Hoogspanning bij de Pro League. Op een Algemene Vergadering komen de uitzendrechten van het Belgische voetbal voor de komende 5 seizoenen aan bod. De biedingsperiode is afgerond, de profclubs hopen op minstens een evenaring van de 103 miljoen euro uit 2020. Een realistische denkpiste of zijn er addertjes onder het gras?
Waarover gaat het?
In februari 2020 kwamen de mediarechten van het Belgische voetbal na veel vijven en zessen in handen van Eleven Sports. Het bedrijf had gedurende 5 jaar 103 miljoen euro per seizoen veil voor de Belgische uitzendrechten. Dat was een opwaardering van zo’n 20 miljoen euro tegenover het vorige contract, al liet de finale goedkeuring van de deal lang op zich wachten.
Corona was een remmende factor, maar ook Antwerp en KAA Gent lagen lange tijd dwars. De ene club ging niet akkoord met de verdeelsleutel van het geld, een eeuwige twistappel. In Gent speelden onder meer sponsorconflicten een rol. Uiteindelijk was de deal slechts enkele maanden voor de start van het nieuwe seizoen in kannen en kruiken.
Wat staat er nu op het spel?
Na dit seizoen loopt de overeenkomst af en komen de Belgische rechten dus weer op de markt. De Pro League wil last minute-gedoe deze keer vermijden en schreef begin september de zogeheten tender uit voor de periode 2025-2030.
“Het tenderdocument biedt een overzicht van de verschillende digitale, audiovisuele, audio en live en non-live pakketten waar kandidaat-rechtenhouders op kunnen bieden”, zo verwoordt de vereniging van profclubs.
"De Pro League wil de komende vijf seizoenen verder innoveren, nieuwe doelgroepen bereiken en meer verhalen vertellen op én naast het veld. Dat zijn meteen de drie belangrijkste pijlers van de nieuwe mediatender."
De details van het technische doolhof onthouden we jullie, maar de Pro League vatte zelf kort samen: “Kandidaat-rechtenhouders kunnen bieden op 8 live pakketten voor in totaal 682 wedstrijden; 3 pakketten Jupiler Pro League, exclusief en niet-exclusief en 1 pakket Challenger Pro League."
"Daarnaast zijn er ook de live pakketten voor de Croky Cup, de Supercup, de Lotto Super League. Nieuw is dat deze bundels platformneutraal zijn. Dat wil zeggen dat ze zowel de audiovisuele als de digitale rechten omvatten.”
De Pro League wil de komende vijf seizoenen verder innoveren, nieuwe doelgroepen bereiken en meer verhalen vertellen op én naast het veld. Dat zijn meteen de drie belangrijkste pijlers van de nieuwe mediatender.
Wat gebeurt er woensdag?
De Pro League zette de deadline aanvankelijk op 16 oktober, maar gunde de kandidaten nog verlengingen. De biedperiode is nu afgelopen en woensdag zal tijdens een Algemene Vergadering duidelijk worden welke offertes zijn binnengedruppeld.
De Pro League bidt vurig voor minstens een evenaring van de 103 miljoen euro die in 2020 uit de enveloppe kwam, maar mikt uiteraard op een hoger bedrag. Een tweederdemeerderheid is nodig voor witte rook.
Het staat lang niet vast dat de handen woensdag al geschud worden, tenzij er een aanbod ligt dat je niet kan weigeren en geen enkele concurrent kan tippen aan de inzet van de hoogste bieder.
Waarom mag de Pro League hopen op meer geld?
"Unscripted drama" is een slagzin waar de Pro League prat op gaat.
De goal van Toby Alderweireld die Antwerp alsnog kampioen maakte, de comeback van Club Brugge en de jaarlijkse suspense in de play-offs: het zijn elementen die de Belgische Profliga maar wat graag in de etalage laat blinken en die de prijs gevoelig zouden moeten opdrijven.
De Pro League schermt bovendien met "stijgende kijkcijfers" en claimt dat "de algemene interesse in het Belgisch voetbal op een hoogtepunt zit".
Hoe realistisch is het verlangen van de Pro League?
Het huidige media- en voetbalklimaat lijkt voor realisme te pleiten en geen hoogmoed. De Pro League zal hopen op een Nederlands scenario, waar het nieuwe contract een ferme opwaardering kreeg. Al had die hausse wellicht te maken met het vorige contract dat slecht onderhandeld was.
Een minder gunstig voorbeeld is het recente Franse fiasco. Bij onze zuiderburen ging de Profliga voor een deal van liefst 1 miljard euro, maar de bestuurders verbrandden er hun vingers. DAZN betaalde 400 miljoen euro voor 8 van de 9 matchen, 1 affiche belandde bij beIN Sports voor 100 miljoen euro.
Een totale som van “amper” 500 miljoen euro met andere woorden en tv-kijkers die plots opgescheept zitten met 2 rechtenhouders en decoders. Een lesje in nederigheid waarbij de clubs een blauwtje liepen en de voetbalfans mee de dupe van zijn.
Wie toont interesse?
Eleven Sports, intussen opgeslokt door DAZN, lijkt de grootste kanshebber, maar het is onduidelijk welk bod ze uit hun mouw zullen schudden.
