De Chinees Sun Yang heeft een schorsing van 8 jaar gekregen, omdat de controversiële topzwemmer een inbreuk heeft begaan op de antidopingregels. Dat is het zware verdict van het Internationaal Sporttribunaal (TAS). De meervoudige wereld- en olympische kampioen sloeg in september 2018 een bloedstaal stuk met een hamer.
De zaak is gebaseerd op de bewuste out-of-competitioncontrole bij de 28-jarige Chinees thuis in het najaar van 2018. Die beweerde dat hij twijfels had bij de identificatiegegevens van de controleurs. Daarop vernietigde hij het afgenomen staal met een hamer.
De internationale zwembond FINA sprak zich eerst uit en beperkte zich tot een waarschuwing. De FINA stelde dat het juiste protocol niet gevolgd was, wat de dopingstalen ongeldig maakte. Ook de twijfel bij de geloofsbrieven van het controleteam speelde een rol.
Het Wereldantidopingagentschap (WADA) ging evenwel in het beroep tegen het FINA-vonnis bij het TAS. Het WADA vroeg een schorsing tussen 2 en 8 jaar voor een tweede dopinginbreuk. Sun zat in 2014 al eens 3 maanden uit voor een positieve test op het verboden stimulerende middel trimetazidine. Die schorsing, gegeven door de Chinese autoriteiten, werd pas wereldkundig gemaakt toen ze afgelopen was. Hij miste toen geen enkel groot kampioenschap.
De controverse rond Sun Yang, goed voor 11 wereldtitels en 3 olympische titels in 2012 (400m vrij, 1.500m) en 2016 (200m vrij), is groot. De FINA krijgt de kritiek dat het een van zijn grote vedetten beschermt in een belangrijke markt. Na zijn niet-veroordeling voor de feiten van 2018 weigerden collega-zwemmers naast Sun op het podium te staan op het WK 2019.
Sun in beroep tegen TAS-straf: "Ben onschuldig"
Bij een hoorzitting in november mocht Sun Yang zich verdedigen voor het TAS. De zwemmer vroeg zelf om een publieke zitting, wat zelden voorkomt. 10 uur lang kon de zitting gevolgd worden op de website. Sun antwoordde vaak ontwijkend en er was ook een groot probleem met de vertaling tussen het Engels (van de ondervragers) en het Chinees (van Sun Yang).
Uit de zitting kwam naar voren dat de moeder van Sun een veiligheidsverantwoordelijke de opdracht gaf om een dopingstaal kapot te slaan.
De uitspraak van het TAS liet zo lang op zich wachten, tot alle partijen een goede vertaling in handen hadden. Het panel van 3 rechters oordeelde unaniem dat Sun een inbreuk pleegde op de FINA-regels: "De accreditatie in twijfel trekken van het personeel dat de antidopingcontroles uitvoert is één zaak, maar stalen vernietigen is een heel andere zaak, die elke toekomstige test uitsluit." Hij mag zijn WK-titels van 2019, op de 200 en 400m vrij) wel houden.
De 2 meter grote zwemmer is geschorst tot februari 2028 en zal dus zijn titel in Tokio 2020 niet kunnen verdedigen. Al is de zaak nog niet afgelopen. Sun Yang heeft in een korte reactie aan het Chinese persagentschap Xinhua gezegd dat hij "zeker in beroep gaat": "Deze uitspraak is niet correct. Ik ben onschuldig. Ik wil in beroep gaan om de waarheid aan het licht te brengen." Een beroep kan enkel bij een Zwitserse federale rechtbank.