In het wielrennen staat cognitieve training nog in zijn kinderschoenen, maar in de autosport is het al jaren ingeburgerd. Autosporters bevinden zich voortdurend in situaties waarin snelle beslissingen, focus en reflexen cruciaal zijn. Sam Dejonghe, zelf rijder en F1-commentator, legt uit hoe de hersentraining de sleutel is tot het verbeteren van prestaties op het circuit.
Wielerploeg Visma-Lease a Bike gaat volop aan de slag met cognitieve testen en training. Op die manier willen ze hun renners sneller laten kunnen reageren in stress-situaties, om zo minder betrokken te zijn bij valpartijen.
In de autosport gebruiken ze die training al jaren om sneller te kunnen reageren in gevaarlijke situaties.
Daar worden reflexen constant aangesproken. Terwijl de coureur zijn raceauto op volle snelheid door bochten stuurt, moet hij tegelijkertijd duizenden gegevens verwerken zoals snelheid, bochten inschatten en anticiperen op acties van concurrenten.
Racesituaties die niet zo makkelijk na te bootsen zijn.
Reflexen trainen
F1-commentator Sam Dejonghe, zelf ook autocoureur, benadrukt het belang van cognitieve training in de autosport: "Het is geheugen en reflexen trainen. Denk bijvoorbeeld aan een simpele oefening zoals een vallend balletje opvangen terwijl je naar voren kijkt."
"Het lijkt simpel, maar het helpt om je reactievermogen te trainen", vertelt hij. Dat soort oefeningen verbetert de snelheid waarmee een coureur kan reageren, vooral wanneer hij op de limiet rijdt.
Om de reactiesnelheid te trainen zijn er nog veel andere hulpmiddelen: "We gebruiken BlazePods. Dat zijn ronde mobiele voorwerpen die je kunt meepakken en ergens plakken. Ze sturen lichtsignalen uit die je moet volgen."
Die nemen de coureurs zelfs mee op raceweekend om scherp te blijven. Ook andere topsporters gebruiken ze.
Mentale kracht
In de autosport draait het niet alleen om fysieke reflexen, maar ook om mentale aspect. Dejonghe legt uit dat het belangrijk is om in de juiste mindset te komen.
"Het gaat erom om in de zone te komen en om te gaan met stresserende prikkels. We willen de ratio van de hersenen aanspreken en ons wegtrekken uit de emotie."
Dat is essentieel, omdat het vermogen om snel te denken en niet te handelen vanuit stress of angst cruciaal is. Het idee is om te leren om mentale kracht te ontwikkelen zodat de emoties, zoals angst of paniek, niet de beslissingen overnemen.
"We moeten constant calculeren en op de limiet rijden, en tegelijkertijd zorgen dat we de informatie juist verwerken", aldus Dejonghe.
De blik verruimen
Sam Dejonghe wijst op nog een ander essentieel aspect van veiligheid: het zicht trainen.
"Bij snelheid en stress krijg je tunnelzicht. Dat betekent dat de perifere blik niet goed meer is en je te veel rechtdoor kijkt. Daar heb ik jarenlang aan gewerkt met een oogarts", vertelt hij.
Tunnelzicht kan gevaarlijk zijn tijdens een race, omdat de coureur enkel voor zich dreigt te kijken, terwijl het essentieel is om ook de omgeving goed in de gaten te houden.
Ogen kan je, net als het brein, trainen.
Door de situatie van tunnelzicht te simuleren, kunnen autocoureurs de reacties van de ogen trainen.
"We kunnen onze ogen, net als ons brein, trainen. Er zijn oefeningen op de computer waarbij je nummers moet herkennen aan een steeds toenemende snelheid, die de capaciteit van de ogen verbeteren", legt hij uit.
Dries Van Langendock, development driver voor McLaren, werkt op jonge leeftijd al aan het verbeteren van zijn ogen. De oefening: in perifeer zicht naar sequentie van lichtjes kijken, die onthouden en herhalen.
Door het brein te trainen, kunnen coureurs niet alleen sneller rijden, maar ook slimmer rijden. Het komt er op aan om de juiste beslissing te nemen op het goede moment.
