Is MMA een geschikte sport voor jongeren? "Men ziet alleen UFC-toestanden, maar het is geen bloedsport"

"Wat voor een moeder ben jij?" Dat verwijt kreeg Cindy Dandois regelmatig naar haar hoofd geslingerd, omdat ze naar het buitenland trok om haar dochter in te schrijven voor MMA-wedstrijden. 

Een noodzakelijk kwaad, want in Vlaanderen worden in tegenstelling tot in Wallonië geen MMA-gevechten voor jongeren georganiseerd.

Dat er wel vraag naar is, bewijst het wereldkampioenschap MMA voor jongeren in Abu Dhabi, stelt Dandois, de eerste Belgische vrouw die het tot de UFC schopte. "Er waren dit jaar 640 inschrijvingen in de leeftijdsklassen van 12 tot 17 jaar, vanuit alle windstreken."

Ook ons land was vertegenwoordigd: de 8 Belgen kwamen met drie bronzen medailles naar huis. En dat smaakt naar meer voor Dandois, naast MMA-kampioene ook bondscoach van de Belgische jeugddelegatie.

In haar eigen club in Merksem probeert Dandois jongeren warm te maken voor MMA. Al vanaf de leeftijd van 3 jaar kunnen ze "op een speelse manier" kennismaken met de sport.

Zoals de naam doet vermoeden, combineert MMA, de afkorting van mixed martial arts, technieken uit onder meer worstelen, judo, karate, jiujitsu, kungfu, kick- en thaiboksen en het klassieke boksen.

Door de UFC - de Ultimate Fighting Championship, zeg maar de Champions League van de MMA - wint de sport in sneltempo aan populariteit. 

Maar de UFC-beelden van een met bloed besmeurde octagon, de achthoekige kooi waarin kampen worden uitgevochten, geven MMA niet meteen het imago van een kindvriendelijke sport.

Patrick Van Acker, die een Vlaamse MMA-federatie uit de grond probeert te stampen, is er zich maar al te bewust van. "We ijveren er al lang voor om de sport in een positief daglicht te zetten", zegt hij.

"De media-aandacht gaat vooral naar UFC-toestanden, maar dat zijn topatleten die elkaar bekampen. Dat heeft eigenlijk niets te maken met de MMA zoals die in België wordt beoefend."

"Hoe hoger het niveau, hoe meer technieken er mogen worden gebruikt en hoe langer de wedstrijd duurt."

Volgens Van Acker is het belangrijk om mensen bij te scholen over MMA en de gevaren van de sport. Het doel: "Duidelijk maken dat MMA met aangepaste regels wel degelijk een veilige sport is voor kinderen", stelt hij.

In jeugdwedstrijden mogen jongeren bijvoorbeeld niet stoten of trappen naar het gezicht. Alle andere grond- en worsteltechnieken zijn wel toegelaten, tot wurggrepen toe.

"In het voetbal mogen jonge spelers toch ook niet koppen en spelen ze toch ook kortere wedstrijdjes", maakt Cindy Dandois de vergelijking. "Met aangepaste regels is MMA perfect mogelijk voor jongeren."

"Leren stoten op het hoofd is niet belangrijk. Impact op het hoofd moet zo veel mogelijk worden vermeden. Goed kunnen worstelen is wel belangrijk om een goede MMA-vechter te zijn. Als je later op de grond komt en je kan je plan niet trekken, dan ben je een vogel voor de kat."

Ook de 22-jarige Victoria Sabbar, die bij Perfect Team Antwerp MMA-lessen geeft aan kinderen vanaf 2,5 jaar, noemt het "een veilige sport". "Het is zeker niet onveiliger dan bijvoorbeeld thaiboksen."

Bij de wurggrepen plaatst ze ook een belangrijke kanttekening. "Tot 12 jaar moeten ze meteen lossen zodra de klem er is, ze mogen geen druk zetten. Dat is belangrijk voor de veiligheid."

In Vlaanderen mogen jongeren ook niet trainen in een kooi, alleen in een boksring. Hoewel Dandois het "onzin" vindt, zit er wel degelijk een bewuste strategie achter.

"We proberen stappen te zetten om de sport aanvaardbaar te maken. Als je beelden ziet van kinderen in een kooi, ben je aan het vechten tegen de bierkaai", verklaart Van Acker. 

"De scheidsrechter die de deur van een kooi sluit, is ethisch een heel ander verhaal dan een mat waarvan de jongeren zelf kunnen afstappen."

Het toont nog maar eens hoe belangrijk het is om het imago van de sport bij te spijkeren, aldus Van Acker. "MMA heeft er geen boodschap aan dat mensen het zien als Formule 1 zonder remmen. Als het maar spectaculair is..."

