19 september 2020 staat in het collectieve Sloveense wielergeheugen gegrift. De bloemen lagen klaar voor Primoz Roglic, maar uitgerekend een landgenoot - in casu Tadej Pogacar - ging op La Planche des Belles Filles nog aan de haal met het mooiste meisje van de klas. Die tour de force veroorzaakte in hun vaderland een uitslaande brand die lange tijd bleef smeulen. Om straks in Zürich definitief uit te doven?
Een innerlijke vulkaan die op uitbarsten stond. Op zoek naar een verklaring. Een simpele uitleg voor wat er enkele uren eerder was gebeurd. “Ik kan het gewoon nog altijd niet geloven. Dit is wielrennen op een ander niveau. Ik kan er niet bij.”
Het had misschien wel de mooiste avond van zijn carrière moeten worden, maar van de hemel ging hij naar de hel.
Daar, nabij La Planche des Belles Filles, moest Primoz Roglic op zaterdag 19 september 2020 ’s avonds geduld uitoefenen in een teamauto. “Sorry, we houden eerst de persconferentie van de winnaar”, is de pijnlijke boodschap van de organisatie.
De winnaar, dat is Tadej Pogacar. Tegen alle verwachtingen in. Pogacar, op dat moment een tweedejaarsprof die 2 dagen later 22 jaar zal worden, heeft in de voorlaatste etappe van de Tour een stunt van jewelste gerealiseerd in de Vogezen.
Hij is liefst 1’56” sneller dan Roglic in de tijdrit en zet zijn landgenoot plots op 59 seconden in het klassement.
Hoofdschuddend staart Roglic voor zich uit. In de documentaire Code Geel zien we een rauwe cocktail van frustratie, ongeloof, opgekropte woede en ontgoocheling.
“Wat een gigantisch verschil”, stamelt Roglic. “Ze moeten uitrekenen hoeveel power je hiervoor nodig hebt.”
“Begrijp je wat ik bedoel?”, richt hij zich meermaals tot CEO Richard Plugge. “Als je zo hard kunt rijden, dan kun je elke rit op één been winnen. Dan zeg je: “Ik ben weg.” Zo makkelijk is dat.”
Met een wegwerpgebaar uit Roglic zijn verbijstering. “Hoe hebben ze dit in godsnaam voor elkaar gekregen?”
Als Pogacar in het geel zijn zegje heeft gedaan, kruist Roglic de maillot jaune in de geïmproviseerde perszaal. Er volgt een handshake en een knuffel, maar iedereen voelt de spanning in de lucht.
Er schuilt een “tu quoque”-gehalte in de blik van Roglic. Julius Caesar in de Vogezen.
De totale shock
Lag het epicentrum van de sportieve aardschok in de Vogezen, dan waren de naschokken het hardst voelbaar in Komenda, een slordige 900 kilometer verderop.
In de thuisbasis van de familie Pogacar doet weinig tot niets vermoeden dat ginds de roots liggen van de beste wielrenner van het moment, zo stelde Bahamontes (#42 Berg en Dal) vast in een reportage.
“Het lijkt wel alsof we ons niet durven te outen als supporters van Tadej”, is een duidelijke verhaallijn in het sfeerverslag tijdens het voorjaar van 2023.
Na de stunt van 2020 is er dan ook geen sprake van dolle euforie of blinde idolatrie voor the new kid on the block. “We moeten trots zijn op Tadej, maar het is niet anders: Primoz Roglic is en blijft de meest geliefde renner van Slovenië. Hij heeft veel meer fans dan Tadej”, legt een inwoner uit.
Hoe komt dat dan? Roglic (34) heeft natuurlijk een pioniersrol vertolkt in Slovenië, een land van slechts 2 miljoen inwoners. Niet alleen met zijn big bang op twee wielen, vooral ook door zijn verleden als schansspringer en de manier waarop hij doorzette na een vreselijke smak.
Publiekslieveling Roglic schreef toen al zijn eigen rode draad van vallen en opstaan en charmeerde vooral door zijn betonnen kop en ijzeren karakter.
De eeuwige doorzetter werd door elke Sloveen omarmd en dan weet je even niet hoe je je moet gedragen als er zo’n brutale en onverwachte machtsoverdracht volgt.
Dat gevoel bereikte een kookpunt op die 19e september van 2020. Lezen we in Bahamontes: “Er was ontgoocheling bij iedereen. De totale shock. Wij, allemaal vrienden van Tadej, waren eerst ontgoocheld en dán pas blij dat we toch ook gewonnen hadden.”
Boegeroep in Parijs-Nice
Die emotionele spagaat werd ook verwoord op de Sloveense televisie. “Moeten we nu ontgoocheld zijn of blij zijn?”, klonk het bij de commentatoren na de rollercoaster in de Vogezen.
Zegt mama Pogacar in het wielertijdschrift: “Ik begrijp die uitspraak nog steeds niet. Toen besefte ik pas hoe de kaarten lagen. Vorig jaar zei Tadej tegen mij: “Mama, ze houden niet van mij.” Hij doelde op de Slovenen.”
“Die uitspraak deed me veel pijn. Na de Tour van 2020 kreeg Tadej veel negatieve reacties. Persoonlijke berichten en zo. Hij had Roglic zogenaamd verraden."
"We spreken hier over een minderheid, echt wel, maar het raakt hem nog steeds. In Slovenië hangt er een soort schaduw over Tadej. Alsof hij voorgekropen was aan de kassa.”
Na de Tour van 2020 kreeg Tadej veel negatieve reacties. Persoonlijke berichten en zo. Hij had Roglic zogenaamd verraden.
Onder de Sloveense renners zou de spreidstand meevallen, bij de wielerfans is de verdeeldheid groot.
“In Parijs-Nice van 2023 supporterden sommige landgenoten ostentatief voor Vingegaard toen hij zij aan zij met Tadej passeerde. Ze riepen aanmoedigingen in het Sloveens naar de Deen, zodat Tadej het kon horen. Ik begrijp dat niet”, aldus mama Marjeta.
Naïef gekoerst?
Sport leeft van duels, rivaliteit en emoties. Sport verenigt én verdeelt. De Tour van 2020 heeft toch stevig ingehakt op het Sloveense gemoed. De term “verraad” hangt als een sluier boven de 2 tenoren, zeker na het verloop van die bewuste Tour.
Volgens de algemene perceptie heeft Roglic de jongere Pogacar toen gespaard en nooit aangevallen. Om dan uiteindelijk niet gewoon een mes in de rug geplant te krijgen, maar meteen een hele besteklade. Zijn naam was al ingevuld op de erelijst, maar in zijn eentje had hij de Jumbo Jet zowaar nog te grazen genomen.
“Primoz heeft in Slovenië veel aanzien. En dan wordt hij in de belangrijkste wedstrijd op de voorlaatste dag ineens geklopt door een nieuwkomer. Dat is bij de meeste mensen slecht gevallen. Velen waren zelfs boos op Tadej”, legt moeder Pogacar nog uit.
De familie van Roglic knikt in Bahamontes, maar praat evenwel niet over verraad, wel over “naïviteit” bij hun eigen zoon. Meer nog: “Wij hebben echt geen probleem met Tadej en ook niet met zijn familie. We kennen elkaar niet goed en spreken niet veel met elkaar, maar er is geen spanning tussen ons.”
Geen groot feest
Of dat spanningsveld tussen beide hoofdrolspelers ooit bestaan heeft dan wel volledig gedoofd is, kunnen alleen zij beantwoorden. Allebei wonen ze in Monaco, al lopen ze elkaars deur door hun extreme agenda uiteraard allesbehalve plat.
Vijanden of niet, zondag moeten “Pog” en “Rog” noodgedwongen in elkaars vriendenboekje opduiken. Pogacar als het alfamannetje, Roglic als de meesterknecht. Het is niet meteen een rol die je linkt aan de oudste van de 2.
De bondscoach kan als verzoener optreden, maar na het debacle voor de Spelen in Parijs – Pogacar stuurde zijn kat nadat zijn partner Urska Zigart onbegrijpelijk niet was geselecteerd – lijkt ook die band niet te hartstochtelijk.
Er doen in Slovenië nog steeds enkele boze verhalen over mij de ronde. Ik kreeg als Tourwinnaar in 2020 niet de thuiskomst die ik me had ingebeeld.
Het is aan Pogacar én Roglic om alle controverse te sussen. “Er doen in Slovenië nog steeds enkele boze verhalen over mij de ronde”, vertelde Pogi zelf een jaar geleden in “RIDE Magazine”.
“Ik heb het gevoel dat ik me altijd maar weer moet bewijzen voor sommigen in mijn thuisland. Door al die negatieve geluiden heb ik die eindzege (in 2020) ook niet te hevig gevierd. Het was als Tourwinnaar niet de thuiskomst die ik me had ingebeeld ...”
Afgelopen zomer troepte er in Ljubljana wel veel volk samen om de roze en gele dubbel van Pogacar te fêteren.
Het kan een voorproefje op de nabije toekomst geweest zijn. Wedden dat iederéén dan op de banken staat als Pogacar met een regenboogtrui zijn blijde intrede maakt?
Met een heldenrol voor Roglic: dat zou het sprookje pas helemaal compleet maken.
