Brentford heeft zich zaterdag verzekerd van de promotie naar de Premier League. De club uit de gelijknamige Londense wijk is al enkele jaren een buitenbeetje in het voetbal en dankt zijn succes aan een doorgedreven focus op data.
Moneyball in het voetbal
Brentford is sinds 2012 in handen van Matthew Benham, een Engelsman die een fortuin vergaarde door op basis van statistische modellen te gokken op sportwedstrijden en die als kind al supporter was van de club.
Het zijn die modellen die Benham, afgestudeerd in de fysica aan de prestigieuze universiteit van Oxford, ook toepast in het voetbal. Zijn aanpak werd al meermaals vergeleken met die van de legendarische baseballmanager Billy Beane.
Beane bracht bijna 20 jaar geleden succes bij MLB-team Oakland door spelers te rekruteren op basis van data. Die succesformule werd neergepend in het boek Moneyball, dat 10 jaar geleden ook verfilmd werd.
"Hij kijkt op een heel andere manier naar voetbal"
Een anekdote van sportief directeur Rasmus Ankersen illustreert hoe eigenaar Matthew Benham naar voetbal kijkt. "Toen ik hem in 2013 voor het eerst ontmoette, was Brentford 3e in 3e klasse", vertelde Ankersen een poos geleden in The Guardian.
"Er restten nog enkele wedstrijden dat seizoen en ik vroeg hem naar de promotiekansen. "42,3 procent", was zijn antwoord. Op dat moment besefte ik dat hij op een heel andere manier naar voetbal kijkt. Dat had ik nog nooit meegemaakt."
De filosofie van Benham heeft intussen wel zijn vruchten afgeworpen. Brentford promoveerde dat jaar en zette daarna gestaag zijn opmars voort, met als bekroning de promotie naar de Premier League afgelopen weekend.
Dankzij de investeringen van Benham kon Brentford in 2020 ook zijn intrek nemen in een nieuw thuisbasis. De club ruilde toen het aftandse Griffin Park voor het Brentford Community Stadium, dat plaats biedt aan ruim 17.000 toeschouwers.
Het experiment Midtjylland
Dat de datagedreven aanpak uiteindelijk ook tot succes zou leiden bij Brentford wist Benham wel al enkele jaren. In 2014 kocht hij ook de bescheiden Deense club Midtjylland op. In Denemarken werd het statistische model helemaal op punt gezet.
De doorgedreven focus op data en statistieken legde Midtjylland geen windeieren. De club werd sindsdien 3x kampioen van Denemarken. Dat gebeurde vaak met spelers die op basis van statistieken werden aangekocht.
Die aanpak heeft ook bij Brentford al flink wat geld in het laatje gebracht. Door te focussen op data kon de club spelers strikken die elders onder de radar bleven, om ze later met veel winst door te verkopen. Onder meer Ollie Watkins, Said Benrahma en Neal Maupay verhuisden zo al voor veel geld naar de Premier League.
Een jeugdopleiding heeft Brentford niet meer. Die werd na een kosten-batenanalyse opgedoekt. Investeren in de jeugd kostte te veel en bracht te weinig op, want de beste jeugdspelers werden toch al vroeg losgeweekt door de grotere clubs. Brentford heeft wel een B-team, dat alleen oefenmatchen speelt tegen grote tegenstanders.
Brengt Priske data-aanpak mee naar Antwerp?
Een belangrijke factor in het succes van Midtjylland zien we komend seizoen trouwens terug in de Jupiler Pro League. Kersvers Antwerp-coach Brian Priske was immers jarenlang het brein achter de stilstaande fases bij de Deense club.
In zijn periode als assistent was hij er "chef vrije trappen". Met dank aan onder meer Priske scoorde Midtjylland opvallend vaak op stilstaande fases. Brengt de Deen de datagedreven aanpak straks ook mee naar de Bosuil?