Een loodzware duursport voor mensen met veel vrije tijd. Met dat imago had triatlon lange tijd te kampen, maar sinds enkele jaren kent de sport in Vlaanderen een stevige groei. Triatlon heeft alle troeven om een groot publiek aan te spreken: gevarieerd, laagdrempelig en uitdagend op elk niveau.
"We merken aan alles dat onze sport in een groeicurve zit," zegt Simon Plasschaert, algemeen directeur bij Triatlon Vlaanderen (3VL), enthousiast. "De ledenaantallen stijgen nu al vijf jaar, met sinds 2021 een gemiddelde jaarlijkse toename van 14%. We zien daarbij een iets grotere stijging bij vrouwen dan bij mannen."
"Er komen evenveel "recreatieve", als competitieve leden bij. Al is dat onderscheid niet absoluut, want ook recreanten nemen deel aan wedstrijden. We stellen trouwens vast dat er alsmaar meer wedstrijden worden georganiseerd."
Plasschaert verwacht dat de positieve tendens zich in 2023 zal doorzetten; "Na meer dan 10 jaar komt er weer een Ironmanevent naar Vlaanderen (Ironman 70.3 in Knokke-Heist) én vindt het EK halve afstand in Menen plaats. Twee topevents die ongetwijfeld een pak atleten zullen inspireren."
Het iconische beeld van de superatleet
De triatleet wordt vaak beschouwd als een soort superman, die bijna moeiteloos drie duursporten combineert. "Die heroïek trekt veel atleten aan, maar schrikt anderen weer af", beseft Plasschaert.
"Dat iconische beeld bestaat ook door de lange afstand (3,8 km zwemmen, 180 km fietsen, 42 km lopen), die meestal met de aandacht gaat lopen. Maar triatlon heeft een veel breder gamma aan disciplines. Er is voor elk wat wils."
"En je hoeft niet alle drie de disciplines te beoefenen. Voor veel mensen vormt het zwemmen in open water een drempel, maar dat mag ze niet tegenhouden. Wie twee van de drie sporten beoefent, is sowieso welkom bij onze federatie of een triatlonclub."
De meeste aandacht gaat naar de lange afstand, maar triatlon heeft een veel breder gamma aan disciplines.
Triatlon biedt inderdaad meer variatie dan je zou denken. De meeste wedstrijden focussen op deze vier afstanden: de sprint (= 1/8e), de kwart-, de halve ("70.3") en de volledige triatlon.
"Sprint- en kwarttriatlons vind je het vaakst terug op de kalender." Daar heeft Plasschaert een logische verklaring voor: "Je kan op een jaar makkelijk meerdere wedstrijden over korte afstand doen. Ga je naar het langere werk, dan moet je het aantal wedstrijden beperken. Daarom staan er iets minder lange afstanden op de wedstrijdkalender."
"Er bestaan nog andere formules zoals de “111” (1 km zwemmen, 100 km fietsen en 10 km lopen), verschillende afstanden in duatlon én je kan dit alles ook offroad doen. Dan spreken we over crossduatlon en crosstriatlon."
Maar zelfs daarmee houdt het niet op. Zo is er ook aquatlon (lopen, zwemmen, lopen), swimbike (zwemmen, fietsen) en zwemlopen (zwemmen, lopen).
Een sport voor alle leeftijden
Klopt het clichébeeld van een groep mannelijke veertigers die samen ellenlange trainingen maken? "Natuurlijk niet!", lacht Plasschaert. "De iets latere instapleeftijd is wel kenmerkend voor duursporten. Onze meeste nieuwe leden zijn tussen de 20 en 30 jaar oud."
Het idee dat triatlon te zwaar zou zijn voor jonge sporters, is volgens Simon Plasschaert evenmin correct: "Er staat geen minimumleeftijd op. De combinatie van de drie sporten zorgt ervoor dat je een brede vorming krijgt, wat de kans op blessures en overbelasting net verkleint. Jongeren houden ook van afwisseling en hebben met triatlon verschillende opties om zich te ontwikkelen."
De 3VL-jeugdcup maakt jongeren warm voor triatlon:
Geen tijd is geen excuus
Valt zo'n tijdrovende sport te combineren met een druk professioneel en familiaal leven? Ook dat vooroordeel wil Simon Plasschaert uit de wereld helpen: "Het is een misvatting dat je gigantisch veel uren moet trainen om aan triatlon te doen."
"Alles hangt natuurlijk af van je eigen ambities en op welke afstand je focust. Wie in het weekend wel eens op een fiets springt en in de week de loopschoenen aantrekt, kan al instappen in een duatlon. Beschik je daarnaast over een basis zwemniveau - bij voorkeur crawl - dan kan je je aan een triatlon wagen."
"Het mooie aan de sport is net dat je variatie kan inbouwen in je voorbereiding. Geen probleem om bij slecht weer een lange fietsrit in te wisselen voor een zwemtraining of even te gaan lopen als je niet veel tijd hebt. Elke training is nuttig."
Het is een misvatting dat je gigantisch veel uren moet trainen om aan triatlon te doen. Alles hangt af van je eigen ambities en op welke afstand je focust.
Een Ironman op je bucketlist?
Het begrip "Ironman" spreekt tot de verbeelding van veel mensen. Hoe komt dat? "Deels door de historiek, maar ook omdat Ironman-wedstrijden zich op een ander niveau bevinden, ook op organisatorisch vlak."
"Het is een commercieel circuit met een stevig prijskaartje, maar aan die events wordt wel een extra laagje beleving toegevoegd. Je waant je een held als je over de finish komt. Geen wonder dat een Ironman bovenaan de bucketlist van triatleten prijkt."
Een minpuntje is volgens Plasschaert het grote deelnemersveld: "Als je een Ironman kiest als eerste triatlonwedstrijd, kan de grote massa heel wat stress met zich meebrengen. Het is moeilijker zwemmen, de wisselzones zijn veel groter…"
"Daarom kan je als beginnende wedstrijdatleet beter voor een korter format op de kalender kiezen. Zo leer je de wedstrijdprocedure kennen en kan je inschatten of triatlonwedstrijden je ding zijn."
Tips voor beginnende triatleten
- Zin gekregen? Triatlon Vlaanderen organiseert tal van kennismakingsactiviteiten zoals begeleid openwaterzwemmen, fietssessies op het circuit van Zolder, Start to triatlon…
- Het najaar is een ideale periode om in te stappen en rustig op te bouwen naar voorjaarswedstrijden. De meeste clubs starten hun werking nu op. Je kan ook rechtstreeks aansluiten bij de federatie.
- Leen materiaal van een kennis voor je het zelf aankoopt. Je hoeft niet over het duurste of meest recente materiaal te beschikken om aan een wedstrijdje mee te doen.
- Sport verantwoord en stel realistische ambities. Triatlon doe je op je eigen niveau. Laat je niet verleiden door de snelheid van anderen. Iedereen komt met applaus over de finish.
- Ga op zoek naar enthousiastelingen in je omgeving of in een club. Hun tips en ervaringen zullen je vertrouwen geven voor je eerste wedstrijd. Ga vooraf eens naar een wedstrijd kijken.
- Schrijf je niet onmiddellijk in voor een Ironman of lange afstand maar kies voor een kwart- of sprinttriatlon in de buurt. Op de wedstrijdkalender van 3VL kan je met enkele parameters op zoek gaan naar de ideale wedstrijd.
