Zijn zoektocht naar erkenning was niet zonder risico. Op zoek naar succes toerde Tom Saintfiet de wereld rond. Het leverde hem al een spraakmakende Afrika Cup-kwartfinale met Gambia op, maar hij moest daarvoor ook enkele keren - gisteren zelfs nog - door het oog van de naald kruipen. Een portret van mirakelman en eeuwige avonturier Tom Saintfiet.
1. Als voetballer al op avontuur in de Faeröer
Zoals veel van de huidige topcoaches - denk maar aan pakweg José Mourinho of Julian Nagelsmann - school er als voetballer geen supertalent in Tom Saintfiet. Dat weerhield hem er niet van om al op jonge leeftijd zijn stoute schoenen aan te trekken en de voetbalbond van de Faeröer aan te schrijven met de vraag of hij daar nergens aan de bak kon komen als speler.
Zo belandde hij als prille twintiger op het piepkleine schapeneiland bij KÍ Klaksvík en vervolgens bij TB Tvøroyri. "Bij die laatste club gaven ze mij een job bij een visbedrijf, zoals 95% van de bevolking daar. Verschrikkelijk hard werk, dat ik al na enkele dagen voor bekeken hield. Dan verdiende ik liever niets", vertelt Saintfiet in zijn levensverhaal "Trainer Zonder Grenzen".
Op de Faeröer werkte ik in een visbedrijf, maar dat hield ik snel voor bekeken. Dan verdiende ik nog liever niets.
2. Jongste trainer in België
Saintfiet beseft ten tijde van zijn pionierswerk op de Faeröer dat een grote voetbalcarrière er niet inzit, maar een carrière als trainer spookt dan al jaren door zijn hoofd. Door een blessure worden die dromen versneld. Saintfiet is maar net 23 jaar wanneer hij hoofdcoach wordt bij Zammel, een club uit de 3e provinciale.
Kort erna gaat hij aan de slag bij Beerse en is hij even jeugdcoach bij Dessel Sport. Maar de lokroep van het buitenland klinkt voor de ongeduldige en ambitieuze Saintfiet toch te luid. Via zijn contacten in de Faeröer komt hij bij B71 Sandur, waar hij niet alleen de A-ploeg traint maar ook al de jeugdploegen en zelfs de lokale vrouwenploeg.
3. De buitenlandse carrousel komt op gang
Zijn passage bij B71 Sandur is het begin van een onophoudelijke carrousel die Saintfiet naar alle uithoeken van de wereld brengt: Qatar, Duitsland, Nederland en Finland zijn de volgende stempels op zijn paspoort.
Saintfiet staat plots bekend als een onverbiddelijke globetrotter, een merkteken dat hij al een tijdje probeert weg te wassen. "Ik zou mezelf eerder een wereldburger dan een globetrotter noemen. Het is immers nooit mijn bedoeling geweest om van hot naar her te reizen. Het is nu eenmaal hoe mijn carrière is uitgedraaid."
Ik zou mezelf eerder een wereldburger dan een globetrotter noemen.
4. Wilde verhalen bij de vleet
Zijn talrijke buitenlandse avonturen heeft Tom Saintfiet niet alleen een koffer vol onvergetelijke herinneringen bezorgd, maar ook een pak wilde verhalen. In Finland, bij RoPS, maakt hij voor het eerst kennis met de schaduwkant van de medaille. Beetje bij beetje ziet hij de club in de greep van de maffia belanden, waarna Saintfiet zijn biezen pakt richting Afrika.
Ook daar worden corruptie, schimmige deals, criminaliteit, burgeroorlogen een rode draad doorheen zijn voetbalcarrière geweven. Tussen dit avontuurlijke bestaan door probeert hij er ook een reputatie te vestigen als trainer.
5. Afrikaanse rondedans
In Namibië krijgt Tom Saintfiet voor het eerst de controle over een nationale ploeg. Het land stelt op dat moment amper iets voor op het internationale en zelfs continentale niveau. Toch slaagt Saintfiet erin om slechts 2 keer te verliezen in 2 jaar tijd. Aan zijn periode in Namibië houdt hij ook zijn vrouw Cheryl over, een Zimbabwaanse journaliste. Zijn band met Afrika wordt plots nog een stuk inniger.
