De stunt van Anderlecht in Porto, het begin van het CL-sprookje: "Die telefoon van Constant vergeet ik niet"

In het Lotto Park krijgen ze straks met FC Porto de op papier zwaarste tegenstander in de League Phase van deze Europa League op bezoek.

RSCA is anno 2024 tevreden dat het zich op het tweede Europese niveau kan meten. Deelname aan de Champions League, dat is namelijk al een poosje geleden.

Ruim 20 jaar geleden lagen de kaarten anders. Als Belgisch kampioen had Anderlecht evenwel geen rechtstreeks ticket voor het kampioenenbal, dat toen nog uit een tweeledige groepsfase bestond met telkens 3 tegenstanders voor de knock-outfase zou aanvatten.

Nadat RSCA had afgerekend met Famagusta (4-2 en 0-0) werd paars-wit gekoppeld aan Porto in de laatste voorronde. "Een grote ploeg en de duidelijke favoriet", herinnert coach Aimé Anthuenis zich nog levendig. "Een certitude voor de groepsfase", weet Yves Vanderhaeghe nog over de Portugese opponent. 

Anderlecht begon dus duidelijk als underdog aan de dubbele ontmoeting. In eigen huis werd met 1-0 gewonnen dankzij een doelpunt van Jan Koller.

"Een gesloten match en een dubbeltje op zijn kant, maar we hadden goed gevochten en een goeie uitgangspositie bemachtigd."

2 weken na die overwinning speelt Anderlecht voor de CL-miljoenen in Porto. In het stadion, gevuld met zo'n 35.000 fans, verwacht de Portugese aanhang dat de thuisploeg de klus wel zal klaren.

"Het was zenuwslopend, maar we waren wel goed bij de les en we hadden kansen. Zelf schoot ik keihard tegen de binnenkant van de paal", legt Vanderhaeghe uit.

"We hadden de match voor de rust moeten beslissen", vult Anthuenis aan. "Maar dat lukte niet en in de tweede helft hebben we afgezien."

Paars-wit houdt de 0-0 vast tot het laatste fluitsignaal en plaatst zich voor de groepsfase. De ontlading is enorm. "Ja, je mag die kwalificatie absoluut beschouwen als een stunt", klinkt het in koor.

"Je beseft dat pas later, maar we hadden ook gewoon een hele goeie ploeg. Een jaar eerder werden we nog uitgeschakeld in de UEFA Cup tegen Bologna."

"Dat was misschien wel de beste match uit mijn periode als trainer bij Anderlecht, want Elos Ekakia was toen onstopbaar. En toch verloren we."

Tegen Porto wordt niet verloren: Anderlecht gaat de trommel in voor de eerste groepsfase van die campagne. Het wordt als kleine broertje gekoppeld aan het Manchester United van Sir Alex Ferguson, het PSV van Eric Gerets en Dinamo Kiev.

"Fantastisch", mijmert Anthuenis. "Van zo'n loting kon je alleen maar dromen. Ik herinner me dat alle tickets in enkele uren waren uitverkocht."

"Er waren wachtrijen tot 100 meter aan de ticketing. Was er plaats geweest voor 60.000 fans in het Vanden Stock Stadion, Anderlecht had al die kaartjes kunnen verkopen."

En zeggen dat het beste dan nog moet komen. Al begint de legendarische campagne met een valse noot. Op Old Trafford wordt Anderlecht van het kastje naar de muur gespeeld in de eerste groepsmatch: ManU wint met 5-1.

"Achteraf is dat ons geluk geweest", aldus Anthuenis. "Die 5-1 was de beste les. Het leek alsof de Champions League voor ons te hoog gegrepen was, maar die nederlaag heeft ons enorm gemotiveerd."

Anderlecht veert recht tegen PSV (1-0), slikt weer een pandoering tegen Kiev (4-0), maar tapt dan uit een ander vaatje. Het wordt zelfs groepswinnaar na zeges tegen Kiev (4-2), tegen United (2-1) en bij PSV (2-3). 

In de tweede groepsfase klopt RSCA nog Real Madrid en Lazio Roma, maar met 4 nederlagen in de overige matchen (ook tegen Leeds), zit het avontuur erop.

(lees voort onder video)

Anno 2024 lijkt zo'n parcours buiten bereik voor het huidige Anderlecht. "Het is uniek geweest", beseft Vanderhaeghe. "Doelman Filip De Wilde zei het toen al tegen mij: "Geniet hiervan, maar wen hier niet aan. Het zal niet elk jaar zo zijn.""

Voor Vanderhaeghe heeft het Europese verhaal een speciaal plekje in zijn voetbalhart. Hij was net aangekocht door Anderlecht en Porto was een van zijn eerste officiële matchen voor zijn nieuwe club.

"Of ik me nog iets herinner van het feest in Portugal? Neen, maar dat jaar hebben we redelijk veel gefeest, hé", glimlacht de voormalige middenvelder. "In die tijd gaf Aimé ons ook veel vrijheid om na een goeie prestatie even uit te blazen."

"Met jongens als Radzinski, Koller, Goor, Crasson en Dheedene beleefden we een zeer mooie periode. Naast het voetbal was er ook aandacht voor het menselijke aspect."

"Door die campagne en door af en toe een glas te drinken, zijn we een bende vrienden geworden. En met collegialiteit en solidariteit geraak je in het voetbal soms heel ver."

(lees voort onder video)

"De jongere Anderlecht-supporters hebben natuurlijk niet veel herinneringen aan die periode, maar de oudere generatie spreekt mij er wel geregeld over aan", besluit de 80-jarige Anthuenis.

"Vergeet niet: wie in die jaren naar Brussel kwam, verloor. Dus ook Manchester United en Real Madrid."

"Ik ben nog altijd trots dat ik Anderlecht - en ik zeg het bewust zo - heb mogen trainen. Het toenmalige bestuur met Michel Verschueren en vader en zoon Vanden Stock stond als een huis."

"Anderlecht had supporters van aan de kust tot diep in Wallonië. Maar ik moest bij Roger en Constant niet afkomen met een 2e of 3e plaats. Alleen de 1e plaats in de competitie was goed genoeg."

"Ik herinner me nog dat Constant niet mee was naar Porto. Hij was toen erevoorzitter, Roger was net voorzitter geworden."

"Toen we na het laatste fluitsignaal richting de kleedkamer stapten, kreeg ik van onze afgevaardigde een draagbare telefoon toegestopt."

"Constant hing aan de lijn. "Trainer", zei hij op zijn Brussels, "Dat heb je goed gedaan." Geloof me: zoiets vergeet je niet."