicaanse avontuur een roemloze aftocht!