Op EK treedt hij uit eeuwige schaduw, maar Spaans schandaal slokte hem bijna op: de vergeten jaren van Luis de la Fuente
Onbekend, maar niet langer onbemind. Als de architect van een spectaculair Spanje maakte Luis de la Fuente op z'n 63e (eindelijk) een naam voor zichzelf. Hij leefde jarenlang in de schaduw van het Spaanse voetbal, werd er bijna opgeslokt door een schandaal, maar staat nu op een zucht van eeuwige roem. Een schets van het atypische parcours van de minzame voetbalopa - die waarschijnlijk zwaardere gewichten kan tillen dan jij.
Eigenlijk zouden we hem collectief moeten bedanken, toch?
Bij deze: gracias, Luis de la Fuente.
Op een EK waar topploegen veelal voor voorzichtigheid en voorzorgsvoetbal kozen, charmeerde hij al wekenlang met een spectaculair Spanje. Dat het lang geleden is dat de gunfactor voor een finalist nog zo groot was, is misschien wel het beste bewijs van zijn charmeoffensief als bondscoach.
En zo, nog voor de finale gespeeld is, lijkt hij dé man van dit EK te worden. De la Fuente zelf zal de laatste zijn die dit (nog) verwacht had of over zichzelf zou uitroepen.
Want had jij voor het EK al van hem gehoord?
Geen zorgen, zelfs voor de grootste voetbalfetisjisten kwam de aanstelling van Luis de la Fuente als bondscoach van Spanje als een verrassing.
Maar inmiddels anderhalf jaar later treedt de 63-jarige Spanjaard op het EK voor eens en voor altijd uit de schaduw van zijn Spaanse school - waar hij als laatbloeier jarenlang bloesemde, maar zichzelf ook bijna verdelgd had.
In youth he trusts
Waar heeft De la Fuente dan zo lang rondgespookt?
Ver moeten we eigenlijk niet zoeken. Na enkele omzwervingen in de lagere Spaanse klassen en een interimjob bij Athletic Club - waar hij langer jeugd- dan hoofdcoach was - vond hij elf jaar geleden al onderdak in de Spaanse academie.
Eerst als trainer van de U19, daarna de U21 en later ook de speciale olympische U23-selectie. Telkens pakte hij een prijs, telkens schoof hij op in de rangen.
En - niet onbelangrijk - ondertussen zag hij alle Spaanse toptalenten door zijn vingers gaan: met Cucurella en Dani Olmo werd hij in 2021 al olympisch kampioen, drie jaar eerder kroonde hij zich Europees kampioen met Fabian Ruiz en ook in zijn begindagen won hij het EK met Grimaldo in zijn kern.
Allemaal spelers die vandaag nog steeds op zijn wedstrijdblad staan.
Het vormt momenteel de basis van zijn succes.
Niemand die het huis en de Spaanse spelers beter kent dan hij. En zo begon De la Fuente te bouwen aan een systeem rond de spelers die hij jarenlang zag groeien.
Zonder de Spaanse school te verloochenen keerde hij terug naar de basis. Hij hield vast aan de heilige Spaanse 4-3-3, maar maakte voor eens en voor altijd komaf met het tikitaka-complex dat nog kunstmatig in leven werden gehouden door zijn voorgangers.
Geen bedwelmend balbezit meer, wel flitsen op de flanken. Een heruitvinding om zijn groeibriljanten Lamine Yamal en Nico Williams te laten floreren.
Ook jongens als Olmo - die naar het centrum wordt getrokken - en Cucurella worden volop in hun sterkte uitgespeeld. Het is geen toeval dat de spookrijder van Chelsea nu plots in het Team of the Tournament opduikt - ook hij zal toch al enkele keren "gracias" gepreveld hebben.
Hij bouwde een brug tussen generaties en liet iedereen - zoals het een pater familias betaamt - geloven in zichzelf, elkaar en hetgeen waar ze voor speelden: het Spaanse voetbal dat hem zo nauw aan het hart ligt.
Rol van Rubiales
En toch had zijn verleden in de Spaanse academie zich ook bijna tegen hem gekeerd.
De la Fuente is een loyalist - in de meest positieve zin van het woord. Nooit is hij te betrappen op een slecht woord over een collega, een speler of een staflid dat hem het vertrouwen heeft gegeven.
Alleen: een jaar geleden gaf hij de verkeerde rugdekking.
