Spring naar de inhoud

Van Ausputzer tot Zehner, ofwel het abc van het Duitse voetbal: wat betekenen deze Duitse voetbalwoorden?

Van Ausputzer tot Zehner, ofwel het abc van het Duitse voetbal: wat betekenen deze Duitse voetbalwoorden?
 vr 14 juni 2024 12:02

Omdat de Duitse les op de middelbare scholen vaak niet verder reikt dan "Obst und Gemüse" en "Wo ist der Bahnhof?" krijgen jullie van ons een spoedcursus voetbalduits, om helemaal mee te zijn voor de start van het EK voetbal. Ganz toll!

A - Ausputzer

Letterlijk "een opkuiser". Of zoals het in de Nederlandse voetbaltaal ook wel wordt genoemd: een stofzuiger. In tegenstelling tot de stofzuiger opereert de Ausputzer in de verdediging, waar hij als libero het vuile werk opknapt, het afval recycleert en in een ideale wereld ook de aanval op gang trekt. 

Matthäus
Lothar Matthäus schoolde zichzelf op het einde van zijn carrière om van middenvelder naar Ausputzer.

B - Bananenflanke

Een voorzet vanaf de flanken die om de defensie heen krult, die een kromming maakt zoals een banaan. Manfred Kaltz, verdediger bij Hamburg en de Duitse nationale ploeg, wordt beschouwd als de "uitvinder" van deze voorzet, vandaar ook zijn bijnaam "Mister Bananenflanke".

Kaltz
"Mister Bananenflanke" met een van zijn befaamde voorzetten.

C- Chancentod

"Op het einde wrongen ze nog een aantal kansen de nek om", lees je wel eens in een voetbalverslag. In het Duits valt dan snel de term Chancentod. Het vermoorden van opgelegde kansen.

Werner
Timo Werner maait over de bal.

D - Dreh- und Angelpunkt

Het punt waar alles rond draait, de draaischijf in het voetbal dus. Drehpunkt is een draaipunt en Angelpunkt (letterlijk: hengelpunt) is een cruciaal punt. Concreet gaat het om een soort spelverdeler die alle ballen opeist en doorspeelt.

Ballack
Michael Ballack, jarenlang een Dreh- und Angelpunkt bij Duitsland.

E - Eckball

Ook wel Eckstoß. Een hoekschop.

F - Fallrückzieher

Achterovervallend op de rug terugtrekken. Met de rug naar het doel achterwaarts schieten. Kortom: een omhaal. In 1977 scoorde Klaus Fischer in een interland tegen Zwitserland wat door velen in Duitsland het Doelpunt van de Eeuw wordt beschouwd. Met een Fallrückzieher.

Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen (𝕏). U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.

G - Gegenpress

Tegendruk. In het Engels verbasterd tot Gegenpressing. Het was Ralf Rangnick, ex-coach van Manchester United, die het fanatiek jagen op de bal door overal op het veld druk te zetten promootte. Onder Jürgen Klopp werd het pas echt een wereldwijd begrip.

Klopp
Een jonge Jürgen Klopp vuurt zijn spelers aan.

H - Hosen

Een (voetbal)broekje. In België als woord vooral bekend dankzij Jean-Marie Pfaff die in een legendarisch interview in het Duits Nederlands uitlegde waarom hij bij de rust "een andere Hose zoals altijd" had aangetrokken. "Blau is mijn Liebelingskleure."

I - Indirekter Freistoß

Een indirecte vrije trap.

Indirecte vrijschop
St. Pauli probeert een indirecte vrijschop te scoren.

J - Jausengegner

Een woord dat vooral in Oostenrijk wordt gebruikt. Een tegenstander om op te eten als een snack ("Jausen"). Een makkelijke tegenstander dus.

K - Kampfschwein

Een vechtend varken. Iemand die wroet op het veld als een varken dat de grond omploegt. Bijnaam van Marc Wilmots, die Schalke 04 al "Kampfschweinend" naar UEFA Cup-winst leidde.

Wilmots
Marc Wilmots, altijd klaar om te wroeten als Kampfschwein.

L - Länderspiel

Een interland.

