Nu de play-offs in ons voetbal op de schop lijken te gaan, kijken we nog eens terug op die vaak magische, maar ook fel gecontesteerde competitieformule. Wie won de eerste editie? Welke club trok het vaakst aan het langste eind? En welke matchen waren cruciaal? Herbeleef hier 15 seizoenen vol spanning en controverse.
2009-2010: Het prille begin
Het seizoen 2009-2010 betekent de start van een transformatie die het Belgische voetbal de volgende 15 seizoenen flink in zijn greep houdt: de Play-offs.
De beste zes ploegen strijden na 30 speeldagen in een minicompetitie om de landstitel. Dat is de simpele formulering voor een testproject van 2 jaar.
Alleen is het format al snel controversieel bij de supporters, want de punten worden na de reguliere competitie gehalveerd. Artificiële spanning of noodzakelijk om Europees te presteren?
RSC Anderlecht is voorstander en grijpt 4 speeldagen voor het eind de landstitel op Jan Breydel na doelpunten van Jelle Van Damme en Matias Suarez.
Zij worden met 5 doelpunten topschutter van de eerste editie van Play-off I. Ook ploegmaat Mbark Boussoufa en Christian Benteke (KV Kortrijk) scoren vijf keer.
2010-2011: Gouden Generatie
Een tweestrijd tussen KRC Genk en Anderlecht. Daar lijkt het op bij aanvang van de play-offs in 2011. Niets is minder waar.
Genk zet onder trainer Franky Vercauteren zijn goede elan van de competitie door, met als uitblinker ene Kevin De Bruyne. De titelverdediger vergaat het minder goed. Ondanks de eerste doelpunten van Romelu Lukaku in Play-off I, moet Anderlecht al snel de rol lossen.
Vrije weg naar de titel voor Genk? Neen, zeggen ze in Luik.
Een weergaloos Standard gaat als 6e de play-offs in op 15 punten van de Limburgers. Maar na een 25 op 27 wacht hen toch een rechtstreeks duel om de titel in het Fenixstadion.
Daarin zijn het uiteindelijk een kopbaldoelpunt van Kennedy Nwanganga en enkele miraculeuze reddingen van de 18-jarige Thibaut Courtois die, voor het eerst sinds 2002, Genk naar de titel brengen.
2011-2012: Paars-witte dominantie
Daar is Anderlecht opnieuw. Na de teleurstellende play-offs van een seizoen eerder, is het deze keer wel weer prijs voor Paars-Wit.
Vanaf de 9e speeldag staat Anderlecht op kop van het klassement om er niet meer te verdwijnen. Uiteindelijk is het Guillaume Gillet, die zijn ploeg op 6 mei de titel bezorgt met een strafschop in de 93e minuut.
Tegenstander in de titelwedstrijd is niet voor het eerst, maar zeker ook niet voor het laatst Club Brugge.
Ook KV Kortrijk verdient een speciale vermelding. Voor de tweede keer in drie edities weten de West-Vlamingen zich te plaatsen voor de eindstrijd. Ze stranden op een 6e plaats. In de beker halen de jongens van Hein Vanhaezebrouck de finale, die ze met 0-1 verliezen van Lokeren.
2012-2013: Sprookje in het Regenboogstadion
19 mei 2013. Een datum die voor altijd een mix van trots en ontgoocheling zal doen verschijnen in de ogen van elke Zulte Waregem-supporter.
Na een collectief wonderseizoen van Francky Dury en zijn manschappen, beginnen ze aan de play-offs op de tweede plaats.
Daar blijven ze ook staan tot aan de titelmatch in het toenmalige Constant Vanden Stockstadion. Met een zege op de slotspeeldag kan Essevee een van de strafste prestaties in de geschiedenis van een "kleine" club bekronen.
En even lijkt dat ook te gebeuren, wanneer Jens Naessens Zulte Waregem op voorsprong schiet. Maar een afgeweken vrijschop van Lucas Biglia zorgt alsnog voor een enorme kater.
