Amina Lanaya is de nummer 2 van de Internationale Wielerbond (UCI), de Française met Marokkaanse roots is sinds eind 2017 de eerste vrouw ooit in die positie. Sportweekend praatte met haar in de marge van het WK over haar bijzondere parcours en enkele heikele thema's in het huidige wielrennen. "Het algemeen belang van het wielrennen telt, niet dat van de renners, de ploegen of de organisaties..."
Alleen voorzitter David Lappartient, ook een Fransman, staat hoger in het organigram van de UCI. Directeur-generaal luidt de officiële titel van Lanaya.
Aan Sporza schetst ze haar bijzondere parcours. "Ik ben geboren in Frankrijk, in Dijon, met 2 Marokkaanse ouders in een groot gezin. Ik heb 6 zussen en 1 broer. Dat brengt veel vreugde mee, maar ook veel spanning."
"Opgroeien in een groot gezin heeft me veel bijgebracht, het voelt aan alsof je in de sfeer van een onderneming wordt geplaatst. Met veel collega's, waar het de ene dag goed gaat, de andere niet."
Haar vader hield haar voor dat ze nooit financieel afhankelijk mocht zijn van een man. "Hij heeft mij en mijn zussen altijd gezegd dat we goed moesten studeren voor een goede job." Ze werd advocate en ging in 2003 in Zwitserland wonen en werken. Sinds enkele weken heeft ze ook de Zwitserse nationaliteit.
Tijdens mijn eerste vergaderingen was ik de enige vrouw in de vergaderzaal. De mannen dachten vaak dat ik de koffie bracht.
Als jonge vrouw heeft ze moeten knokken in de mannenwereld van het internationale wielrennen.
"Tijdens mijn eerste vergaderingen, toen ik als juriste de notulen moest maken, was ik de enige vrouw in de vergaderzaal. Ik noem geen namen, maar zat er me grote namen uit de wielrennerij. Zij dachten vaak dat ik de koffie bracht", vertelt ze een kenmerkende anekdote.
"Ik moest ervoor vechten, maar altijd met de glimlach. Door mijn werk en mijn capaciteiten ben ik kunnen doorgroeien. Ik kende nochtans niets van koers, ik was meer thuis in voetbal en tennis", lacht ze.
"Ik zal ook nooit een technische uitleg geven, maar ik ben er voor het globale plaatje. Om uit te vissen wat de fans willen en of de man en vrouw in de straat alles begrijpt. Want we zijn een tamelijk complexe sport."
Dat ze sinds de oprichting van de UCI in 1900 de eerste vrouw is in deze positie vindt ze "enorm belangrijk": "Bovendien ben ik ook de jongste ooit én de eerste van diverse afkomst."
"Voor mij is dat echt een keerpunt. We leven in een nieuwe wereld. De maatschappij is geëvolueerd. De positie van de vrouw is veranderd, ook in de sport."
Enorme ambitie
Als vrouw hecht ze bijzondere aandacht aan de vrouw in de sport en meer bepaald in het wielrennen. Lanaya is erg trots op haar bijdrage aan de vooruitgang van de vrouwenkoers.
"Op de Olympische Spelen hadden we voor het eerst een totale gelijkheid tussen mannen en vrouwen. En de derde editie van de Tour de France was een fenomenaal succes."
"Je moet weten dat het de UCI was die erop heeft aangedrongen om een Ronde van Frankrijk voor vrouwen te organiseren."
Lanaya loopt over van ambitie. Het wielrennen moet voor haar sterk groeien. "Het wielrennen moet op hetzelfde financiële niveau komen als de Formule 1 en het tennis. Dat zou ik graag realiseren."
"Dat is heel moeilijk, er speelt heel wat uit het verleden. Maar dat zou ik nog graag realiseren voor ik ooit vertrek."
De geloofwaardigheid van onze sport moet altijd dé prioriteit zijn. Deze week bekrachtigen we het principe van betaalde informanten.
Een van de stokpaardjes van Lanaya is de strijd tegen doping en technologische fraude. "De geloofwaardigheid van onze sport moet immers altijd dé prioriteit zijn. We mogen nooit vergeten vanwaar we komen", verwijst ze naar heel wat schandalen uit het verleden.
"De sport heeft daar hard onder geleden, daar moeten we ons bewust van zijn. We kunnen nooit zeker zijn van een volledig proper peloton. We investeren dan ook maximaal in de antidopingstrijd."
Samen met de voorzitter heeft ze het plan opgevat om betaalde informanten in te schakelen om bedriegers te vatten.
Dat is nog niet van kracht. "Maar het principe (om te betalen voor betrouwbare informatie) zal deze week door het directiecomité in Zürich bekrachtigd worden."
"Het is echt onze bedoeling om het maximum te doen om valsspelers te betrappen. Want die zullen er altijd zijn, zoals overal in het leven. Als we informanten moeten betalen, dan zullen we dat doen. Wij zijn de eerste internationale federatie die dat gaat doen."
Algemeen belang
De veiligheid is een ander hot topic in het peloton. "Het kan altijd beter en er spelen verschillende factoren", beseft ze. Ze hamert daarbij op het belang van opleiding en scholing, voor álle actoren in de koers.
Het is een ingewikkeld thema waar vooruitgang maar moeizaam vordert. In België werken we bijvoorbeeld met afsluitingen van Boplan. Die hebben hun deugdelijkheid al bewezen. Moeten die ingezet worden in elke wedstrijd?
"Ik ga niet in op de details van de Boplan-afsluitingen, maar het klopt dat we bezig zijn met de homologatie van afsluitingen. We willen een aantal afsluitingen die goedgekeurd is door de UCI en die dan moeten gebruikt worden in de World Tour."
Voorts wil ze ook de duurzaamheid van de sport - de fiets als gezond transportmiddel - blijvend benadrukken.
Het gaat voor Lanaya wel vaak niet snel genoeg. Maar één ding houdt ze voor ogen: "Het algemene belang van het wielrennen telt. Niet alleen dat van de renners, de organisaties of de ploegen..."