M - Mannschaft

Het Duitse woord voor een team, maar ook jarenlang de bijnaam van de Duitse nationale ploeg. Twee jaar geleden werd de term afgezworen, omdat uit onderzoek bleek dat "Die Mannschaft" synoniem was komen te staan voor arrogantie. Gezien de resultaten van Duitsland de voorbije jaren eerder misplaatste arrogantie.

Möller
Andreas Möller, of toen Duitsers nog onbeschaamd arrogant konden zijn.

N - Notbremse

De noodrem. In voetbalcontext iemand die een doorgebroken speler neerhaalt - vaak op cynische wijze - met een soort wanhoopspoging. Meestal is de dader ook schuldbewust over zijn actie.

noodrem
Een Portugees trekt aan de noodrem.

O - Ordner

In het Nederlands is Ordner een synoniem voor een klasseermap, maar in het Duits betekent het zoveel als steward. Een vrijwilliger die de orde helpt te bewaren tijdens de wedstrijd. 

steward
"Ordnung muss sein"

P - Phantomtor

Letterlijk een spookdoelpunt. Een doelpunt dat op het eerste gezicht gewoon geldig is, maar bij nadere bestudering eigenlijk niet mocht tellen. Een bekend voorbeeld is het Phantomtor van Stefan Kießling (Leverkusen) uit 2013, waarbij een bal naast wordt gekopt, maar door een gat in het net achteraan toch binnen lijkt te gaan.

Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen (𝕏). U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.

Q- Querlatte

Zoals je in het Nederlands lat en dwarslat hebt voor de bovenkant van het doelkader, heb je in het Duits Latte en Querlatte.

Neuer
Manuel Neuer test de kwaliteit van de Querlatte.

R - Raumdeckung

Het tegenovergestelde van Manndeckung (mandekking). In plaats van kort op je tegenstander te zitten, moet je een hele ruimte voor je rekening nemen. De zoneverdediging in het Nederlands dus.

zoneverdediging
Oefening om de Raumdeckung te trainen.

S - Schwalbe

Een Duitse voetbalterm die ook ingang heeft gevonden in het Nederlands. Origineel betekent het zwaluw. De fopduik werd naar deze vogel genoemd, omdat zwaluwen zich tijdens hun vlucht plots als een steen laten vallen, om vervolgens weer gewoon door te fladderen.

Klinsmann
Jürgen Klinsmann had de reputatie een Schwalbekoning te zijn (hier op het EK 1988 tegen Nederland).

T - Torjägerkanone

De trofee voor de topschutter (in het Duits Torjäger, letterlijk: doelpuntenjager) van de Bundesliga is een kanon. Vandaar: topschutterskanon. De bewuste trofee lijkt heel hard op het logo van Arsenal, waardoor velen het vermakelijk vinden dat Harry Kane, een icoon van Arsenals aartsrivaal Tottenham, de prijs in zijn eerste seizoen bij Bayern München heeft gewonnen (maar (nog) niet heeft ontvangen).

Lewandowski
Robert Lewandowski werd 7 keer topschutter in de Bundesliga.

U - Übersteiger

Een overstapje. Je klimt met je benen over de bal, vandaar Über-steiger. Ook de naam van het supportersmagazine van hipsterclub St. Pauli.

overstapje
Deze jonge knaap oefent op zijn Übersteigers.

V - Viererkette

Strikt genomen een "ketting van vier". Term die wordt gebruikt om een viermansverdediging aan te duiden.

Defensie
Ook met een verdediging van drie loopt het soms mis.

W - Weltmeister

De wereldkampioen. Duitsland is na Brazilië het land met de meeste wereldtitels, namelijk 4 stuks. Vandaar ook de 4 sterren op het shirt van de Duitsers.

Wereldkampioen
Duitsland viert zijn vierde wereldtitel, in Brazilië.

Z - Zehner

Geen courante Duitse woorden met X en Y en dus zijn we bij onze laatste letter aanbeland, de Z. Een Zehner is gewoon een Nummer 10. Een spelverdeler. Vaak dus het Dreh- und Angelpunkt van de ploeg, soms ook een Kampfschwein.

Özil
Mesut Özil is het stereotype van de Zehner, de Nummer 10.

Gerelateerd: