De lokroep van de lange afstand. Is ultralopen voor iedereen weggelegd?
Grizzly 100. Ultra Trail du Mont Blanc. Barkley Marathons. Ultralopen wint
alsmaar aan populariteit en aan extreme uitdagingen is er geen gebrek. Maar
niet iedereen is fysiek en mentaal in staat om ze tot een goed einde te brengen.
“Niet alleen ultralopen is hot, alles moet extremer”, zegt Christophe Roosen, trainer van marathonloopster Mieke Gorissen en begeleider van ultralopers.
“Vroeger was een marathon de ultieme uitdaging, nu wordt van daaruit vaak de stap gezet naar ultralopen. Dat betekent 50 km of nog veel verder lopen.”
De marathon als opstapje
Een ongeschreven wet stelt dat je best 2 jaar loopt voor je aan een marathonvoorbereiding begint. Tijd om te ondervinden of je blessures krijgt van het grote trainingsvolume of de hoge intensiteit.
Roosen: "Bouw eerst rustig op naar een marathon en kijk eens hoe je dat verteert. Iedereen die vlot een marathon heeft gelopen, kan zich volgens mij wel wagen aan een ultra van 50 à 60 km, maar dan aan een lagere intensiteit."
"100 km is natuurlijk een andere zaak, daar komen andere aspecten bij kijken."
Ken je lichaam
“Ik begeleid momenteel een ultraloper die 200 km in 24 uur loopt. Eigenlijk is dat een compleet andere sport”, zegt Roosen.
“Als trainer word je opgeleid om atleten te begeleiden tot 42 km. Er bestaat vrij weinig wetenschappelijke kennis over hoe je je kan voorbereiden op ultralopen. De atleet is vooral aangewezen op zijn eigen inschatting en de kennis van zijn lichaam.”
Ook voor sportarts Frank Pauwels (UZ Brussel, Gezond Sporten) is zelfkennis het codewoord: “Je moet toch al flink wat sportervaring hebben. Welke sport maakt niet zoveel uit, als je je lichaam maar door en door kent.”
“Dat kan jaren duren. Ontdekken hoe je lichaam reageert op hoge intensiteit, op meer trainingsvolume… Ook andere aspecten moeten aangeleerd worden: hoe je eet en drinkt tijdens het sporten, hoeveel je moet rusten…”
Van de 100 mensen die ultra's willen doen, zijn er geen 20 geschikt.
Niet iedereen heet Karel Sabbe
“De prestatie van Karel Sabbe in de Barkley Marathons was uitzonderlijk”, vindt ook Frank Pauwels. “Maar niet iedereen heet Karel Sabbe. Hij kent zijn lichaam extreem goed en weet hoe hij zich moet voorbereiden op zulke prestaties.”
“Extreme sporten zijn natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. Van de 100 mensen die ultra’s willen doen, zijn er geen 20 geschikt. Je moet genetisch uit het goede hout gesneden zijn, al bestaat er geen mogelijkheid om dat wetenschappelijk te testen."
Een ultrasporter moet volgens Frank Pauwels alleszins beschikken over deze 4 eigenschappen:
- niet blessuregevoelig zijn: je moet lange duurtrainingen doorstaan zonder al te veel spier-, pees- of botklachten. Spierpijn, krampen en last aan de gewrichten wijzen erop dat je lichaam moeite heeft met de belasting.
- goede motorische controle: je spieren moeten ook in staat zijn om je lichaam stabiel te houden. Dit is wel trainbaar, maar een goed proprioceptievermogen, een vlotte uitvoering van stabiliteitsoefeningen en een zekere souplesse zijn alvast gunstige tekens.
- een sterk maag-darmsysteem: een duuratleet moet veel eten en drinken tijdens het sporten. Als je spijsverteringsstelsel daar moeite mee heeft, kan dat problemen geven.
- mentale kracht: een groot doorzettingsvermogen is essentieel, want op een mindere dag of in hondenweer moet je gewoon gaan trainen. Ook urenlang alleen sporten en lopen in het donker vragen veel mentale kracht.
"Time on your feet"
Gezegend met een topsportlichaam en al jaren sportervaring op je teller? Dan kan je misschien toch een succesvolle switch naar ultra’s maken. “Je moet dan vooral volume kweken. “Time on your feet” noemen ze dat in het jargon”, legt Roosen uit.
“Gepolariseerd trainen, waarbij je hele trage sessies afwisselt met snelle trainingen, is wel een hype in het gewone hardlopen, maar bij ultra’s minder relevant.”
Eigenlijk is ultralopen in 99% van de gevallen trailrunning.
“Eigenlijk is ultralopen is in 99% van de gevallen trailrunning. Het technische aspect is daarbij veel groter dan bij gewoon lopen. De vele afdalingen en sprongen zorgen voor een andere belasting en spierstijfheid. Ga maar eens 20 km lopen in de Ardense bossen. Je zal het verschil ’s anderendaags wel voelen.”
“Maar dat kan je trainen door voldoende “verts” te maken. Verticale meters dus, zowel dalend als stijgend. Het is dan wel belangrijk je lichaam zo goed mogelijk te wapenen met stabilisatie- en krachtoefeningen.”
