De toekomst van het Belgisch voetbal een stevige en duurzame basis geven: dat wil de Pro League bekomen met 'Play to Grow'. Het nieuwe jeugdplan, dat vrijdag werd voorgesteld in Leuven, moet onder meer de talentontwikkeling in het elitejeugdvoetbal stimuleren, het mentaal welzijn van de spelers beter beschermen én komaf maken met het beruchte 'geboortemaandeffect'.
Een heel peloton aan notabelen uit het Belgisch voetbal streek vrijdag neer aan Den Dreef in Leuven. In het stadion van OHL stelde de Pro League zijn ambitieuze 'Play to Grow'-plan voor.
Met dat nieuwe jeugdplan komt de Pro League voor het eerst met een globaal actieplan om de Belgische jeugdopleidingen te versterken, extra te focussen op de doorstroming van eigen jeugd én een veilig klimaat te creëren voor jonge voetballers.
"Van de tien grootste competities in Europa geeft de Belgische nu al de meeste kansen aan jonge spelers", klopt Pro League-CEO Lorin Parys zich op de borst.
Onze jeugdopleidingen behoren dus al tot de wereldtop, maar dat is geen reden om te blijven stilstaan.
"Meer dan een op tien van onze A-kernen is jonger dan 21 jaar. Onze jeugdopleidingen behoren dus al tot de wereldtop, maar dat is geen reden om te blijven stilstaan."
"Op drie jaar tijd hebben onze clubs hun investeringen in jeugd bijna verdubbeld van 49 miljoen in 2022 naar 78 miljoen euro vorig jaar. Maar we willen nog beter doen en geen talent laten verloren gaan."
Ontwikkeling boven resultaat
Een eerste belangrijke pijler in Play to Grow is talentontwikkeling. Vandaag heeft elke profclub in ons land gemiddeld 2 spelers uit de eigen jeugdopleiding in zijn A-kern. De Pro League wil dat aantal opschroeven naar 3.
Om dat te bewerkstelligen zullen onder meer de jeugdlicenties hervormd worden. Vandaag zijn er op het hoogste niveau in het jeugdvoetbal twee elitereeksen, Elite 1 en Elite 2. Dat model wordt lichtjes hertekend.
"We gaan naar een vast format voor Elite 1 met 12 clubs en een minimale kwaliteitsnorm voor Elite 2 moet stabiliteit en continuïteit waarborgen. Geen play-offs meer, want de focus van onze clubs moet niet gericht zijn op de eindrangschikking, maar juist op individuele ontwikkeling van de spelers", klinkt het.
Daarnaast zal de Pro League ook de doorstroom van jeugdspelers naar de eerste ploeg sterker belonen. Bijvoorbeeld door clubs die een groter percentage van hun budget investeren in jeugdopleiding financieel te stimuleren.
Niet meer stiekem scouten
In de tweede plaats wil Play to Grow ook de overmatige transfers in het elitejeugdvoetbal tegengaan. Niet alleen binnen Europa, maar ook binnen onze landsgrenzen zelf heerst immers een 'war on talent'.
Scouts, die vanaf nu een scoutingbadge zullen krijgen, moeten zichzelf voortaan altijd kenbaar maken als ze spelers, ouders of teams benaderen. Scouts die stiekem een training of wedstrijd bezoeken, moeten eruit.
De nieuwe regels rond transfers moeten ook het mentaal welzijn van jeugdspeler ten goede komen, een derde belangrijke pijler in het plan. "In de opleidingen moet een cultuur heersen waarin respect en inclusie voorop staan, om zo het fysieke en mentale welzijn van jeugdspelers te garanderen", aldus de Pro League.
"Daarom worden clubs verplicht een concreet safeguardingbeleid op te stellen en te implementeren, met specifieke maatregelen rond welzijn, bescherming, antiracisme en inclusie."
"Discriminatie" tegen laatmature spelers
Tot slot wil de Pro League ook het beruchte 'geboortemaandeffect' aanpakken. Jeugdspelers die in het begin van het jaar worden geboren, krijgen - vaak onbewust - meer kansen dan spelers die aan het eind van het jaar zijn geboren, omdat ze al verder ontwikkeld zijn.
"Het is eigenlijk een vorm van discriminatie", duidt Bob Browaeys, Directeur Sport van Voetbal Vlaanderen. "Dat effect heeft invloed tot op latere leeftijd en ook tot in het profvoetbal. Die spelers krijgen minder kansen, beleven minder plezier en stoppen sneller met voetbal."
"Om een voorbeeld te geven: bij de interland van de Belgische U16 vorige week tegen Italië waren 19 van de 22 spelers geboren in de eerste helft van het jaar."
Bij de interland van de Belgische U16 vorige week tegen Italië waren 19 van de 22 spelers geboren in de eerste helft van het jaar.
Voetbal Vlaanderen pakt het geboortemaandeffect vandaag al aan met een roterende geboortepeildatum. Dat betekent dat kinderen geboren in de eerste jaarhelft na nieuwjaar doorschuiven naar de oudere leeftijdsgroep, zodat kinderen van de tweede jaarhelft dan de oudsten worden.
De Pro League volgt voorlopig niet en kiest er voor om in een testfase met quota te gaan werken. In jeugdkernen moeten voortaan minstens acht spelers van de tweede jaarhelft zijn en drie van de laatste drie maanden van het jaar.
De selectie van elitespelers wordt ook een jaar uitgesteld, van U9 naar U10 en de selectie wordt bij de U10 breder, waardoor clubs meer tijd hebben om spelers te zien ontwikkelen.
Indien de testfase succesvol is, zal de hervorming stapsgewijs elk jaar doorgroeien naar U11 en verder. Ondertussen blijven de Pro League en clubs wel evalueren en bijsturen, ondersteund door de UGent.