Verschillende sterkhouders zien hun prachtseizoen wel bekroond. Thorgan Hazard wint de Gouden Schoen, terwijl wijlen Junior Malanda een toptransfer versiert naar de Duitse formatie Wolfsburg.
2013-2014: Net niet voor Standard
Tot op heden blijft de titel in 2009 de laatste voor Standard. Maar wat waren ze er in 2014 dichtbij.
De Rouches zijn na 30 speeldagen de trotse leider, met 4 punten voorsprong op Club Brugge. Anderlecht volgt als 3e op 10 punten en lijkt uitgeteld voor een 33e landstitel.
Maar dan doet het trucje van de play-offs zijn werk. Van de 10 punten verschil blijft nog maar de helft over.
Wat Standard in 2011 bijna lukte, doet Anderlecht nu wel. Erop en erover.
Op speeldag 4 is het zover. Voor het eerst sinds augustus moeten de Luikenaars de koppositie afstaan. Eerst nog aan Club Brugge, maar op drie speeldagen van het einde keert de situatie om in het voordeel van Anderlecht.
Paars-Wit wint, na een vroege rode kaart voor Aleksandar Mitrovic, op Jan Breydel. Een eigen doelpunt van Thomas Meunier in minuut 86 doet het licht uit in Brugge en Anderlecht kroont zich enkele weken later voor de 33e keer tot kampioen van België.
2014-2015: De triomf van Hein
Na de play-offs te hebben gemist legt KAA Gent begin mei 2014 zijn lot in handen van Hein Vanhaezebrouck. Een succesformule ziet het levenslicht.
De nieuwbakken trainer haalt meteen enkele spelers binnen, met wie hij al bij Kortrijk werkte, zoals Sven Kums en Benito Raman. Laurent Depoitre komt dan weer over van kustploeg KV Oostende.
Met aanvallend voetbal en een 3-4-3-formatie verbazen Vanhaezebrouck en Gent vriend en vijand.
In de reguliere competitie moeten de Buffalo’s nog de duimen leggen tegen
aartsrivaal Club Brugge, maar in de play-offs zijn het de Gentenaren die de
maat nemen van hun concurrentie.
Met nog twee speeldagen op het bord wacht Club Brugge op Gent in Jan Breydel. Tot tweemaal toe halen de Bruggelingen een achterstand op, maar een laat doelpunt van Raman beslist over de wedstrijd.
Na een 20 op 30 mag Gent zich voor het eerst in zijn 115-jarig bestaan opmaken voor de landstitel. 125.000 supporters juichen de ploeg toe aan de Leie.
2015-2016: De eerste na een lange pauze
Na de herfsttitel van KV Oostende wordt het restant van de competitie gedomineerd door Club Brugge.
Terwijl het "weireldploegsje" van Marc Coucke zich voor het eerst plaatst voor Play-off I, leidt Michel Preud'homme in zijn 3e seizoen bij Blauw-Zwart de club voor het eerst naar de titel.
Omringd door mannen als José Izquierdo, Abdoulaye Diaby en Hans Vanaken is het aanvoerder Timmy Simons, die voor het eerst in 11 jaar de trofee in de lucht mag steken in Jan Breydel.
Op het einde van de play-offs toont de ploeg zich een paar maten te groot voor dichtste concurrenten Gent (1-4) en Anderlecht (4-0).
2016-2017: Nummer 34
In het seizoen 2016-2017 krijgen we een opmerkelijke samenstelling van PO1. Naast vaste klanten Anderlecht, Club Brugge en AA Gent, plaatsen ook KV Oostende, Zulte Waregem en Charleroi zich voor het eindspel.
Uiteindelijk is het Anderlecht dat na een knappe 22 op 30 aan het langste eind trekt. Alleen Charleroi kan de ploeg verslaan in de play-offs, maar in de terugwedstrijd in het Stade du Pays de Charleroi neemt Anderlecht zoete wraak.
