De Internationale Zwembond (FINA) heeft beslist om trans vrouwen enkel toe te laten aan hun wedstrijden als ze hun transitie voor hun 12e hebben ondergaan. "Het is een goeie zaak dat er eindelijk duidelijkheid komt in de verschillende sporten", zegt professor Wim Derave.
"Het is een zeer, zeer gevoelige discussie", zegt Wim Derave, professor bewegingsleer en inspanningsfysiologie (UGent) in De Wereld Vandaag over het debat rond trans personen in de sport.
"Eigenlijk kun je twee partijen benadelen. Je kunt enerzijds aan de fairplay van de vrouwensport raken, want trans vrouwen hebben een voordeel dat niet uitwisbaar is."
"Anderzijds kun je ook voor inclusie kiezen door een groep mensen toe te laten die sowieso al vaak uitgesloten wordt in de samenleving. Je moet een balans tussen die twee zien te vinden."
"Het Internationaal Olympisch Comité heeft de hete aardappel doorgeschoven naar de verschillende sportbonden. Dat had ik een beetje gehoopt, want een alles-of-niets-beslissing was niet goed geweest."
"Je moet als sport dus zelf een beslissing nemen. Het is een goeie zaak dat er nu eindelijk duidelijkheid komt in de verschillende sporten. Bij de Internationale Zwembond (FINA) hebben ze de vrouwensport in bescherming genomen, andere bonden - zoals bijvoorbeeld het voetbal - kozen voor meer inclusie."
"Niet correct om alle sporten over dezelfde kam te scheren"
Professor Derave legt uit waarom een leeftijdsgrens van 12 jaar, zoals in het zwemmen, eigenlijk gelijkstaat met de uitsluiting.
"Op je 12 jaar heb je nog niet "geprofiteerd" van een mannelijke puberteit. Dan heb je ook niet echt de voordelen ervan. Maar dat is vooral theoretisch, want in de praktijk komt een transitie voor je 12e erg zelden voor."
Volgens professor Derave hebben trans vrouwen die hun puberteit hebben doorgemaakt in bepaalde sporten wel degelijk een onmiskenbaar voordeel. "In het gewichtheffen presteren mannen ongeveer 40 à 50% beter dan vrouwen."
"Dan kun je niet iemand die biologisch een man is bij de vrouwen laten meedoen. De hormoononderdrukking die trans vrouwen ondergaan, neemt al die voordelen die je in je puberteit hebt opgestapeld niet weg."
"In andere sporten is het verschil tussen mannen en vrouwen dan weer niet zo groot. Daarom zou het niet correct zijn om iedereen met 1 regel over dezelfde kam te scheren."
De hormoononderdrukking die trans vrouwen ondergaan, neemt niet alle voordelen weg die je opstapelt in je puberteit.
Een 3e categorie? "Niet realistisch"
Bij de FINA opperen ze wel voorzichtig de mogelijkheid om een 3e categorie te maken, tussen mannen en vrouwen in. Volgens professor Derave geen realistische optie.
"Dat lijkt me eerder een theoretische oplossing. Ook al zouden ze er ook intersekse personen, die beide geslachtskenmerken hebben, aan toevoegen, dan nog zullen ze nooit aan voldoende mensen geraken."
