Van inspirerende sportheld naar moordende volksvijand: Oscar Pistorius is weer vrij, maar tegen welke prijs?
Zelden viel een sportheld zo brutaal van zijn sokkel. Oscar Pistorius (37) verbaasde de wereld door zonder benen naar de Olympische Spelen te sprinten, maar verloor alle glans door de moord op zijn vriendin. Vandaag - elf jaar na de feiten - komt de Zuid-Afrikaan vervroegd vrij. Al is dat in het geval van Pistorius bijzonder relatief.
Iconisch. Buitengewoon. Inspirerend.
Voor het levensverhaal van Oscar Pistorius kwam iedere getuige jarenlang superlatieven tekort.
De Zuid-Afrikaan groeide eerder deze eeuw uit tot een wereldwijd rolmodel met zijn grensverleggende sportprestaties, ondanks het verlies van twee onderbenen door een gendefect.
Historisch is zijn deelname als paralympiër aan de 'gewone' Olympische Spelen in 2012. Op kunstprotheses haalt Pistorius in Londen de halve finale van de 400 meter.
In thuisland Zuid-Afrika zetten ze het fenomeen op dat moment bijna in een rijtje met Nobelprijswinnaars Nelson Mandela en Desmond Tutu.
Door zijn enorme populariteit doet Pistorius financieel gouden zaken dankzij deals met wereldmerken zoals Nike. En ook familiaal lijkt alles picture perfect wanneer de atleet de liefde vindt bij het bekende fotomodel Reeva Steenkamp.
Op Valentijnsdag 2013 neemt het sprookjesverhaal een tragische wending.
Pistorius vermoordt zijn 29-jarige vriendin Reeva in zijn huis in Pretoria door met een pistool vier keer op een gesloten toiletdeur te schieten. Volgens de schutter een noodlottig accident, want Pistorius beweert dat hij dacht dat er een inbreker in huis was.
Maar volgens de aanklager - en nagenoeg de volledige publieke opinie - was de aanleiding een verhitte discussie tussen het koppel en schoot Pistorius zijn vriendin neer door een woedeaanval.
De zaak houdt Zuid-Afrika in de ban, ook in de rest van de wereld reageert men gechoqueerd op het drama.
Tijdens het "proces van de eeuw" - live uitgezonden op nationale televisie, een primeur - veroordeelt de rechter Pistorius eerst tot 5 jaar gevangenis voor doodslag. Later zet het hooggerechtshof dat om in moord en verhoogt het de celstraf tot 13 jaar en 5 maanden.
Met tranen in de ogen verdwijnt de schuldige achter slot en grendel.
Collectieve verontwaardiging
Vandaag, bijna 11 jaar na de feiten, komt Pistorius (tot woede van velen) vervroegd vrij.
Het Zuid-Afrikaanse rechtssysteem laat namelijk toe dat gevangenen na de helft van hun straf kunnen vrijkomen bij goed gedrag en wanneer er lage kans op herval is. Zelfs bij zware feiten, zoals in het geval van Pistorius.
Verschillende kranten schetsten de voorbije weken het doen en laten van de ex-sprinter in zijn periode achter de gevangenismuren. The Times weet dat Pistorius zijn tijd vulde door alles te leren over beleggingen, zich verdiepte in de Bijbel, anderen coachte bij het powerliften en bijkluste als groentekweker en schoonmaker.
Buiten een gevecht met een mede-gevangene om telefoontijd liet Pistorius zich naar verluidt nooit negatief opmerken.
Volgens The Telegraph heeft het leven achter de tralies de Zuid-Afrikaan wel ontegensprekelijk getekend. De ooit afgetrainde topatleet zou nu flink wat kilo's zwaarder zijn, een baard en grijs haar hebben én verslaafd zijn aan sigaretten.
Paparazzi verdringen zich nu al voor de eerste foto.
De aanstaande vrijlating van Pistorius zorgt wel voor een ongekende golf van collectieve verontwaardiging in Zuid-Afrika, maar ook ver daarbuiten.
Amper negen jaar gevangenis voor moord op een weerloze vrouw...