Na deze periode volgt dan ook een rondedans over het hele Afrikaanse continent, waarbij hij nog - met wisselend succes - 6 andere landen zal coach (met Gambia dus als laatste) en tussendoor ook nog tal van clubs in onder meer Zuid-Afrika en Tanzania.
6. Geen sant in eigen land
Bij elke nieuwe stap in zijn carrière duikt Saintfiet even op in de Vlaamse media, om daarna weer snel van de radar te verdwijnen. Het frustreert hem dat hij nooit een kans in eigen land heeft gekregen.
"Een vluchtige blik op mijn cv wekt misschien de indruk dat ik van hier naar daar verhuis, zonder groter plan. Maar elke beslissing die ik nam, elke club die ik coachte was een nuttige tussenstap richting een van mijn ultieme doelen: trainer worden in de Belgische eerste klasse."
Eén keer is er toch een Belgische club die met Saintfiet in zee gaat. Met Turnhout kan hij in 2014 in 3e klasse aan de slag. Promotie naar 2e klasse ligt in het verschiet, maar helemaal op het einde gaat het verkeerd. "Ik vraag me nog altijd af of die match geflikt was", zegt Saintfiet erover. De supporters in Turnhout keren zich tegen hun coach, de deur in België slaat met een smak weer dicht.
Elke club die ik coachte was een tussenstap richting mijn ultieme doel: trainer worden in de Belgische eerste klasse
7. De definitieve doorbraak ...
Na Turnhout zoekt Saintfiet zijn heil opnieuw in Afrika, al verbreedt hij ook zijn horizon: Bangladesh, Trinidad & Tobago en Malta worden aan zijn inmiddels bijna eindeloze cv toegevoegd. Uiteindelijk is het Gambia waar hij voor het eerst tot rust lijkt te komen. Nooit was hij in zijn carrière ergens langer aan de slag.
En mét succes. Voor het eerst bereikt hij met een van zijn landen een eindtoernooi, bovendien een unicum voor Gambia. Gevestigde waarden als Tunesië en Guinee worden verslagen op weg naar de kwartfinales.
"Op mijn 50e wil ik coach zijn van Real Madrid", zei de jonge Saintfiet ooit tegen zijn voormalige leermeester Walter Meeuws. Op zijn 48e lijkt dat ambitieuze doel weliswaar onhaalbaar, maar zijn prestaties op deze Afrika Cup hebben misschien wel de deur geopend naar die andere droom: trainer worden op het hoogste niveau in België.
En vooral: eindelijk erkenning.
8. De man met negen levens
De vele avonturen doorheen de carrière van Saintfiet waren niet zonder risico. Getuige: gisteren ontsnapte onze landgenoot aan een zoveelste fiasco.
Door een defect in het vliegtuig kregen Saintfiet en de Gambiaanse selectie plots te maken met een acuut zuurstoftekort. "Als we waren doorgevlogen, waren we er niet meer", vertelt Saintfiet.
Maar dat was lang niet de eerste keer dat Saintfiet de dood in de ogen keek. In Zimbabwe moest hij ooit op de vlucht omdat het leger hem opjoeg met een arrestatiebevel. En zowel in Jemen als in Bangladesh kwam onze landgenoot ook nog eens gevaarlijk dicht bij een gevaarlijke confrontatie.
"In Jemen worden de Nederlandse journaliste Judith Spiegel en haar man ontvoerd, een maand nadat ik bij hen thuis zat. In Bangladesh vermoordt IS 24 mensen, op drie kilometer van waar ik was, amper twee dagen nadat ik daar tekende", vertelt de Gambiaanse bondscoach tegen Het Nieuwsblad.
En was u de aardbeving van vorig jaar in Marokko al vergeten? Het hotel van de Gambiaanse nationale ploeg - die er een kwalificatieduel moest afwerken - werd helemaal door elkaar geschud. "Ik heb een gebouw nog nooit zo zien bewegen", klonk het in september.
Aan overlevingsinstinct alvast geen gebrek bij Saintfiet, die deze Afrika Cup the odds opnieuw wil verslaan.
