Snelste op papier, maar UCI-regel maakt medaille "haast onmogelijk": waarom Tim Celen straks 13% sneller moet zijn

De snelste tijd halen en toch niet winnen: het is een realiteit waar paralympiër Tim Celen rekening mee zal moeten houden tijdens zijn tijdrit in Parijs.

Waarom?

Wel, net zoals op de Olympische Spelen zijn ook de medaille-evenementen op de Paralympische Spelen gelimiteerd. Dit om een wildgroei aan wedstrijden en categorieën te vermijden.

Begrijpelijk, maar zo moeten er wel verschillende categorieën binnen één wedstrijd samengenomen worden. En in het paralympische circuit zijn die verschillende categoriën gelinkt aan verschillende gradaties (beperkingen) - die vaak veel moeilijker te definiëren, laat staat te omlijnen, zijn.

In het geval van Tim Celen bijvoorbeeld wordt de T1-categorie samengenomen met zijn T2-categorie. Dat wil zeggen dat er atleten bijkomen die een zwaardere beperking hebben. 

En om die wedstrijden toch nog competitief te maken, kwam de UCI enkele jaren geleden op de proppen met een systeem om de spankracht te behouden en het niveauverschil te compenseren.

Dat systeem heet "factoring".

Zo worden er in de desbetreffende wedstrijden bepaalde "factoren" ingevoerd om het speelveld gelijk te trekken. De factor die bij Celen van tel is, is de befaamde "13%-regel".

Dat wil zeggen dat de tijd die Celen als T2-atleet haalt ongewijzigd blijft, maar de eindtijd van zijn concurrenten uit de T1-klasse wordt met 13% (12,66% om exact te zijn) naar beneden getrokken. 

Bijvoorbeeld: als Celen zo'n 52 seconden nodig heeft voor zijn tijdrit is dat evenveel waard als 1 minuut van een T1-renner. 

We horen je al denken: hoe komen ze nu tot dat specifieke getal?

Wel, er wordt gekeken naar de prestaties op wereldbekerwedstrijden en kampioenschappen van de afgelopen acht jaar. Zo wordt het gemiddelde genomen van alle derde plaatsen in die wedstrijden - niet toevallig de medaillegrens - om die dan te vergelijken tussen beide categoriën.

Die totaalsom wordt dan op de Spelen als doorslaggevende "factor" ingevoerd in de wedstrijd.

Toch schuilt er een moeilijkheid in dat systeem.

"Je moet weten: het niveau op de Paralympische Spelen is echt zeer snel gestegen de laatste jaren", vertelt Remko Meeusen, de coach van Tim Celen. "De gemiddeldes liggen de laatste twee à drie jaar toch een pak hoger dan acht jaar geleden."

Kortom, de kloof is kleiner geworden, maar de factor lijkt dus verouderd.

"Dat het de gemiddeldes van zo lang geleden blijft meenemen, is de enige kanttekening die wij bij het systeem kunnen maken", vertelt Meeusen.

Toch heeft dat een enorme impact op de winstkansen van Tim Celen in de tijdrit. Normaal gezien is hij de uitgesproken topfavoriet in de T2-categorie, maar de factor zorgt toch voor een ferme machtsverschuiving in het pak.

"Op dit parcours zou hij normaal gezien de sterkste T2 moeten zijn, maar de tijd die ze bij de T1-atleten zullen aftrekken zal zodanig groot zijn - minuten, zelfs - dat een medaille zelfs onmogelijk lijkt geworden wanneer iedereen zijn wedstrijd normaal kan afwerken."

De rollen in de wegrit zijn dan wel weer omgedraaid. Daar zijn beide categorieën ook samengenomen en wordt de wedstrijd niet "gefactord".

"Je ziet dat het UCI zo wel een beetje een evenwicht probeert te zoeken, zodat iedereen een kans maakt op een medaille."

"Maar kijk, we wisten dit op voorhand en Tim (Celen, red) zal zijn uiterste best doen in de tijdrit, maar de wegrit blijft ons grootste doel. Daar gaan we voor het hoogste goed", klinkt het uit het kamp van Celen.