Met een 1-3-overwinning pakt Anderlecht zijn 34e en voorlopig laatste landstitel. Met 5 titels tijdens het play-offtijdperk doet het eentje minder goed dan Club Brugge.
Toch leidt het weinig aantrekkelijke voetbal van de equipe van René Weiler tot grote onvrede bij de fans. In september 2017 is het liedje van de Zwitserse coach in het Astridpark gezongen.
2017-2018: Controversiële titelmatch
Na de titel voor Anderlecht begint de hegemonie van Club Brugge.
Na 30 speeldagen staat de ploeg van Ivan Leko 12 punten los van eerste achtervolger Anderlecht. Maar tijdens de play-offs loopt het niet naar wens voor de Bruggelingen, die amper 3 keer winnen in 10 matchen. Gelukkig voor hen doet Anderlecht het niet beter met 12 op 30.
Zo is er opnieuw een ploeg uit de achtergrond die zich in het titeldebat komt mengen: Standard. Met 23 punten achterstand op Club duiken de Rouches als 6e de eindstrijd in.
De beslissing valt op speeldag 9. Met Ricardo Sa Pinto langs de zijlijn bij Standard leveren wedstrijden op Sclessin wel vaker theater op, maar toch is het niet de trainer die de hoofdrol opeist. Wel de arm van Ruud Vormer.
De gelijkmaker van Jelle Vossen lijkt vooraf te gaan door handspel van de Brugse kapitein. De beelden van de VAR zijn duidelijk, maar scheidsrechter Bram Van Driessche keurt het doelpunt tot verbazing van velen goed.
Het is voldoende voor de 15e landstitel van Blauw-Zwart.
2018-2019: Die ene met de bondsprocureur
Nummer twee voor Genk in 2019.
Met Philippe Clement als architect en Leandro Trossard, Roeslan Malinovski en Sander Berge als speerpunten tonen de Limburgers zich de meest aantrekkelijke ploeg van het land.
Toch is het voor Genk ook een seizoen met de nodige randactiviteit.
In de winterstop kiest spelverdeler Alejandro Pozuelo voor een Amerikaans avontuur en tijdens de play-offs komt er even een bondsprocureur volop in de aandacht, wanneer hij Malinovski voor 7 (!) wedstrijden wil schorsen na vermeend natrappen.
De geschillencommissie van de Voetbalbond beslist echter in het voordeel van de Oekraïner en spreekt hem vrij. Een cruciaal moment in de titelstrijd, want in de eerstvolgende wedstrijd tegen dichtste achtervolger Club Brugge speelt hij meteen een belangrijke rol in een 3-1-overwinning.
De weg naar de titel ligt geplaveid voor Racing Genk.
2019-2020: Corona is niet alleen maar bier
In 2020 zijn de play-offs in één woord samen te vatten: onbestaand.
Corona houdt de samenleving in zijn greep, en ook het vaderlands voetbal. Na 29 speeldagen eindigt het seizoen. Club Brugge heeft op dat moment 70 punten en wordt uitgeroepen tot kampioen.
2020-2021: Op het veld van de aartsrivaal
De dominantie van Blauw-Zwart is in de reguliere competitie voor de tweede keer pijnlijk duidelijk voor de concurrentie. Met 16 punten voorsprong op Antwerp gaat Club Brugge richting de play-offs, die als gevolg van corona voor het eerst met vier ploegen beslecht wordt.
Het vierde ticket is voor Genk, dat zich erbij plaatst ten koste van een indrukwekkend KV Oostende.
Met 8 punten voorsprong en slechts 6 speeldagen belooft de strijd om de titel een appeltje-eitje te worden voor Club. Draait dat even anders uit.
Philippe Clement en co. boeken slechts één zege en zien verrassend Racing Genk met rasse schreden naderen.
Spanning troef tot de voorlaatste speeldag, wanneer Club Brugge op bezoek gaat bij Anderlecht. Een spectaculaire 3-3 zorgt voor enorme opluchting in het Venetië van het Noorden.