Dat waarde-oordeel zal bepaald worden door de aantrekkingskracht van het voetbal, de huidige financiële en economische realiteit en de concurrentie van andere spelers. Hoe meer belangstelling, hoe hoger de Pro League de lat kan leggen.
Er werd dan ook vurig gehoopt op gesnuffel van streamingdiensten zoals Netflix en Disney, maar is het Belgische voetbal globaal gezien wel verleidelijk genoeg? Vermoedelijk trekken die gigaspelers hun staart in.
Ook het aandeel van de telecomoperatoren in het biedproces valt af te wachten. Bij de vorige deal waren de onderhandelingen op zijn zachtst gezegd moeizaam tussen Eleven Sports enerzijds en Telenet, Proximus en VOO anderzijds.
Trekken de clubs aan hetzelfde zeel?
Hier zijn we weer met die vermaledijde verdeelsleutel. Bij het vorige contract sprak men nog van de G5 en de K11 in de Jupiler Pro League, maar die opsplitsing is volgens sommige leden al achterhaald.
Het was in 2020 al een twistpunt: Antwerp werd niet tot de G5-leerlingen gerekend die een groter deel van de koek zouden mogen claimen en ging daarom aanvankelijk niet akkoord. Ook nu zal er wellicht door beide kampen weer water bij de wijn gedaan moeten worden.
Welke rol kunnen de topclubs spelen?
Er wordt uitgegaan van een collectieve verkoop, maar er zal zoals altijd grondig gedebatteerd worden over de punten en komma’s. Met het dreigement om hun eigen rechten individueel te vermarkten, hebben de grote spelers zoals Club Brugge natuurlijk een streepje voor.
Club is zoals geweten geen voorstander van de play-offs, het belangrijkste ingrediënt waarmee de Pro League gegadigden wil charmeren. De kampioen heeft al vaak laten waaien dat het die individuele verkoop als drukkingsmiddel kan inzetten om een herziening van het huidige competitieformat weer bespreekbaar te maken.
Zo gaf CEO Bob Madou aan dat Club "voorbehoud gemaakt heeft bij de collectieve verkoop". "Wij zouden graag zien dat het mediageld verdeeld wordt op basis van de bijdrage per club."
Bij de vorige gespreksronde over het afschaffen of herbekijken van de play-offs bleef alles bij het oude, maar de kleinere spelers beseffen maar al te goed dat de taart een flink stuk kleiner zal zijn als Club zou overgaan tot daden en een collectieve verkoop laat schieten. De totale waarde zou dan gevoelig kelderen.
Is dat gezamenlijke verkoopsprincipe weer van kracht, dan kunnen de grote clubs de kaart van de - jawel - verdeelsleutel weer trekken om de competitieformule toch opnieuw tegen het licht te houden.
Is een individuele verkoop überhaupt mogelijk?
In se kan elke club zijn rechten afzonderlijk verhandelen, maar enkel de toplaag zou een kans op slagen kunnen hebben. Of eerder een waterkans.
Een individuele verkoop moet namelijk goedgekeurd worden door de Belgische Mededingingsautoriteit en daar zou het schoentje kunnen knellen. Buitenlandse voorbeelden als duwtje in de rug zijn er niet of nauwelijks.
Een bijkomend struikelblok: als club heb je wel zeggenschap over je thuiswedstrijden, maar hoe passen de matchen op verplaatsing in zo'n soloslim?
"Een collectieve verkoop is al een heel complex proces", verduidelijkt sporteconoom Wim Lagae (KU Leuven). "Het pakket wordt verknipt in loten en dan kijk je naar het efficiëntie-aspect waarbij de transactiekosten zeer hoog liggen. In het competitieformat heb je ook de andere clubs nodig."
"Ik acht zo'n individuele piste dus weinig waarschijnlijk, zeker ook door het herverdelingsmechanisme en de solidariteit. De verdeelsleutel is een puzzel met veel parameters, maar uiteindelijk geraken de clubs er altijd wel uit."
Een individuele verkoop acht ik weinig waarschijnlijk. Een collectieve verkoop is al heel complex.
Hoe belangrijk is deze deal voor Belgische voetbal?
Het hoeft geen extra uitleg dat elke club het onderste uit de kan zal willen halen, want de tv-inkomsten zijn voor het gros van de profclubs een belangrijke levenslijn.
Ook al lijken de jaarbedragen per capita een peulschil van wat er circuleert in het voetballandschap en wat betaald wordt voor speler X en Y, toch mag de waarde van het solidariteitssysteem niet onderschat worden.
Het Belgische voetbal leeft als doorverkoopcompetitie van transfers, maar die markt is bijzonder volatiel en biedt geen garantie. Zeker met het arrest in de zaak-Diarra als nieuwe factor. De transferbusiness staat duidelijk onder druk.
Naast de sportieve strijd op het veld voert elke club ook zijn financieel overlevingsgevecht. Voor wie de tering naar de nering moet zetten, is elke euro een (gods)geschenk.
Bij de kleinere voetbalclubs in de JPL kunnen de mediarechten een kwart van de operationele inkomsten bedragen, aangevuld met sponsoring, wedstrijddaginkomsten, merchandising, enzovoort.
Bij de grotere clubs wordt het aandeel van het tv-geld op zo'n 8 à 12 procent van de inkomstenstroom geschat.