"Sportiviteit is het hoofdpunt, niet het spektakel. MMA is geen circus, het is geen bloedsport."

Toch is er nog een hele weg af te leggen in België, want voor de overheid is de MMA-sport onbestaande. Een erkende federatie is er niet. Nochtans zijn er in Vlaanderen wel 40 tot 50 jongeren die de sport beoefenen.

Ook andere landen botsen op dezelfde obstakels. In de Verenigde Staten is MMA in verschillende staten verboden voor jongeren. In Frankrijk werd de sport in 2016 zelfs volledig verboden, al kwamen ze daar in 2020 op terug.

"Normaal bouw je een sport uit van onderuit", aldus Van Acker. "Veel mensen beoefenen een sport en die wordt dan stelselmatig geprofessionaliseerd."

Bij MMA gebeurt de omgekeerde beweging. "Door de populariteit van de UFC is de sport snel gegroeid en dat druppelt dan door naar de basis", zegt Van Acker.

"De overheid kan wel zijn ogen sluiten, maar daardoor verdwijnt de sport nog niet. Het is haar taak om ervoor te zorgen dat de sport veilig kan gebeuren, in samenspraak met experts, zowel medisch als op het terrein."

Volgens Cindy Dandois kunnen jongeren er alleen maar baat bij hebben om vroeg aan MMA te beginnen. 

"Op je 16 jaar kan je nog een goede kickbokser worden, maar een 16-jarige zie je zelden nog een goede worstelaar worden. Ze moeten ook op jonge leeftijd leren verliezen."

Dandois probeert de jongeren ook respect en discipline bij te brengen. "En als ouder heb je toch ook liever dat je kinderen in de sportclub zitten dan dat ze rondhangen op straat."

Een Israëlische studie uit 2017 besloot alvast dat vechtsport agressief gedrag en verbaal of fysiek pesten kan verminderen bij jongeren. Een andere studie toont aan dat vechtsporten een positieve invloed kunnen hebben op kinderen met een gedragsstornis.

Victoria Sabbar, die zelf als 10-jarige verliefd werd op de sport, ziet in haar club dat veel kinderen met weinig zelfvertrouwen voor MMA kiezen. "Ze houden vooral van het worstelen en grapplen (verzamelnaam voor technieken om tegenstander uit balans en onder controle te krijgen, red)", vertelt. "Dat lijkt op die leeftijd toch vooral op rollebollen. En ze vinden de afwisseling leuk."

Patrick Van Acker ijvert ervoor om vanaf 2024 in Vlaanderen jeugdwedstrijden te organiseren vanaf 14 jaar. "We moeten zien dat de veiligheid volledig gegarandeerd is, zonder dat het een flauw afkooksel wordt van de regels. Het is nog wat zoeken."

Sportarts Arne Hautekiet (AZ Maria Middelares), die af en toe optreedt als ringarts, bevestigt dat studies aantonen dat MMA zinvol kan zijn bij kinderen met gedragsstoornissen of autisme. “Maar het blijft ook een blessuregevoelige sport”, zegt hij.

Studies over MMA bij jongeren zijn er amper. “Maar studies bij volwassenen spreken over jaarlijks 20 tot 30 letsels per 100 volwassenen in MMA”, aldus dokter Hautekiet. “Dat gaat dan in de eerste plaats over huidletsels, maar ook over hersenschuddingen.”

“Kinderen zijn kwetsbaar voor impact op het hoofd. Wondjes of breuken genezen bij kinderen, maar een hersenschudding kan nog lang gevolgen hebben.”

In bijvoorbeeld American football kiest de jeugd steeds vaker voor Flag football, waarbij niet wordt getackeld maar wel een vlaggetje uit de broek wordt getrokken. Dokter Arne Hautekiet stelt een gelijkaardige oplossing voor bij MMA. 

“De sport moet zeker kunnen voor de jeugd, maar wel met duidelijke regels: geen slagen op het hoofd en altijd hoofdbescherming dragen”, zegt hij.

Onder meer bij thaiboksen, waar in Vlaanderen wel wedstrijden voor jongeren worden georganiseerd, zijn die regels al ingeburgerd. En dat is niet alleen belangrijk voor wedstrijden.

Uit studies bij volwassenen blijkt namelijk dat MMA-atleten vier keer meer blessures oplopen op training dan tijdens een wedstrijd. Ook bij de clubs moeten de regels dan ook nauwgezet worden gevolgd.

“De clubs en de trainers moeten goed opgeleid worden”, aldus dokter Hautekiet. “Als ze tijdens trainingen sparren zonder hoofdbescherming, lopen ze veel meer gevaar op blessures.”