Met 68 zijn ze, de Vlaamse topsporters die een contract krijgen van Sport Vlaanderen. Ze krijgen een loon waardoor ze voluit kunnen inzetten op hun sport en als prof kunnen leven. Maar hoe wordt bepaald wie een contract krijgt en wie niet? Wat zijn de voorwaarden? We vragen het aan Tom Coeckelberghs, afdelingshoofd Topsport bij Sport Vlaanderen.
Wanneer kom je in Vlaanderen in aanmerking voor een topsportcontract?
Tom Coeckelberghs: "Je moet voldoen aan een minimumvoorwaarde: top 8 halen op een EK of top 12 op een WK of de Olympische Spelen."
"De lat ligt hoog, maar we merken dat steeds meer van onze sporters aan die doelstellingen voldoen en dat we steeds meer sporters onder contract hebben. Het werkt dus wel.”
"Het is niet zo dat iedereen automatisch een contract krijgt", stelt Coeckelberghs. "We willen de competities naar waarde inschatten. Soms is een 7e plaats op een EK een sterk resultaat, als het niveau hoog ligt."
"Maar het gebeurt ook, bijvoorbeeld kort na de Olympische Spelen, dat de bezettingsgraad minder is. In dat geval is zo’n 7e plaats minder waard."
"We willen zeker zijn dat de sporter in kwestie echt wel dat topniveau waard is. We willen vermijden dat we vervallen in een jojobeleid waarbij we een sporter het ene jaar wel een contract geven en het jaar daarna niet. We gaan liever voor duurzame contracten op langere termijn."
Enkel olympische sporten
Vlaanderen zet enkel in olympische sporten. Acrogymnasten bijvoorbeeld behoren tot de wereldtop, maar zij staan niet op de lijst van 68.
Dat geldt ook voor triatleten die mikken op de lange afstand, zoals de IronMan. Dat is geen olympische discipline.
Kajakkers als Lize Broekx en Artuur Peters staan wel op de lijst. Zij kunnen wel naar de Olympische Spelen.
Tom Coeckelberghs: "Dat is een heel duidelijk focus van ons beleid bij Sport Vlaanderen. We zetten in op olympische disciplines."
"We hebben een budget van zo’n 28 miljoen euro. Mooi, maar niet oneindig. We moeten dus gerichte keuzes maken."
"We denken dat het beter is gericht in te zetten op een beperkter aantal sporten, olympische sporten dus, dan de middelen te verspreiden over veel meer sporten."
Rijk gaan ze er niet van worden
Welk salaris krijgen de topsporters van Sport Vlaanderen?
Tom Coeckelberghs: "We betalen een jaarloon zodat ze fulltime prof kunnen zijn. We doen dat voor de topsporters voor wie het een meerwaarde is, die daar nood aan hebben."
"We blijven weg van commerciële circuits. Profvoetballers bijvoorbeeld, ik denk niet dat die nood hebben aan een loon van de Vlaamse overheid."
Het loon is niet voor iedereen hetzelfde, het hangt af van het diploma van de sporter. Een afgestudeerde kinesist zal meer krijgen dan een topsporter die op z’n 18e gestopt is met school.
"Dat is een keuze die vroeger gemaakt is en waar we op voortgaan", legt Coeckelberghs uit. "Het toont ook dat we studies waarderen en belang hechten aan het leven na de topsport. Als het mogelijk is om topsport en studies te combineren, willen we dat graag ondersteunen."
De atleten krijgen een ambtenarenloon. "We volgende gewone barema’s van het ambtenarenstatuut. Dat zijn dus geen exuberante bedragen. Rijk gaan ze er niet van worden."
"Dat is ook de bedoeling niet. De bedoeling is dat ze professioneel voor hun sport kunnen leven: voldoende tijd hebben om te trainen, maar ook om te rusten."
De bedoeling is dat ze professioneel voor hun sport kunnen leven: voldoende tijd hebben om te trainen, maar ook om te rusten.
Waarom staat Lotte Kopecky op de lijst?
Wielrenners zoals Wout van Aert beoefenen ook een olympische discipline. Op de Spelen van Tokio fietste hij naar olympisch zilver. Toch krijgt hij geen financiële ondersteuning van Sport Vlaanderen, Lotte Kopecky wel.
Zij verdient haar boterham bij SD Worx, de beste ploeg van het vrouwenpeloton. Heeft zij de steun van Sport Vlaanderen wel nodig?
"De situatie van Lotte Kopecky is speciaal", antwoordt Tom Coeckelberghs. "Lotte ligt al vele jaren bij ons onder contract, voor het wielrennen op de piste. De steun die wij geven is dus voor vooral het pistegedeelte. We hopen dat ze het baanwielrennen nog lang combineert met het wegwielrennen."
"We zijn nu anderhalf jaar voor de Olympische Spelen. Lotte heeft altijd uitstekend gepresteerd. Het is nu geen goed moment om aan de contracten te gaan morrelen", vindt Coeckelberghs. "Een topsporter heeft nood aan stabiliteit. Ze verdient die rust."
"Na de Olympische Spelen, bij het opmaken van een nieuw topsportplan, gaan we die contracten herbekijken en kijken hoe de situatie op dat moment is."
6 hockeyspelers op de lijst, wat met de anderen?
De lijst met topsporters telt 6 Vlaamse hockeyspelers. Arthur Van Doren en Nicolas De Kerpel bijvoorbeeld. Van andere toppers zoals Alexander Hendrickx en Felix Denayer dan weer geen spoor. Vanwaar het onderscheid?
Tom Coeckelberghs: "Bij teamsport zit het een beetje anders in mekaar. We kunnen niet alle spelers een contract geven."
"De hockeyspelers hebben een contract bij hun club, maar doen heel veel inspanningen voor de nationale ploeg. Ze trainen soms meer bij de nationale ploeg dan bij hun club. Daar moet dus iets tegenover staan."
"Daarvoor werken we samen met onze Waalse collega’s van Adeps en de hockeyfederatie."
"Vanuit Vlaanderen stellen wij drie voltijdse contracten ter beschikking. Die worden verdeeld onder 6 spelers die dus allemaal een halftijds contract krijgen. Een
aanvulling op het contract bij hun club, als compensatie voor de inspanningen
die ze doen voor de nationale ploeg."
"Adeps doet hetzelfde. Het is de hockeyfederatie die beslist naar welke spelers dat gaat. Zij moeten zorgen voor een gelijkwaardige verdeling onder alle vaste waarden van de nationale ploeg, zodanig dat iedereen even veel krijgt."
"Je moet je dus niet blindstaren op die 6 namen op onze lijst. De koek wordt dus eerlijk verdeeld."
Dirk de judocoach en Pieter de ambulancier
Ook na hun sportcarrière kunnen de topsporters nog rekenen op begeleiding van Sport Vlaanderen.
“We willen vermijden dat topsporters na hun actieve carrière in een zwart gat vallen. We proberen hen voor te bereiden op een leven na de topsport", legt Tom Coeckelberghs uit.
"Soms is dat binnen de sport zelf. Judoka Dirk Van Tichelt is daar een
mooi voorbeeld van. Hij is nu trainer in de topsportschool judo."
"Een heel ander verhaal is Pieter Timmers, die als zwemmer zilver pakte op de Olympische Spelen van Rio in 2016. Hij werkt nu als ambulancier in het Gasthuisbergziekenhuis in Leuven. Ook hem hebben we geholpen om die stap te zetten."