Gisteren kon u de eerste aflevering van de driedelige documentaire FC United bekijken op Canvas. De minireeks kaart racisme en het gebrek aan diversiteit in het Belgische voetbal aan. Onder anderen Romelu Lukaku en Zinho Gano kwamen in de eerste aflevering aan het woord.
Romelu Lukaku won dit weekend de titel met Inter. De spits van de Rode Duivels speelt al jaren de pannen van het dak. Toch is het niet altijd rozengeur en maneschijn geweest voor de spits. Lukaku kreeg bij de jeugd vaak racistische opmerkingen naar zijn hoofd geslingerd.
"Toen ik bij Lierse speelde, begon ik het op te merken", zegt Lukaku. "Niet zozeer bij de Waalse ploegen, maar als je speelde tegen Beerschot, Lokeren, KV Mechelen..."
"Het zijn vooral de ouders. Spelers durfden niet te praten. Zij wisten dat ik hen achteraf zou opzoeken in de kleedkamer."
"Geen enkele speler heeft het ooit gedurfd om negatief tegen mij te praten, de ouders wel. Zij riepen dingen zoals "bananeneter", "vuile neger" of in Antwerpen "voeze zwette". "
"Als ik 2 keer ging scoren, werd dat 5 keer"
"Ik ben Belgisch, maar ben Congolees opgevoed. In mijn cultuur scheld je niet naar ouders", gaat Romelu Lukaku voort. "Dat doe je niet, ook niet bij je eigen ouders. Je toont altijd heel veel respect."
"Ondanks de frustraties, ging ik niet antwoorden op dat soort verwensingen. Maar diep vanbinnen had ik zodanig veel woede dat ik me op het veld ging afreageren."
In plaats van verbaal te reageren, antwoordde Lukaku met zijn voeten. "Ik zei tegen mezelf dat ik 2 goals ging maken, dat werden er dan 5. Ging ik er 1 maken, dan werden dat er 3."
"Je kan je daarin boos maken, maar dat zal je naar een plek van woede brengen waar je niet wil komen. Ik ken die plek, maar ik wil er niet geraken. Ik heb te veel te verliezen."
"Toen ook. Ik wou op mijn 16e in de eerste ploeg van Anderlecht staan. Dat was vanaf mijn 6e mijn doel, en daar heb ik voor gewerkt. Ik heb alles in teken van dat doel gedaan."
"Dat betekende ook dat ik mijn frustraties en emoties moest onderdrukken. Er zijn momenten geweest waarbij ik dacht: "Ik wil u dood. En ik kan dat doen, maar ik ga dat niet doen.""
Er zijn momenten geweest waarbij ik dacht: "Ik wil u doodmaken."
"Fans zien liever Janssen en Van Belle dan Traoré op het veld"
Ook Yves Kabwe, sociaal werker en trainer bij City Pirates, beseft dat er nood is aan verandering in het Belgische voetbal. "Als ik mijn BBF open (app van de voetbalbond, ondertussen RBFA, red) en ik kijk naar de eerste ploegen in Oost-Vlaanderen, Antwerpen en West-Vlaanderen, dan zie ik heel weinig namen van een andere nationaliteit", zegt Kabwe. "Ik vind dat heel deprimerend."
"Maar eerste ploegen zijn ook een heel ander gegeven. Je komt in een groep die zich heel anders vormt." Hij doelt dan op de regels binnen een voetbalploeg: op tijd komen, even samen iets drinken na de training...
Kabwe: "Jongens van 17, 18 en 19 zijn zeker ooit al eens geweigerd geweest als ze uitgaan. Uitgaan is dus al een drempel."
In de amateurreeksen is het ook een gewoonte dat er na de wedstrijd nog wat gedronken wordt. Spelers moeten daarvoor geld in een pot leggen.
"Dat is ook een drempel", gaat Kabwe verder. Welke jeugdspeler die nooit 2 euro heeft betaald, gaat ineens 10 euro leggen voor een pot? Dat wordt niet gedaan."
"Dus voor ze de stap zetten naar de eerste ploeg, hebben ze al 2 of 3 stappen achterstand om er effectief bij te horen."
En er is nog een extra element dat het voor spelers van een andere origine moeilijk maakt om door te breken in eerste ploegen. "Ze moeten sportief al een meerwaarde vormen", probeert Kabwe dit te verklaren.
"Als je moet kiezen tussen een Janssen en een Van Belle of een Ouattara, Traoré of Saladin... De supporters van zo'n eerste ploeg in een dorp komen liever kijken naar een Janssen of Van Belle, puur omdat ze jongens van het dorp zijn."
"Een penalty nemen voor 10.000 mensen die oerwoudgeluiden maken. Daar heb je ballen voor nodig"
Niet alleen in het jeugdvoetbal worden er racistische opmerkingen gemaakt. Ook bij profwedstrijden is het schering en inslag. KV Kortrijk-spits Zinho Gano merkt wel een verschil: "In de jeugd is het persoonlijker. In zo'n stadion van 20.000 man kan je dat veralgemenen. Ik kan er nu makkelijker mee omgaan in het profvoetbal."
Romelu Lukaku is het niet eens met zijn voormalige spitsbroeder. Gano en Lukaku speelden nog samen bij de jeugd van Lierse. "Je kan makkelijker ontploffen in een vol stadion. Zo'n hele tribune die oerwoudgeluiden naar je hoofd slingert... Dan spreek je niet over 10 of 15 ouders, dan spreek je over 10.000 man", legt Lukaku uit.
"Kijk maar naar wat mij overkwam in Cagliari, waarbij ik voor zo'n hele tribune een penalty moest binnentrappen. Daar heb je ballen voor nodig."
"Dat raakte me eigenlijk niet. Ik sloot me daarvoor af. Toen ik de bal nam om te trappen, ik zweer het je, ik hoorde niets. Niets. Het was de bal en ik. Die moest binnen."
"Ik merkte het pas later in de kleedkamer, toen ik een bericht kreeg van een goede vriendin. "Dit is gek, Rom", stond er. Ik wist niet wat er gebeurd was. Ze stuurde me dan die beelden door. Toen ben ik ontploft."
FC United: ook maandag 10 en 17 mei om 21.20 u. op Canvas en VRT NU.
Bekijk de volledige aflevering van gisteren op VRT NU.
