De weg naar de top is niet makkelijk, aan de top blijven zeker niet. Vraag dat maar aan Caeleb Dressel. De 7-voudige olympische kampioen ging als de gedoodverfde opvolger van Michael Phelps bijna kopje-onder door zijn eigen perfectionisme. Verschijnt de Amerikaanse zwemmer in Parijs weer helemaal aan het oppervlak?
Even terug naar 21 juni 2022. Tot ieders verbazing komt Caeleb Dressel (27) niet meer aan de start van het WK zwemmen. Op dat wereldkampioenschap had hij al 2 gouden medailles veroverd en niets leek erop dat hij met maar 2 plakken naar huis zou gaan.
Dressel was namelijk de maat der dingen in het zwembad. Waar hij op de Olympische Spelen in Rio nog in de schaduw van Michael Phelps zwom - en daar 2 gouden medailles met de Amerikaanse ploeg won - trad Dressel de jaren na Phelps' afscheid steeds meer in de spotlights.
Op het WK in 2017 won Dressel maar liefst 7 gouden medailles en 2 jaar later zou hij er nog eens 6 veroveren. Hij verbrak er ook het 10 jaar oude wereldrecord van Phelps op de 100 meter vlinderslag.
Ik voelde me een vorm van entertainment.
De topprestaties kwamen wel met een keerzijde. Voor de Olympische Spelen in Tokio vertelde Dressel al dat hij het mentaal zwaar had om de druk van een natie te torsen. Hij wilde niemand teleurstellen en kreeg last van angstaanvallen, iets waar hij al op jonge leeftijd mee worstelde.
Op 17-jarige leeftijd zwom hij bijvoorbeeld als jongste ooit onder de 19 seconden op de 50 yards vrije slag. Later zei hij daarover dat hij "zich een vorm van entertainment voelde". "Iedereen verwachtte dat ik die prestatie wel zou kunnen blijven herhalen."
5 keer goud, maar niet tevreden
Maar op de belangrijke momenten stond Caeleb Dressel er wel. Op de Olympische Spelen bleven de gouden medailles zich opstapelen. Hij won in Tokio 5 gouden exemplaren en scherpte zijn wereldrecord op de 100 meter vlinderslag nog aan.
Na die olympische triomftocht vertelde Dressel wel hoe zwaar die week voor hem was. "Tijdens de Olympische Spelen kan je niet slapen, je beeft de hele tijd. Ik denk dat ik 5 kilogram vermagerde."
Om daarna te benadrukken dat "de druk die we op ons lichaam leggen, het wel waard was."
Ik won 5 keer goud en kon alleen maar denken dat ik sneller wilde zwemmen.
Ondanks de 5 gouden medailles was Dressel niet tevreden met zijn tijden. In het programma "In Depth with Graham Bensinger" vertelde Dressel dat hij "geen enkele vooropgestelde tijd gehaald had".
"En dat is niet fair, ik heb net 5 keer goud gewonnen in het grootste sportevenement ter wereld en ik kan alleen maar denken dat ik sneller wilde zwemmen."
Kopje onder door perfectionisme
Dat donker gedachtepatroon zorgde in 2022 dat de veer helemaal brak, waardoor hij opgaf op het WK.
8 maanden lang was het gissen naar hoe het met Caeleb Dressel ging en wat er nu precies aan de hand was. In februari 2023 gaf de 7-voudig olympisch kampioen weer een teken van leven toen hij opnieuw begon met trainen.
Pas later zou hij zeggen hoe diep hij gezeten had. Hij vertelde dat hij "mentaal volledig gebroken was".
"De gemakkelijkste manier om het te beschrijven is dat mijn lichaam voortdurend stijf aanvoelde. Alles wat ik de voorbije jaren had onderdrukt, kwam allemaal samen naar boven. Ik had echt geen keuze."
Ik creëerde een monster in mezelf, omdat ik zo perfectionistisch bezig was.
De zelfkritiek en het perfectionisme die van Dressel de zwemmer maakten die hij was, zorgden er nu voor dat hij geen zwembad meer kon zien, laat staan ruiken.
"Ik creëerde een monster in mezelf, omdat ik zo perfectionistisch bezig was. Als ik een doel niet haalde, wilde dat zeggen dat ik er niet genoeg mee bezig was geweest. Dat heeft me uiteindelijk gebroken, want ik kon niet blijven voldoen aan mijn verlangens."
Stap voor stap uit het dal
Dankzij maandenlange therapie kon Dressel wel opnieuw in het reine komen met zichzelf. Belangrijk voor zijn zwemcarrière, maar nog belangrijker voor zijn leven.
"En net toen ik aanvaardde dat ik nooit meer zou zwemmen, besefte ik dat ik klaar was om opnieuw het zwembad in te duiken", vertelde Dressel in de Unfiltered Waters-podcast.
"Ik miste elk onderdeel van het zwemmen. Van bubbels blazen, tot de grip op een startblok voelen. Zelfs de geur van chloor en het gevoel een droge huid te hebben na urenlang te zwemmen, miste ik. Het gevoel dat ik niet moest terugkomen, maar dat ik het wilde, gaf de doorslag om terug te keren."
Ik ben blij om opnieuw plezier in het zwemmen te hebben.
Die terugkeer verliep niet zonder slag of stoot, maar Dressel genoot van elk moment in het water. Zelfs toen hij zich in 2023 niet kon plaatsen voor het WK vertelde hij dat hij opnieuw plezier had in het zwemmen.
"Er is een verschil tussen zwemmen, omdat je jezelf niet belachelijk wil maken en echt genieten van het zwemmen. En dat plezier heb ik al lang niet meer gehad, ik ben blij dat terug te hebben."
Parijs als doel
Ondanks het gemiste WK bleef Dressel hard werken richting de Olympische Spelen. Op 1 december 2023 volgde een nieuwe mijlpaal in zijn comeback. Dressel won na 17 maanden opnieuw een race, de 100 meter vlinderslag op de US Open.
En zo kon hij, na een wildwaterbaan van gevoelens en emoties, met vertrouwen afzakken naar de Amerikaanse kwalificaties voor de Spelen.
Zijn tijden van in 2019 en 2021 haalde hij niet, maar Dressel wist zich wel te plaatsen voor de 50 meter vrije slag en de 100 meter vlinderslag. Daarnaast zal hij in Parijs ook deel uitmaken van de estafetteploeg op de 4x100 meter vrije slag.
Zo kan Dressel, ondanks een periode van 8 maanden uit het zwembad, voor 3 extra gouden medailles strijden. Zijn vorige titels kunnen hem als boost helpen, al ziet Dressel een keerzijde aan die medailles.
"Langs de ene kant krijg ik vertrouwen door die prestaties, maar langs de andere kant is er de druk om iets te herhalen wat niet gemakkelijk is. Dus het is echt een mes dat langs 2 kanten snijdt."
Met de druk zal Dressel moeten blijven omgaan in de topsport, maar de storm lijkt in zijn hoofd wel te zijn gaan liggen. Helpt hem dat om in Parijs naar nieuwe gouden medailles te stormen?
