Een absolute recordmercato in België, maar tegen welke prijs? "Gevolg van clubs die boven hun stand leven"
Een record met een rood randje. De Belgische clubs verzamelden afgelopen winter meer dan 50 miljoen euro winst. Een bedrag dat rooskleuriger klinkt dan het daadwerkelijk is, want de jaarrekeningen bloeden. "De clubs zijn genoodzaakt om die beter te bewaken", verklaart sporteconoom Wim Lagae de massale drang om te verkopen.
Nooit was een wintermercato lucratiever voor de Jupiler Pro League.
Onze Belgische ploegen cashten deze transferperiode 80,2 miljoen euro. Een recordsom te danken aan de spraakmakende transfers van onder meer Gift Orban, Malick Fofana en Arthur Vermeeren.
De achterdeur in de JPL stond alvast wagenwijd open, maar aan de inkomende kant bleef het verdacht stil. Zo werd er 'slechts' 23,5 miljoen euro uitgegeven om de vele vertrekkers op te vangen.
Dat brengt de balans tot op een winstbedrag van 56,7 miljoen euro. Enkel die in Argentinië - zo'n 63 miljoen euro - kleurt groener.
Jawel, ook dat is opnieuw een record.
| seizoen | inkomsten | uitgaven | balans |
|---|---|---|---|
| 2023-2024 | 80,2 miljoen | 23,5 miljoen | + 56,7 miljoen |
| 2022-2023 | 69,6 miljoen | 27,2 miljoen | + 42,4 miljoen |
| 2021-2022 | 36 miljoen | 26,2 miljoen | + 9,75 miljoen |
| 2020-2021 | 40,3 miljoen | 21,9 miljoen | + 18,4 miljoen |
| 2019-2020 | 60,7 miljoen | 21,9 miljoen | + 38,8 miljoen |
| 2018-2019 | 37,3 miljoen | 13,2 miljoen | + 24,1 miljoen |
| 2017-2018 | 41,7 miljoen | 23,5 miljoen | + 18,2 miljoen |
| 2016-2017 | 51,3 miljoen | 38,2 miljoen | + 13,1 miljoen |
| 2015-2016 | 17, 9 miljoen | 23,2 miljoen | - 5,37 miljoen |
| 2014-2015 | 11,4 miljoen | 11,1 miljoen | + 300.000 |
Dat de groene stift eens mag bovengehaald worden bij de Belgische clubs, zal heel wat boekhouders gunstig stemmen.
Maar de keerzijde van de medaille blinkt heel wat minder.
Het is geen toeval dat de miljoenen uitgaven sinds de coronaperiode stagneren en de inkomsten telkens stijgen.
"Het Belgische voetbal is een bedrijfstak die boven zijn stand leeft", deelt Wim Lagae, sporteconoom van de KU Leuven. "De clubs moeten de tering naar de nering zetten."
Rode jaarrekeningen
Want als we naar de jaarrekeningen kijken in België, valt een kleur op: rood. Voor het afgelopen boekjaar wordt een gecumuleerd verlies van 200 miljoen euro verwacht.
"Er zijn drie belangrijke redenen waarom clubs deze winter wilden verkopen", gaat Lagae voort. "De verstrengde regulering, de opkomst van big data in grote competities én het momentum op de transfermarkt."
Te beginnen met het eerste. De UEFA heeft de gekende Financial Fair Play-regels (FFP) uitgebreid naar Financial Sustainability Regulations (FSR).
Concreet houden die in dat clubs die Europees spelen over drie jaar maximaal 60 miljoen euro verlies mogen maken en maximaal negentig procent van de inkomsten mogen besteden aan lonen, transfers en makelaarskosten (wat vermindert naar 80% en 70% de volgende 2 seizoenen).
Clubs die niet Europees spelen, zijn niet gebonden aan een maximaal verlies en mogen wel bijpassen via kapitaalverhogingen. Omwille van de financiële duurzaamheid, moet het eigen vermogen van Belgische clubs jaarlijks verbeteren met 20% en over vijf seizoenen positief zijn.
"Dus zijn clubs genoodzaakt hun rekeningen beter te bewaken. Ook de Jupiler Pro League wil in de toekomst meer eigen vermogen bij de clubs, als stootkussen om continuïteit te garanderen."
Doorverkoopwaarde staat centraal in de jacht op toptalenten met een enorm groeipotentieel.
Grote transferdeals om de jaarrekeningen wat rooskleuriger te maken, kwamen er met onder meer bij Gent en Antwerp. Toch waren dergelijke miljoenentransfers eerder een zeldzaamheid bij ons vroeger.
"Daar mogen we de voetbalpiramide voor bedanken", weet Lagae. "Door de komst van "big data" wordt in de topcompetities met een wiskundige blik naar het voetbal gekeken. Doorverkoopwaarde staat centraal in de jacht op toptalenten met een enorm groeipotentieel."
Laten die talenten nu almaar vaker opduiken op Belgische velden, als gevolg van een breder scoutingsnetwerk en geprofessionaliseerde jeugdwerkingen.
"Arthur Vermeeren is daar een exponent van. Toch moet ook het juiste momentum er zijn. Kijk maar naar de deal van Nusa. Vorige zomer kreeg Club Brugge 30 miljoen euro voor hem, nu 7 miljoen meer, maar springt de deal voorlopig af."
Wat met sportieve balans?
De juiste spelers, met het juiste potentieel zijn op het juiste moment verkocht. Dat is de conclusie die de clubs ook maakten om meer financiële ademruimte te bekomen.
Maar wat met de sportieve balans? Lijdt die niet onder de recordverkoop?
"Het wordt dé uitdaging voor clubs om koopjes te doen", meent de sporteconoom. "De instroom aan inkomsten kan op heel wat vlakken - denk aan sponsoring, tv-rechten en ticketverkoop - niet enorm groeien."
Flink cashen op een toptalent, dat kan wel. "Daarmee kunnen ploegen sneller depanneren, maar het kan ook tot kwaliteitsverlies leiden."
Toch is er nog geen reden tot paniek.
"Het goede nieuws is dat de 5 grote competities met een vergrootglas naar "doorverkoopcompetitie" België blijven kijken. De investeringen in jeugdwerking zullen vroeg of laat gezicht blijven geven aan ons land."
"Maar dat vraagt tijd en boterhammen", besluit Wim Lagae. En dus ook nog (even?) rode jaarrekeningen.
