Een shirtwissel nóg voor de wedstrijd begonnen is. Met Anass Zaroury en Bilal El Khannouss heeft Marokko twee Duivelse diamanten in zijn selectie vanmiddag. Geslepen in de Belgische jeugdreeksen, maar gekozen voor de Marokkaanse hoofdmacht. Waarom steeds meer jonge voetbaltalenten diezelfde beslissing dreigen te maken.
België vs. Marokko zal niet eindigen met het laatste fluitsignaal vandaag.
Zo liggen er deze middag vier paspoorten met de dubbele nationaliteit Belg/Marokkaan op de tafel van scheidsrechter César Ramos. Maar geen enkele zal na de wedstrijd in de portefeuille van een Rode Duivel verdwijnen.
Waar Fellaini en Chadli vroeger voor België kozen, verloor onze nationale ploeg de voorbije weken alleen al twee van zijn grootste voetbaltalenten aan Marokko: Bilal El Khannouss en Anass Zaroury.
De ene is slechts 18 jaar, maar bij Genk wel dé smaakmaker op de Belgische velden. De ander is op 22-jarige leeftijd het verlengstuk van Vincent Kompany op het middenveld van Burnley. Samen met Selim Amallah (26) en Ilias Chair (25) dragen ze vanmiddag niet het rood van de Duivels, maar wel dat van Marokko.
“De keuze tussen België en Marokko is een dilemma dat in de toekomst steeds vaker zal voorvallen”, vertelt Thomas Rijsman, auteur van het boek Marokkaanse Trots - die samen met zijn collega Nordin Ghouddani in Nederland onderzoek deed naar voetballers met Marokkaanse roots.
Zo hebben in de Eredivisie inmiddels 10% van de spelers - die elke speeldag op het veld verschijnen - Marokkaanse roots.
"Er zullen zich ook in België steeds meer Marokkaanse Belgen of Belgische Marokkanen aandienen als groot talent", trekt Rijsman de parallel. "Talent is niet grensgebonden."
Wanneer we kijken naar de aantallen in de Jupiler Pro League, zien we dat er vorig seizoen in totaal 17 spelers met Marokkaanse roots actief waren. Goed voor bijna 5% van alle spelers. Een absoluut recordaantal sinds de eeuwwissel.
Steeds meer spelers met Marokkaanse roots kiezen niet voor hun geboorteland, maar wel voor dat van hun (groot)ouders
Een mooie vijver om uit te vissen voor de Belgische nationale ploeg, die na dit WK hoogstwaarschijnlijk een overgangsfase tegemoet gaat.
De kans bestaat dat België aan de mouw trekt van talenten als Beerschot-revelatie Ilias Sebaoui, Anouar El Hadj of zelfs “wonderkind” Bounida. Toch blijkt uit het onderzoek van Rijsman en Ghouddani dat de opvolging niet zomaar verzekerd is.
“We zien momenteel een trend dat er steeds meer spelers met Marokkaanse roots niet kiezen voor hun geboorteland, maar wel dat van hun (groot)ouders: Marokko.”
Wortels van weleer
Het is een te complexe vraag om een eenduidig antwoord op te geven. We zijn ons bewust dat die voor elke atleet en mens sterk verschillend is.
Toch vonden Rijsman en Ghouddani in hun onderzoek twee achterliggende mechanismen die in de keuze tussen de nationale elftallen momenteel in het voordeel van Marokko pleiten.
De één sportief, de ander allerminst.
Zo brengt de extra-sportieve drijfveer ons terug naar de jaren ’50 en ’60. In de periode na de Tweede Wereldoorlog zochten heel wat arbeidsmigranten – waaronder een groot deel Marokkanen – hun heil in België.
Inmiddels is dus de derde of zelfs vierde generatie Marokkanen aan zet. Toch lijken de banden met de heimat sterker dan ooit.