Vooral voor familie en vrienden van de betreurde Steenkamp is het opnieuw een harde klap in het gezicht. Zij betreuren dat Pistorius blijft vasthouden aan zijn versie van de feiten.
In een poging om zielsrust te vinden bezocht de vader van Steenkamp enkele jaren geleden Pistorius in de gevangenis, maar die bleef hardnekkig ontkennen dat hij Reeva doelbewust doodde. "Hij gaf mij zijn waarheid, niet de mijne", vertelde Barry Steenkamp, die intussen overleden is.
Moeder June verzet zich nu niet tegen de vrijlating van Pistorius, maar vraagt zich in een brief wel luidop af of de "enorme woedeproblemen" van Pistorius weg zijn. Ze zegt ook "dat ze zich zorgen maakt over de veiligheid van elke vrouw die in de toekomst met hem in contact zal komen".
Ondertussen doen de autoriteiten er alles aan om te onderstrepen dat de voorwaardelijke vrijlating van Pistorius allerminst gelijkstaat aan vrijheid.
De olympiër zal onder streng toezicht staan tot zijn straf verloopt in december 2029. Hij moet ook therapie voor woedebeheersing en sessies over geweld tegen vrouwen volgen. Alcohol consumeren en praten met de media is ten strengste verboden.
Sluimerend gevaar
Soit, niet dat Pistorius straks de schijnwerpers bewust zal opzoeken - de man wordt opgejaagd wild in Zuid-Afrika.
Binnen de gevangenis liep Blade Runner volgens ingewijden al rond met een doelwit op de rug bij enkele beruchte bendes, erbuiten zal dat niet anders zijn.
Integendeel.
"Er bestaat geen twijfel over dat er sommigen de scalp van Oscar willen", weet Mark Williams-Thomas, een journalist en vriend van Pistorius.
Een ex-leerkracht die Pistorius meermaals bezocht in de gevangenis verklapte dat de Zuid-Afrikaan zelf wakker ligt van het sluimerende gevaar. "Hij is bang om aangevallen te worden als hij naar de winkel of bar gaat", liet de kennis optekenen.
Die angst voor weerwraak komt niet zomaar uit de lucht vallen.
Opvallend genoeg doken er tijdens het proces over de moord al figuren uit de onderwereld op in de rechtszaal. Onder meer huurmoordenaar Mikey Schultz liet zonder woorden verstaan dat Pistorius maar beter met één oog open slaapt.
Velen linken de dreiging aan Reeva's overleden vader Barry, die zijn hele leven actief was in de paardenwereld - een sector met veel geld en dus onvermijdelijk ook schimmige figuren.
Een anonieme kennis tegenover The Sun: "Barry heeft veel vrienden gemaakt en niet iedereen is een lieverdje. Sinds de moord op zijn dochter wilde hij alleen maar een schuldbekentenis. Nu Pistorius terugkeert naar de echte wereld kan iemand hem 'overtuigen' om de waarheid te vertellen."
De Zuid-Afrikaanse reclassering zal logischerwijs dan ook geen details naar buiten brengen over de vrijlating van Pistorius. "We moeten het risico voorzichtig managen", beseffen zij.
Ondanks de grote gevoeligheid van het hele dossier lekte het toekomstige 'onderduikadres' wel al uit in de pers.
Pistorius zou huisvesting (en werk) krijgen bij zijn vermogende nonkel Arnold - een succesvolle zakenman die in een beveiligde diplomatieke wijk dicht bij Pretoria woont. De volksvijand verbleef daar eerder al eens in afwachting van zijn proces.
Het herenhuis is omringd door grote muren met prikkeldraad en kreeg de voorbije maanden steeds meer veiligheidsupgrades naarmate de vrijlating van Pistorius naderde.
Op de stoep wachten televisieploegen nu massaal op zijn aankomst, sensatiekranten hebben ongetwijfeld al enkele 'spotters' in de buurt geronseld. En persbureau Reuters lanceerde vannacht zelfs een livestream van de gevangenis die de fallen hero straks verlaat.
Pistorius is weer vrij, maar tegen welke prijs?
