"Fuori dal mondo", schrijft La Gazzetta dello Sport vandaag. "We zijn van de wereld gevallen." Wie van de wereld valt, komt ofwel in de hel ofwel in de hemel terecht. Net van dat ene uiterste naar het andere is Italië geslingerd. Van Europees kampioen naar (alweer) uitgeschakeld voor het WK in amper acht maanden tijd. Hoe is dat uit te leggen?
"Sinds september zijn er ongelooflijke dingen gebeurd"
De feiten kent u ondertussen. Italië verloor gisteren in Palermo in de 92e minuut met 0-1 van Noord-Macedonië en mist daardoor voor de tweede keer op een rij het WK-voetbal. Een steek recht naar het hart van een voetbalnatie als Italië.
Hoe kan het dat de nummer 6 op de FIFA-ranking, die vorige zomer met wervelend voetbal Europees kampioen werd, nu troosteloos wordt uitgeschakeld door de nummer 67 op de FIFA-ranking? Wat is er gebeurd sinds de zomer?
Een reconstructie dringt zich op.
"We hadden hier al niet moeten staan, maar we hebben alles gedaan om te winnen", zei een diep ontgoochelde bondscoach Roberto Mancini na de uitschakeling donderdag. "Het geluk dat we soms hadden op het EK veranderde in totale pech. Sinds september zijn er ongelooflijke dingen gebeurd."
Het EK was inderdaad een keerpunt voor Italië. Voor het EK speelde Italië drie WK-kwalificatiematchen. Het pakte 9 op 9. De weg naar Qatar werd voortgezet vanaf september en opeens was Italië een strompelend paard.
2 september: Italië - Bulgarije 1-1
5 september: Zwitserland - Italië 0-0
8 september: Italië - Litouwen 5-0
12 november: Italië Zwitserland 1-1
15 november: Noord-Ierland - Italië 0-0
Van zijn laatste vijf kwalificatiematchen won Italië nog maar een wedstrijd. De andere vier speelde het gelijk.
"Het gelijkspel tegen Bulgarije kwam er nog door de roes van het gewonnen EK. En Zwitserland is een bijzonder taaie tegenstander, vraag dat maar aan Frankrijk (verloor van Zwitserland op het EK) of de Rode Duivels (verlies in de Nations League)", zegt Filip Joos.
"Het pijnlijke is natuurlijk dat middenvelder Jorginho in elk duel met Zwitserland een penalty miste. Als Italië de Zwitsers een keer had geklopt, dan waren ze wel gekwalificeerd als groepswinnaar."
"Eens ze play-offs moesten spelen, gaf ik ze in januari al maar 10 procent kans. Al dacht ik dan vooral aan het duel met Portugal dat er zat aan te komen."
Pijnlijk is natuurlijk dat Jorginho in elk duel met Zwitserland een penalty miste.
"De voorbereiding op het EK was cruciaal"
Na een schitterend EK gleed Italië af en "viel uiteindelijk van de wereld". Hoe kon het verval bij de Squadra Azzurra sinds september zo groot zijn?
"Individueel was Italië op het EK pas de zevende of achtste ploeg", blikt Filip Joos terug. "Wat bondscoach Roberto Mancini deed om van zijn individuen een ploeg te kneden, was fenomenaal. De voorbereiding was daarin cruciaal. Italië speelde als een clubelftal."
"Na deze uitschakeling is Mancini voor veel Italianen uiteraard de gebeten hond, maar mijn respect voor de voetbaltrainer Roberto Mancini is gek genoeg versterkt."
Als dit Italië is aangewezen op improvisatie, dan is het individuele talent te klein.
"Voor de wedstrijd tegen Noord-Macedonië had hij aan de profliga gevraagd om de Italiaanse competitie even stil te leggen en hem een week extra voorbereidingstijd te geven. Dat is niet gebeurd."
"Wat je zag tegen Macedonië is dat als dit team aangewezen is op improvisatie, dat het individuele talent te klein is."
"En dan kom je uit bij de vaststelling dat de Serie A zwakker is geworden. Immobile is er (mede)topschutter met 21 goals, maar die komt Manchester United echt niet halen. Berardi speelt nog altijd bij Sassuolo, Insigne trekt naar de MLS."
Italië had 61 procent balbezit, 32 doelpogingen en 16 corners tegen Noord-Macedonië. De bal wou er gewoon niet in. Het missen van EK-uitblinkers Federico Chiesa en Leonardo Spinazzola was tegen Macedonië een bijkomend excuus, maar Chiesa was er wel bij in alle groepsmatchen van de kwalificaties.
"Ze moesten altijd doorstoten", zegt Filip Joos na het bekijken van de match. "Macedonië deed niets. Met Lukaku, Mbappé of Depay, winnen ze altijd."
Arme Ana en Matteo
De laatste wedstrijd van Italië op een WK was in Brazilie in 2014. De laatste keer dat Italië een wedstrijd in de knock-outfase van het WK speelde, was de finale van het WK 2006, dat het won van Frankrijk.
"Ten vroegste in 2026 is Italië er opnieuw bij. Dat betekent dat er momenteel Ana's of Matteo's zijn die 20 jaar moeten worden voor ze hun land een knock-outmatch kunnen zien spelen", zegt Filip Joos.
"Als ze er bij waren geweest op het WK in Qatar, dan waren ze voor elke tegenstander een vervelende klant geworden. Daar ben ik van overtuigd."
"Weet je wat ik wel nog ongelooflijk vind: Chiellini, die inviel op het einde toen het nog 0-0 stond, mocht het na de match komen uitleggen. Hij kreeg de vraag of dit nu het einde van zijn carrière als international was."
"Chiellini zei nuchter: "neen, er volgt nog de match tegen Turkije". Kan je je dat voorstellen? De twee landen die dus al uitgeschakeld zijn, moeten nu toch nog tegen elkaar spelen. Dat wist ik niet. Onwaarschijnlijk."