"Uit onze gesprekken met een heleboel voetballers met Marokkaanse roots, blijkt dat velen zich nog steeds als “de ander” voelen in het land waar ze – nota bene - geboren zijn", legt Rijsman uit. "Op subtiele en minder subtiele manieren blijven de jongeren in hun jeugd botsen op heel wat vormen van discriminatie."
Als federatie moeten we in de toekomst een beter plan hebben bij spelers met een dubbele nationaliteit
"Nét omdat ze nu dus de derde generatie zijn en zich nog steeds niet volledig geaccepteerd voelen in hun eigen thuisland, krijg je dus die contra-beweging: de vlucht naar de oorspronkelijke identiteit, die diepgeworteld is."
"Als je mensen blijft behandelen als de "anderen", zullen ze dat na een tijdje ook beginnen te omarmen."
De keuze om uit te komen voor je geboorteland is dus allerminst een vanzelfsprekendheid. "Zo stak ook Ziyech met zijn keuze voor Marokko een symbolische middelvinger op naar Nederland - het land waar hij zich sterk miskend voelde."
Een fenomeen dat sportief een niet te onderschatten slagkracht heeft voor landen als België en Nederland. Zo kunnen de Rode Duivels in de toekomst absoluut een Ziyech-affaire missen. Een Fellaini-scenario daarentegen ...
Ach, wat zou die momenteel goed van pas komen.
Dat lijkt ook Roberto Martinez te beseffen. "Als federatie moeten we in de toekomst een beter plan hebben bij spelers met een dubbele nationaliteit", vertelde hij op de persconferentie daags voor het duel tegen Marokko.
"We moeten vermijden dat spelers uit onze jeugdelftallen op het einde nog veranderen.”
Marokkaans (inhaal)manoeuvre
Naast de extra-sportieve identiteitskwestie, betekent de keuze voor Marokko ook geen sportieve downgrade meer. “Ook op voetbalvlak werd Marokko aantrekkelijker”, kadert Rijsman.
Zo maakte Marokko de laatste jaren een serieus inhaalmanoeuvre als voetballand. De Botola Pro-competitie ontpopte zich in het recente verleden tot de beste voetbalcompetitie van Afrika.
En ook de nationale ploeg lijkt nu mee te surfen op die succesgolf. “De keuze voor Marokko omvat momenteel ook de mogelijkheid om op een WK sportief mee te dingen. Dat was in vorige decennia vaak heel wat minder”, vertelt Mo Messoudi – Antwerps analist en ex-voetballer met Marokkaanse roots.
Een evolutie die grotendeels te danken is aan de professionalisering bij de Marokkaanse voetbalbond. Zo pootte de Royal Moroccan Football Federation in 2009 een hypermodern oefencomplex neer in Rabat.
“Een voetbaloase waar zelfs voetballers van grote clubs grote ogen trekken”, aldus Messoudi.
Daarnaast is de FRMF bezig met een heus charmeoffensief bij spelers met een dubbele nationaliteit. De bond investeerde de laatste jaren ook in de juiste mensen op de juiste plaats.
Zo heeft de omkadering van de Marokkaanse ploeg ook een stevig Belgisch randje. Chris Van Puyvelde werd vorige maand aangesteld als technisch directeur. En met de komst van Issame Charaï – voormalig T2 van Marc Brys bij OHL – als beloftetrainer, heeft Marokko ook bij de jeugd voeling met België.
De keuze voor Marokko betekent nu ook dat je op een WK sportief kan meedingen
"Marokko is dan ook zeer actief aan het scannen en scouten bij de talenten met een dubbele nationaliteit, zeker in België en Nederland", gaat Rijsman verder.
"Die spelers worden al vaker eens uitgenodigd op een trainingskamp of benaderd door een scout. Dan voelen ze zich meteen erkend, nét wat er in België of Nederland vaak misgaat"
Waar Martinez “in de toekomst” dus een betere structuur wil opzetten voor de talenten met een dubbele nationaliteit, lijkt die er in Marokko al te staan. Een stevig sportief kader, met plaats voor de identiteit van zijn talenten.
Kwalijk kun je het El Khannouss en Zaroury eigenlijk niet nemen.
