Wat hebben de WK's van 2014, 2018 en 2022 en de EK's van 2016 en 2020 met elkaar gemeen? Het klinkt als een onmogelijke quizvraag, maar in Zwitserland luidt het antwoord dat het land elke keer de groepsfase overleefde. Hoe slagen de Zwitsers daar telkens weer in, terwijl zoveel grootmachten falen?
Cristiano Ronaldo, Bruno Fernandes, Joao Cancelo, Bernardo Silva... Op papier hebben de Zwitsers niet de grote namen in hun gelederen zoals Portugal, de tegenstander van vanavond, die wel heeft.
Maar zoals het cliché luidt: voetbal wordt op gras gespeeld, niet op papier.
En op het gras blijken de minder ronkende namen van Zwitserland een moeilijk te ontregelen uurwerk. Dat sterke collectief schopte het op de laatste 5 grote toernooien (EK's en WK's) telkens tot de knock-outfase.
Het enige andere Europese land dat daarin slaagde? Grootmacht Frankrijk, dat kan puren uit een onuitputtelijke bron van voetbaltalent. Wat is dan het geheim van Zwitserland, dat nog geen 9 miljoen inwoners heeft en waar geen Messi, Ronaldo of Mbappé in de kern zitten?
Betrouwbaar zestal dat geen enkel toernooi mist
Het Zwitserse succesverhaal begint in Brazilië tijdens het WK van 2014. Ottmar Hitzfield is op dat moment de bondscoach, maar na dat toernooi zal hij met pensioen gaan.
Hij krijgt van de Zwitsere voetbalbond een laatste keer het vertrouwen, ondanks de slechte afloop van de kwalificatie van het EK in 2012. Daarin eindigde Zwitserland pas derde in zijn groep, zelfs Montenegro bleek te sterk.
Toch mocht Hitzfield aanblijven en werkte Zwitserland aan een plan op langere termijn. De selectie bestond in 2012 uit veel jonge twintigers, die later zouden uitgroeien tot de ruggengraat van het team: Yann Sommer, Ricardo Rodriguez, Granit Xhaka en Xerdan Shaqiri.
In 2013 haalt Hitzfield ook Fabian Schär en Haris Seferovic bij de selectie. Daarmee is het Zwitserse zestal voltallig. Deze spelers zullen tot het huidige WK elke keer van de partij zijn op de grote toernooien.
En ze maken het Argentinië al erg lastig op hun eerste gezamenlijke grote toernooi. Pas in de 118e minuut van de verlengingen kan Angel Di Maria het verlossende doelpunt scoren voor de latere finalist. De Zwitsers gaan eruit in de 1/8e finales op het WK van 2014, maar ze hebben zich wel een eerste keer getoond aan de wereld.
Uitstekende doorstroming van talent
Vladimir Petkovic neemt het stokje over van Hitzfield na het WK. Hij gaat door op het elan van zijn voorganger en bouwt verder aan het sterke Zwitserse collectief.
Spelers op leeftijd als Diego Benaglio en Gokhan Inler zwaaien uit, terwijl jonkies Breel Embolo, Denis Zakaria en Nico Elvedi op het EK van 2016 een eerste keer mogen proeven van het hoogste toneel.
Die goede wisselwerking tussen vernieuwing en een zekere houvast zou een constante worden in de selectiepolitiek van Petkovic.
In 2016 zijn opnieuw de 1/8e finales het eindstation van het EK voor de Zwitsers. Maar weer scheelt het geen haar: Polen trekt aan het langste eind na een spannende strafschoppenreeks.
2 jaar later houdt Zwitserland Servië achter zich in de groepsfase van het WK. Vooraf wordt de sterk ogende Servische selectie getipt als een van de mogelijke verrassingen van het toernooi. Maar ze gaan onderuit tegen het Zwitserse blok.
Het WK van 2018 is het eerste grote toernooi voor Remo Freuler en Manuel Akanji. Die laatste krijgt zelfs meteen zijn kans en speelt elke wedstrijd centraal in de verdediging naast Schär. Nog maar eens een bewijs van de goede Zwitserse jeugddoorstroming.
Penaltythrillers op het EK 2020
Na een nieuwe exit in de 1/8e finales in 2018 tegen Zweden zijn de Zwitsers uit op een betere prestatie op het EK. Het wordt het laatste kunstje van Petkovic als bondscoach van Zwitserland, op zoek naar de kroon op zijn werk.
Al is het wel met een erg jonge spelersgroep. Het vertrouwde Zwitserse zestal is er - uiteraard - wel nog bij, maar verder zijn er een pak nieuwe namen geselecteerd.
Silvan Widmer, Ruben Vargas en Djibril Sow maken voor het eerst hun opwachting op het EK in 2020. Een heel pak 'oudjes' - onder andere Stephan Lichtsteiner, Johan Djourou, Valon Behrami en Gelson Fernandes - moeten plaatsruimen voor de nieuwe lichting.
Het rendeert meteen voor de Zwitsers: wereldkampioen Frankrijk wordt in de 1/8e finales naar huis gespeeld na een spektakelmatch en strafschopthriller. In de kwartfinale kan Spanje Zwitserland ook pas verslaan na penalty's.
De puzzelstukjes vallen samen
De nieuwe bondscoach van Zwitserland, Murat Yakin, borduurt voort op het werk van zijn voorganger. De puzzelstukjes die door hem zijn aangebracht, worden door Yakin in elkaar geplaatst.
De ruggengraat Sommer-Rodriguez-Xhaka-Shaqiri wordt aangevuld met de sporadisch gebrachte nieuwe spelers als Embolo, Akanji en Elvedi. In de kwalificaties voor het WK zorgt Zwitserland ervoor dat Europees kampioen Italië veroordeeld is tot play-offs en dus later de uitschakeling voor het WK.
Ook outsider Servië moet er in 2022 weer aan geloven in de groepsfase. De Zwitsers blijken een moeilijk te ontwrichten blok. Het is misschien niet met het meest flitsende voetbal, maar ze kunnen het grote ploegen echt lastig maken.
De onmiskenbare toernooiploeg kan dan ook nog eens rekenen op een speler die er altijd lijkt te staan op de grote momenten: Xerdan Shaqiri.
Als je er één echte vedette moet uitplukken bij de Zwitsers, is het wel "Jerommeke" - zo genoemd omwille van zijn kleine, blokkige gestalte. Het WK lijkt wel zijn 4-jaarlijkse speeltuin.
Zwitserland kan er tegen Portugal alleszins een lange wedstrijd van maken, zo leert de Zwitserse geschiedenis ons. Meer dan eens kwam het tot verlengingen en strafschoppen in hun knock-outfases.
Worden ook de Portugezen vanavond tot het uiterste gedreven?
