Afscheid van Tom Dumoulin, poëzie op de fiets: "Eens dat stemmetje heeft gesproken..."

Zowat 5 jaar geleden is het leven van Tom Dumoulin veranderd. Nederland stond op zijn kop nadat de tijdrijder/klimmer uit Maastricht in mei 2017 de Giro had gewonnen.

Dumoulin was na zijn roze strooptocht de eerste Nederlandse groterondewinnaar sinds Joop Zoetemelk en moest sinds dat podium in Milaan leren leven met de nog gegroeide verwachtingen van het Nederlandse publiek.

In 2018 eindigde hij 2e in de Giro én de Tour, maar daarna ging het stelselmatig bergaf met Dumoulin, die misschien wel meer denker dan renner was geworden.

"Tom Dumoulin is altijd een denker geweest", schetst Gio Lippens, wielerreporter bij de NOS. 

"Hij is geen filosoof, want zo is er in het peloton met Guillaume Martin maar één, maar dat denken is meteen ook een valkuil geweest."

"Soms helpt het als je niet te veel nadenkt, als je ook kunt genieten van alles wat je overkomt. Het echte genieten van wat hij gepresteerd had, dat is nooit gelukt."

"Na die eindzege in de Giro wilde hij eigenlijk met rust gelaten worden. Al die huldigingen, dat hoefde voor hem niet. De meeste topsporters vinden dat fantastisch, hij zag het niet als een beloning."

"Fietsen en trainen vond hij fantastisch, maar dat gedoe bij de wielersport, daar genoot hij niet van: interviews, optredens in programma's... En dat waardeer ik ergens ook aan Tom." 

Hoewel hij er zelf een hekel aan had, was Tom Dumoulin de voorbije jaren altijd een boeiende gesprekspartner voor wielerjournalisten. Je kon hem zelden op clichés betrappen, al was hij niet altijd even makkelijk te lezen.

"Bij hem wist je nooit precies waar je aan toe was", zegt radioreporter Gio Lippens. "Ook nu, want hij had al vaker twijfels geuit over zijn toekomst, maar toch ging hij telkens door."

"Af en toe dacht ik zelf dat het beter was dat hij zou stoppen, maar als je zijn plezier zag tijdens de voorbije Giro toen hij Koen Bouwman aan ritwinst hielp... Dat was pure klasse en toen zag je weer die geweldige renner."

Al was het slechts een momentopname, want na de burn-out van vorig jaar na een winterstage in Spanje ging het vrijwel voortdurend op en af na een sabbatperiode. "Echt verbaasd ben ik dus niet, al is het wel jammer gezien zijn klasse."

Kon een andere rol en een ander team - Dumoulin was einde contract bij Jumbo-Visma - de Giro-winnaar van 2017 dan niet overtuigen om zijn carrière toch te verlengen? Een stapje terugzetten om het plezier terug te vinden?

"Die rol als meesterknecht heeft hij wel afgewogen, maar hij voelde dat hij daar niet voldoende bevrediging uit haalde."

"Dumoulin is een winnaarstype, hoe je het ook draait of keert. Hij is een echte kampioen en die omscholing, zoals Robert Gesink ooit gedaan heeft, dat lag niet echt in zijn karakter."

Tom Dumoulin is het thema rond mentaal welzijn nooit uit de weg gegaan: de druk op de ketel was vaak bijzonder hoog.

"Vanwaar die druk dan voornamelijk kwam? Misschien wel vanuit zichzelf? Het Nederlandse publiek verwachtte inderdaad veel, maar hij had zelf ook die drive om een grote ronde te winnen."

"De echte kick kreeg hij van de eindzege in de Giro, niet van de tweede plaatsen. Neen, we mogen die roze trui in 2017 achteraf bekeken niet als een vergiftigd geschenk beschouwen. Dat zou het wel geweest zijn als die zege uit de lucht was gevallen. Dat was het nu niet."

Eind dit jaar stapt Tom Dumoulin hoe dan ook af. "Hij is de grootste ronderenner die Nederland in jaren gehad heeft. Als je als eerste Nederlander de Giro wint, dan ga je de geschiedenisboeken in."

"Maar naast de sporter zal ik me ook de mens Dumoulin blijven herinneren. Alle gesprekken met hem waren goeie verhalen. Er zat een goed doordachte boodschap achter. En dat is toch vrij uniek in de wielersport."

Ook onze radiocommentator Christophe Vandegoor schrok zich geen bult toen Tom Dumoulin zijn plannen uit de doeken deed. Meer nog: "Het klinkt misschien vreemd, maar na zijn opgave in de Giro hoopte ik dat hij zou stoppen met wielrennen."

Vandegoor legt uit: "Vanop een afstand voelde je aan alles dat het niet meer ging. De verwachtingen waren hoger dan het realisme."

Die conclusie had Dumoulin vorig jaar misschien wel al gemaakt tijdens zijn voorjaarspauze. "Dat sabbatjaar vond ik moedig en eerlijk."

"Hij keerde vorig jaar terug, nadat hij gast was geweest tijdens de Amstel, en het gevoel om "erbij te horen in het peloton" was misschien groter dan de echte wens om opnieuw toprenner te zijn."

"Onderschat het gevoel niet om deel uit te maken van het toppeloton. Dat geeft je status en identiteit."

"Maar eens dat stemmetje in je achterhoofd heeft gesproken, dan lijkt het me zeer moeilijk om dat stemmetje weer het zwijgen op te leggen."

"Toen hij in de Giro zei dat zijn lichaam niet meer reageerde zoals hij wilde, was dat veelzeggend."

Tom Dumoulin kon altijd op veel bewondering rekenen van Christophe Vandegoor.

 "Hij was een prachtrenner, bijna te mooi en te knap om renner te zijn. Pure poëzie op de fiets, een en al gratie."

"Ik vind zijn ritzege in de Tour van 2016 in apocalyptische omstandigheden in Andorra een van de mooiste overwinningen in de geschiedenis van de Tour."

"En de ontgoocheling op zijn gezicht op de Spelen van Rio naast Fabian Cancellara op het tijdritpodium zal ik evenmin vergeten. Dat was een gezicht vol ongeloof."

"Sinds het WK voor beloften in 2010 in Australië ben ik hem altijd blijven volgen. Op het komende WK in Australië wil hij nu afsluiten."

"Hij heeft de Giro gewonnen en is wereldkampioen geweest. Zijn carrière was meer dan oké. Hij dringt niet aan tegen beter weten in. Zo bekijk ik het."