Herinner je je het kus-incident van de Spaanse bondsvoorzitter Rubiales tegenover sterspeelster Jenni Hermoso nog? De zaak hield het volledige Spaanse voetbal maandenlang in de ban.
En zoals dat in zo'n conflict gaat: er moest een kant gekozen worden.
Je voelt het al aankomen, zeker? Het was Rubiales die De la Fuente steeds gesteund had in het verleden en hem ultiem ook tot bondscoach had gekroond. En als wederdienst bleef De la Fuente zijn makker en maker ook steunen wanneer die vocht voor zijn vel.
Toen Rubiales zijn Wolf of Wallstreet-achtige speech gaf - "Ik zal niet vertrekken! Ik zal niet vertrekken!" - kwam een vurig klappende en rechtverende De la Fuente prominent in beeld.
Het tafereel zorgde in Spanje voor heel wat ophef.
De la Fuente kwam een half jaar na zijn aanstelling plots in het middelpunt van een storm terecht. Hij werd buitengeschreven door de Spaanse pers, buitengekeken door heel wat van zijn spelers en bijna buitengezet door de bond zelf - al had dat toen ook met andere dingen te maken.
Want zo goed het laatste jaar verloopt voor De la Fuente, zo moeizaam was zijn beginperiode.
De resultaten vielen tegen, hij werd wisselwoede verweten omdat hij in zijn beginmaanden bijna 50 verschillende spelers gebruikte en de zaak-Rubiales werd de perfecte stok om hem te slaan. Met een aflopend contract moest de Nations League in de zomer van 2023 al zijn einde betekenen.
Maar net toen zijn kop al op het kapblok lag, verraste hij vriend en vijand door te doen wat hij eigenlijk al jaren deed: een prijs pakken voor Spanje. Je was het misschien al vergeten, maar de mannen van De la Fuente klopten Kroatië vorig jaar na een bloedstollende penaltyreeks (5-4).
En met een mea culpa over Rubiales won hij ook de publieke opinie weer stilletjes voor zich.
Ruwe bolster, blanke pit
Je moet het hem nageven: de aanhouder heeft gewonnen.
Hij "ownde" zijn fout en ging voort met zijn charmeoffensief. Zo leerde Spanje al snel de minzame kant van zijn coach kennen. Want achter zijn strenge aanblik en imposante fysiek, schuilt een diepgelovige man.
"Het voetbal en mijn geloof zijn nu eenmaal de motoren van mijn leven", klonk het bij de Spanjaard - die die twee werelden steeds probeert te verenigen. Let er zondag gerust eens op: voor elke wedstrijd raakt hij het gras aan om dan een kruisteken te maken.
En belangrijker: hij draagt die waarden ook uit in zijn benadering van het coachen. Hij gelooft in het belang van het collectief en ziet zijn team als een familie. Dat is terug te zien in de manier waarop hij persoonlijke relaties opbouwt met iedereen in zijn omgeving.
Vanaf dag één heeft hij gefocust op het smeden van een familie bij de nationale ploeg.
"Vanaf dag één heeft hij gefocust op het smeden van een familie bij de nationale ploeg. Een die competitief is, maar om de juiste redenen: om te vechten voor elkaar. Hij is altijd open en eerlijk tegen iedereen, zo zijn zelfs de bankzitters mee in zijn verhaal. Die familiale aanpak heeft ons klaargestoomd voor succes", vertelde Joselu dit EK nog lieflijk over zijn coach.
Bij zijn aanstelling stond hij er ook op met iedereen een babbeltje te doen: van de souschef en de greenkeeper tot de masseur en zijn stagiair. Na elk trainingskamp stuurt hij iedereen die aanwezig was ook een persoonlijk bedankingsberichtje.
En zijn favoriete momentje van de dag: zijn biceps - die groter zijn dan die van elke speler in zijn kern - verraden het misschien, maar elke morgen wandelt de 63-jarige De la Fuente naar de fitness. Maar niet zonder iedereen onderweg te groeten en te vragen hoe het met hen is.
En of de Spaanse bondscoach klaar is om zondag iets te heffen - voor zijn Spanje, dat zijn toewijding en spelvreugde weerspiegelt en uiteindelijk ook omarmd heeft.
Mag de voetbalopa zijn spierballen na 90 minuten tegen Engeland ook nog eens rollen?
