"Nog maar eens verspilling van tijd en energie voor de Belgische zwemsport"

Maak eens een stand van zaken op van het Belgische zwemmen. Dat was mijn opdracht voor Sportweekend, zo’n zes weken geleden, tijdens de Flanders Swimming Cup in Antwerpen. 

Niet zo simpel, want hoe vat je de toestand van het Belgische zwemmen samen in enkele minuten televisie, terwijl die toestand al jaren complex, zorgwekkend, zeg maar alarmerend is?

Maar er was nu toch een duidelijk plan, zo bleek daar in Antwerpen, midden januari. Meerdere plannen zelfs. Een nationaal project bijvoorbeeld, met Ronald Claes als nationale coach. 

Een hechte nationale ploeg wilde hij vormen, meer gezamenlijke stages doen, buitenlandse coaches naar België halen om van te leren, coaches in België beter opleiden en de banden met de clubs weer aanhalen, want die waren de laatste jaren wat vergeten. En die moeten tenslotte voor de aanvoer van talent zorgen. 

Ronald Claes zou ook hoofdcoach blijven bij de Waalse zwemfederatie, wat hij al acht jaar was, onder meer van Valentine Dumont. Dirk Boets werd de nieuwe hoofdcoach van de Vlaamse zwemfederatie, als opvolger van Ronald Gaastra. Zonder internationale ervaring, maar onder Ronald Claes, met wie hij dezelfde visie deelde, zou dat wel goedkomen.  

Of alle neuzen wel in dezelfde richting stonden, vroeg ik nog? Aan beide kanten van de taalgrens? Want in Vlaanderen waren al zes clubs bereid om een regiowerking op te starten, maar in Wallonië? 

Ronald Claes hoefde niet eens te antwoorden, zijn gezicht sprak boekdelen. En Lode Grossen, directeur van de Vlaamse Zwemfederatie, gaf toe dat het nog wat zoeken was. Maar ook dat bij iedereen duidelijk de wil aanwezig was om eindelijk echt iets te veranderen.  

Eindelijk. Over amper twee jaar en vijf maanden zijn al de volgende Olympische Spelen, in Parijs. 

Pieter Timmers, Kimberly Buys, Fanny Lecluyse, Alexandre Marcourt en nog een paar, ze haakten allemaal af. Wil Louis Croenen nog doorgaan tot 2024? 

En gaan we wel zwemmers hebben in Parijs? Dat doemscenario zou wel eens realiteit kunnen worden. Zeker nu, na de laatste episode in dat Belgische zwemmen.

Er was dus een plan. Er was veel goeie wil. Er waren grote ambities. Er zou eindelijk echt iets veranderen. 

Maar na amper zes maanden is Ronald Claes niet langer de nationale coach. Zes maanden. Hij kon niet meer aanblijven na zijn ontslag bij de Waalse zwemfederatie. Die wilde nog wel voort met het nationale project, maar niet meer met Ronald Claes. 

“Als één van de twee partners niet meer wil samenwerken met de nationale coach, dan volgt ontslag, zo staat het nu eenmaal in het contract”, zegt Pieterjan Vangerven. Hij is covoorzitter van de Belgische Zwembond én voorzitter van de Vlaamse Zwemfederatie. “VZF was zeker geen vragende partij voor zijn ontslag.”   

Acht jaar had Claes vrij goed kunnen werken binnen de Waalse federatie, maar dat veranderde vorige zomer. Valentine Dumont werd niet geselecteerd voor de Olympische Spelen van Tokio. Ze had de A-limiet niet gezwommen, maar ze was wel uitgenodigd door de FINA, de internationale zwemfederatie. 

Door een administratieve fout miste Dumont haar olympische kans. Dat gaf de Waalse zwemfederatie later ook schoorvoetend toe. 

Olav Spahl, directeur topsport van het BOIC, had die fout nog kunnen rechttrekken, maar weigerde principieel. Het was een zware klap voor de zwemster en de coach, een klap die ze niet verwerkt kregen. 

Ondanks die mea culpa verzuurde de relatie tussen Ronald Claes, technisch directeur Philippe Midrez en voorzitter Bernard Parez. Tot het niet meer ging.

“Hij bleef rancuneus”, zegt Parez. “Samenwerken was niet meer mogelijk”, aldus Midrez. 

Een afrekening, zo lijkt het nu. Want wie de fout heeft gemaakt, blijft gewoon zitten. Had een open en eerlijk gesprek tussen volwassenen met hetzelfde doel dit niet kunnen vermijden? Of hadden ze niet hetzelfde doel?

Hoe moet het nu verder met dat nationale project? “We zijn verrast door de beslissing van de Waalse Zwemfederatie”, zegt Lode Grossen, de architect. 

“We hebben tijd nodig nu, maar we zullen er alles aan doen om het nationale project
te redden en een goeie oplossing te vinden. In de eerste plaats voor de zwemmers, want samen trainen, dat is een meerwaarde, dat vinden de zwemmers zelf ook. Ook in de breedtewerking is er een goeie dynamiek. Er is nog veel werk, maar er beweegt toch al veel.”

“Het is zeker een valse start van het project”, voegt Pieterjan Vangerven toe. “We zagen vooruitgang, Ronald Claes was echt aan het groeien in zijn rol."

"Langs Vlaamse zijde zien we bij de coaches en in de regioteams een grote wil om samen te werken en de lat weer hoger te leggen. De mentaliteit is aan het veranderen, ook bij de zwemmers, dus in dat opzicht zijn de voorbije zes maanden zeker niet voor niks geweest.”