Een cruciale dag voor het Belgische voetbal nadert. Straks stemmen onze profclubs over hoe het competitieformat er vanaf het seizoen 2025-2026 zal uitzien. Het wordt kiezen tussen een vertrouwd concept of een ingrijpende verandering. Wij doen de twee mogelijk opties uit de doeken.
De voorbije weken gingen de betrokkenen - verdeeld tussen de grote en kleinere clubs - al met elkaar rond de tafel zitten om hun strijdpunten vast te leggen. Vanzelfsprekend zijn die tegenstrijdig.
Grote clubs willen vooral minder speeldagen, behoud van play-offs met 6, afschaffing van de puntenhalvering en minder clubs.
De rest wil bovenal voldoende wedstrijden met inzet, het degradatierisico beperken en minstens 16 clubs in eerste klasse.
Vanuit die verzuchtingen schuift de directie van de Pro League nu twee potentiële formats naar voren, waarop tijdens de algemene vergadering - normaal komende maandag - gestemd kan worden.
De gemeenschappelijke factoren in beide voorstellen: een Jupiler Pro League met 16 clubs én play-offs.
Maar hoe zien de twee formats er nu precies uit?
Optie 1: Klassiek model met 4 ploegen in Champions' Play-offs
Het eerste voorstel van de Pro League is vrij traditioneel.
De 16 eersteklassers werken een klassieke kalender van 30 speeldagen af.
De eerste vier spelen de Champions' Play-offs - over een eventuele halvering van de punten ligt nog niks vast. De top 3 krijgt een Europees ticket.
Clubs 5 tot en met 16 worden ondergebracht in de Europe Play-offs in twee groepen van zes, zonder halvering van de punten. De laatste van iedere poule degradeert. Beide winnaars van de poules beslechten in een barrageduel wie tegen het nummer 4 uit de Champions' Play-offs speelt om een Europees ticket.
Voor de Challenger Pro League blijft een format met 16 clubs overeind. De kampioen promoveert, terwijl clubs 2 tot en met 5 onderling bepalen wie als tweede rechtstreeks stijgt. De laatste twee in de stand degraderen.
Volgens de Pro League zijn de voordelen dat de clubs uit de Champions' Play-off zo minder wedstrijden (36 spelen) en dat degradatie bepaald wordt in een volwaardige competitie. Er is nu ook een rechtstreeks belang om de Europe Play-offs te winnen.
Het grootste nadeel is een afname van de spankracht in de play-offs. Het aandeel punten dat in de Champions' Play-offs gesprokkeld kan worden, zou dalen van 40% naar 16%. Bovendien dreigen ook veel "dode wedstrijden" in de Europe Play-off.
Optie 2: Europees model met 6 ploegen in Champions' Play-offs
Het tweede voorstel dat op tafel ligt, is dan weer een pak revolutionairder en doet eigenlijk een beetje denken aan de vernieuwde aanpak van de Europese competities.
De 16 eersteklassers werken daarin een kalender van amper 24 speeldagen af, die bepaald wordt vanuit 4 potten.
Iedere club speelt minstens 1 wedstrijd tegen alle andere clubs:
- tegen elke ploeg uit eigen pot thuis en uit.
- tegen 2 ploegen uit elke andere pot thuis & uit.
- tegen 1 ploeg uit elke andere pot enkel thuis.
- en tegen 1 ploeg uit elke andere pot enkel uit.
Concreet is het dus goed mogelijk dat Anderlecht en Club Brugge elkaar in de reguliere competitie alleen ontmoeten in het Lotto Park, maar niet in Jan Breydel.
Clubs 1 tot 6 spelen Champions' Play-offs zonder halvering van de punten.
Over de formule van de Europe Play-offs wordt nog verder overlegd binnen de Pro League voor de beslissende Algemene Vergadering.
Voor de Challenger Pro League is hetzelfde format als bij het eerste voorstel voorzien.
Als voordelen ziet de Pro League hier het feit dat de Champions' Play-offs een hogere inzet krijgen (30% van de punten), maar de reguliere competitie eveneens een opwaardering. Er is de afschaffing van de puntenhalvering én het beperkte aantal van 24 reguliere speeldagen. Daardoor stijgt de kans dat er een verrassende club, die goed aan het seizoen begon, bij de eerste zes eindigt.
Door het veel beperktere aantal wedstrijden zou er ook ruimte komen voor een uitgebreide winterstop én enkele extra rustmomenten tijdens het seizoen. Zo zouden clubs die Europees actief zijn drie keer een wedstrijd kunnen laten uitstellen.
Het grootste nadeel aan dit format is dat het nog maar eens ingewikkelder wordt.
Over bovenstaande formats wordt gestemd op de algemene vergadering van de Pro League. Die gaat normaal komende maandag door. Alleen valt het geplande moment samen met de slotdag van de wintermercato - voor veel clubleiders een druk moment - en dus is een weekje uitstel mogelijk.
Om een nieuw format te kunnen doorvoeren, is er een tweederdemeerderheid nodig.
Wat als die niet gehaald wordt? Dan blijft het huidige competitieformat van kracht.
"Maar iedereen zweert mij dat er deze keer zeker iets zal veranderen", verzekerde onze analist Peter Vandenbempt eerder deze week.
"Er zullen minder wedstrijden gespeeld worden, want Club Brugge en ook Anderlecht hebben toch een dikke stok achter de deur en hebben dat ook al publiekelijk laten optekenen: het tv-geld."
