Gisteren lekte uit dat Maxim Van Gils (24) andere oorden wil opzoeken. De renner wil zijn lopende contract tot 2026 bij Lotto-Dstny verbreken en volgens onze informatie moet Red Bull-Bora-Hansgrohe zijn nieuwe ploeg worden. Kan een renner eenzijdig zijn contract verbreken? Welke rechten kan zijn - binnenkort? - ex-team inroepen en welke risico's loopt zijn nieuwe werkgever? Een handleiding in de juridische mallemolen.
Op 18 maart stuurde Lotto - Dstny een persbericht uit met "nog meer goed nieuws". Na Lennert Van Eetvelt had met Maxim Van Gils nog een goudhaantje zijn contract verlengd bij de Belgische ploeg.
Van Gils brak zijn lopende overeenkomst (tot eind 2024) open tot 2026. Een beloning voor zijn goeie prestaties bij - dixit Van Gils - "zijn tweede thuis".
Ten tijde van de bekendmaking van de contractverlenging was Van Gils net 3e in de Strade Bianche en 7e in Milaan-Sanremo geworden, spraakmakende resultaten die daarna nog meer bevestiging kregen in onder meer de Ardense klassiekers.
Mondjesmaat besefte Van Gils dan ook dat hij te snel had toegehapt en op financieel vlak niet als winnaar uit de onderhandelingen was gestapt. Lees: met een beetje meer geduld had Van Gils veel meer kunnen verdienen.
Van Gils en Lotto-Dstny voerden naar verluidt wel gesprekken over een nieuwe upgrade, maar de Belgische ploeg botst - zeker na het afhaken van cosponsor Dstny - op financiële grenzen.
Die economische en sportieve realiteit dreef Van Gils in de armen van een nieuw management. Hij schoof zijn toenmalige makelaar aan de kant en ging aan boord bij A&J All Sports, het bedrijf van supermakelaar Alex Carera.
Dat proces heeft nu geleid tot de splinterbom die gisteren is ontploft. Maar hoe stevig staan alle partijen in hun schoenen? Frank Hendrickx, hoogleraar arbeidsrecht aan de KU Leuven, gaf bij Knack vorig jaar een uiteenzetting over die materie in de saga rond Cian Uijtdebroeks.
Vrijheid van arbeid
Laten we beginnen bij de wielrenner. Kan een coureur zijn lopende contract zomaar verbreken?
Het dossier-Van Gils is natuurlijk geen primeur of unicum. Denk aan hoe de voorbije jaren onder meer Uijtdebroeks, Tiesj Benoot en Ilan Van Wilder naar een andere ploeg zijn vertrokken.
Het reglement van de Internationale Wielerunie UCI stipuleert dat er een akkoord moet zijn tussen alle betrokken partijen: de renner, de ploeg die hij wil verlaten en de ploeg die hem wil contracteren. Zo'n akkoord bereik je meestal dankzij een afkoopsom of vergoeding.
Lotto-Dstny en het management van Van Gils bevestigden gisteren dat ze gesprekken voeren en dat "een mogelijk vertrek daar deel van uitmaakt". Al beseft de Belgische ploeg goed genoeg dat het Van Gils niet met dwingende kracht aan zich kan blijven vastbinden.
Het UCI-reglement moet namelijk luisteren naar het Europees recht. Dat heeft duidelijke bepalingen rond vrijheid van arbeid en vrij verkeer van werknemers in de hele Europese Unie. In mensentaal: een transfer kan Lotto niet tegenhouden.
Vergoeding volgens contract
Een transfer hangt dus onvermijdelijk in de lucht, maar kan Van Gils zijn ploeg ook verlaten zonder de al vermelde afkoopsom of verbrekingsvergoeding? Als renner zijn er 2 opties om je contract stop te zetten.
Enerzijds is er sprake van een dringende reden, wat een rechtmatige beëindiging zou betekenen. De renner kan dan elementen inroepen zoals pesterijen, bedreigingen of ongeoorloofd gedrag. Voor zover bekend is hier geen sprake van en mocht dat wel het geval zijn, dan is die argumentatie complex om te staven.
Kan de dringende reden niet worden ingeroepen, dan snijden we de onrechtmatige breuk aan en zal er dus sprake zijn van een schadevergoeding. Maar hoe wordt die bepaald?
Belangrijke parameters zijn het statuut van de renner in kwestie - een zelfstandige of een werknemer met een contract - en het recht dat van toepassing is.
Van Gils is een Belgische renner met een Belgische licentie, maar is hij ook in ons land gedomicilieerd? Van Gils heeft een Franse partner en vertoeft zeer vaak in Grenoble.
Als Belgische ploeg is Lotto-Dstny natuurlijk onderworpen aan het Belgisch recht en dan komt de beruchte Wet van 1978 op de proppen. Een betaald sportbeoefenaar kan zijn contract dan stopzetten met een vergoeding. Dat bedrag is het salaris van de resterende duur van het contract met een maximum van 36 maanden.
In het geval van Van Gils gaat het dan om minstens 13 maanden (december 2024, januari-december 2025). Dat bedrag betaalt de renner, al dat niet met de nieuwe werkgever (later) als vangnet.
Wanneer werd er gesproken met Red Bull-Bora-Hansgrohe?
Lotto-Dstny zal dan wel zijn renner verliezen, met lege handen blijft het dus niet achter dankzij de financiële compensatie. Al hoeft die geldsom niet beperkt te blijven tot de (ruim) 25 maanden salaris.
Een potentiële twistappel kan zijn wanneer het contract verbroken is en wanneer de onderhandelingen met de nieuwe broodheer zijn opgestart? Heeft Van Gils gesproken (en zelfs getekend) bij zijn nieuwe ploeg vóór hij zijn vertrek met een verzoekschrift heeft bekendgemaakt aan Lotto-Dstny?
Mocht dat het geval zijn en als Lotto-Dstny die gang van zaken kan bewijzen, kan het bij de rechtbank onder de noemer "‘derdemedeplichtigheid" een extra financiële compensatie eisen als het de potentiële schade kan aantonen.
Bovendien zou er dan ook nog bij de Disciplinaire Commissie van de UCI een extra juridisch staartje kunnen volgen met boetes voor de renner en de nieuwe ploeg.
Gaat de Wielerunie over tot meer ingrijpende sancties en zelfs schorsingen, dan is het nog maar de vraag of die de confrontatie met het Europees recht kunnen doorstaan.
Tijdje aan de kant?
Het mag dus duidelijk zijn: als alle betrokken spelers niet tot een vergelijk komen, dan dreigt een juridische veldslag waarbij vooral de benadeelde partij (Lotto-Dstny) het onderste uit de kan zal willen halen.
Het kan van Van Gils op korte termijn ook een verliezer maken, want naast de imagoschade zou hij door de procedureslag een tijd aan de kant kunnen staan. De UCI kan door een gebrek aan akkoord wachten met een nieuwe licentie voor Van Gils.
De boetes en vergoedingen kunnen aandikken, maar voor een financiële gigant als Red Bull-Bora-Hansgrohe zou dat geen obstakel mogen zijn. Aan de andere kant is elke euro welkom voor het financieel geplaagde Lotto-Dstny.
Een vleugje creativiteit - denk aan een opleidingsvergoeding voor een Lotto-jeugdproduct als Van Gils, al dan niet door Lotto als clausule opgenomen in het contract - kan als glijmiddel ingezet worden.
Lotto verliest dus al Dstny, straks ook Van Gils? Afwachten wie als eerste partij zijn lot accepteert.