Bekijk de titelwedstrijd vanaf minuut 27:35.
2021-2022: Bijna de stunt van de eeuw
Voor de 3e keer sinds 2018 landt de trofee in Jan Breydel.
Maar het is eigenlijk het seizoen van een andere ploeg: Union Sint-Gillis. Na een afwezigheid van 48 jaar keert de ploeg weer terug naar de hoogste afdeling. En dat doen ze in stijl.
In een competitie die voor het 2e jaar op rij 18 ploegen telt, sluit Union na 34 speeldagen af als koploper. Is de grootste stunt in de geschiedenis van het Belgisch voetbal in de maak?
Het antwoord volgt op 12 mei. In een volgepakt Jan Breydel gaat Union de strijd aan met zijn enige bedreiging, Club Brugge. Het zwarte beest van de jongens uit Sint-Gillis, want in de 3 voorgaande wedstrijden konden ze maar één puntje sprokkelen en maakten ze geen enkel doelpunt.
Union is klaar voor zijn grote dag en domineert grote delen van de partij. Alleen scoren zit er niet in. Wanneer Casper Nielsen in het slot alsnog gelijkmaakt, volgt er dolle vreugde bij Union. Maar de VAR zorgt voor een pijnlijke anticlimax.
De Brusselse fans? Die blijven zingen voor de mooiste terugkeer ooit.
2022-2023: Mega Toby, held van 't Stad
Kan het nog spannender? Zeker wel, denken Antwerp, Genk en Union.
Bij de winterstop ligt Genk in poleposition om de titel binnen te slepen. Maar op de slotdag van de wintermercato vertrekt topschutter Paul Onuachu en begint het verval.
Toch blijven de Limburgers op kop staan tot het begin van de nacompetitie. Daarin zijn Genk, Union en Antwerp elkaar meer dan waard en tot de allerlaatste seconde wordt er gevochten om de titel.
De slotspeeldag wordt ingegaan met 3 ploegen op slechts één punt van elkaar. Genk tegen Antwerp, Union tegen Club Brugge. Nooit eerder was de eindstrijd zo bloedstollend mooi.
Hoe het afliep, kan u hieronder nog eens bekijken.
2023-2024: De remontada van Club Brugge
3e keer goede keer voor Union?
Wederom beginnen de Unionisten aan de play-offs met een kleine voorgift. 7 punten voorsprong op Anderlecht worden er door de halvering nog maar 3.
Club Brugge, dat in de Conference League een geweldig Europees avontuur schrijft, lijkt uitgeteld met 19 punten achterstand. Maar de play-offs zouden de play-offs niet zijn, als niet alles mogelijk is. Na een zwak begin van Union met vier nederlagen op rij, ziet de situatie er plots helemaal anders uit.
Onder de nieuwe coach Nicky Hayen is Club Brugge begonnen aan een wilde achtervolgingstocht, waarin ze geen medelijden kennen.
Even lijkt Anderlecht nog de lachende derde te worden, maar wanneer Club Brugge met het kleinste verschil wint in het Lotto Park is de titelstrijd beslist. In de derby tegen seizoensrevelatie Cercle kent Club nog enkele bange momenten, maar met een 24 op 30 is de 19e landstitel een feit.
2024-2025: Een definitief afscheid?
Nu de Pro League vandaag een nieuw competitieformat met 18 ploegen, en 34 speeldagen, ter stemming voorlegt, lijkt het er stevig op dat dit seizoen de laatste play-offs zullen zijn. (Al komt er misschien nog een overgangsjaar.)
Kan Genk zich voor de vijfde keer "beste van België" noemen? Blijft Club Brugge - alleen recordhouder van de titelplay-offs of haalt Anderlecht hen bij? Of is het de beurt aan Union? Eind mei weten we het.
Of je nu voor- of tegenstander bent, de play-offs zullen niet lichtelijk vergeten worden. Ze hebben ons veel (artificiële) spanning, magische momenten en ellenlange discussies opgeleverd.
