Waarom een extra team de inzet is van een politiek spelletje in de Formule 1: "Alles draait om geld"

"We hebben nood aan meer teams en minder races."

Wanneer Mohammed Ben Sulayem, voorzitter van de Internationale Automobielfederatie (FIA), zoiets langs neus en lippen tegen reporters zegt, dan is dat niet zomaar. Dat kadert in het politieke schaakspel van de Formule 1.

De uitspraken van de FIA-voorzitter passen perfect in de gespannen relatie tussen de FIA enerzijds en de F1-teams en Formule 1 zelf, beheerd door Liberty Media, anderzijds. En komen er niet toevallig in een periode waarin de FIA de kandidatuur van een 11e F1-renstal heeft goedgekeurd en het nu aan het F1-bestuur is om dat te bekrachtigen.

Wat is er aan de hand? Begin dit jaar heeft de FIA onder impuls van Sulayem eenzijdig – dus zonder medeweten van de teams en het F1-bestuur - een vacature voor een extra F1-team opengesteld.

Andretti Motorsport, een autosportteam uit de VS met aan het hoofd ex-F1-rijder Michael Andretti, wil al langer toetreden tot de Formule 1 en de FIA heeft die kandidatuur onlangs goedgekeurd. Ook omdat Andretti gesteund wordt door General Motors.

Want Ben Sulayem heeft een droom. "Mijn droomscenario is 12 teams. Met 1 Amerikaans team met een Amerikaanse autobouwer, een Amerikaanse motor en minstens 1 Amerikaanse rijder en dan naar China trekken en hetzelfde doen voor het 12e team."

De Emirati is dus een vurige pleitbezorger, maar de teams en het F1-bestuur stribbelen tegen. De teams trekken de kaart van de veiligheid en opperen dat 2 extra auto’s voor problemen kunnen zorgen. Nog meer verkeer op het circuit en in de pitstraat.

"In de kwalificaties struikelen we soms al over elkaar", zegt Mercedes-teammanager Toto Wolff daarover. "Logistiek is het een moeilijk vraagstuk, op sommige circuits hebben we gewoon geen plaats genoeg." Maar daar wil de FIA niet van horen.

"De regels zijn duidelijk: er mogen tot 12 teams in de F1 en de circuits moeten daarop voorzien zijn. Persoonlijk denk ik dat er eerder te veel races zijn. We hebben nood aan meer teams en minder races. Bovendien rijdt er af en toe al een Hollywood-team mee", verwees de FIA-preses naar de film van Brad Pitt die tijdens sommige GP’s gedraaid wordt.

"We moeten er geen doekjes om winden, het draait allemaal om geld", weet Ben Sulayem. De teams zijn bang dat hun inkomsten zullen dalen, want de prijzenpot moet dan door 11 gedeeld worden en niet meer door 10.

"Als je 10% prijzengeld verliest, dan moet je dat budget weer ergens anders halen", zegt teambaas Gunther Steiner van Haas. Christian Horner (Red Bull) treedt hem bij: "Als puntje bij paaltje komt, is de vraag wie dit zal betalen."

"De teams kijken naar hun stukje van de taart", zegt Ben Sulayem. "Dat is logisch en ik begrijp hun zorgen, maar de FIA heeft andere zorgen." Het verlies zou gecompenseerd moeten worden door de 200 miljoen dollar die Andretti de teams moet betalen. Alleen willen de teams meer boter bij de vis.

Enkele teams stonden tijdens de coronacrisis op de rand van de afgrond en willen nu beloond worden voor hun inspanningen en geduld. "We hebben allemaal problemen gehad en konden maar net het hoofd boven water houden", zegt Steiner. 

Bovendien claimen de teams dat hun renstallen dankzij de stijgende populariteit van Formule 1 – onder meer dankzij de Netflix-serie Drive to Survive – veel meer waard geworden zijn.

In 2020 werd Williams verkocht voor 200 miljoen dollar. Dat de waarde van Alpine onlangs door een investeringsgroep op 900 miljoen dollar werd geschat, sterkt hen in dat idee.

Het is nu aan Andretti om zijn meerwaarde op commercieel vlak aan te tonen. Want dat is waar de F1 en Liberty Media naar op zoek zijn. 

Het F1-bestuur bij monde van CEO Stefano Domenicali heeft al lauw gereageerd op een extra renstal. Zij vinden de situatie met 10 teams en 24 (!) races in 2024 perfect.

Maar het is nu wel aan de F1 om te oordelen over de kandidatuur van Andretti. De FIA en de teams hebben geen rechtstreekse stem meer in de zaak, maar hebben hun standpunt duidelijk ingenomen.

"Neen zeggen tegen een team dat goedgekeurd is door de FIA, dat is moeilijk. Wij bezitten eigenlijk het kampioenschap en onze rol als huurbaas moet gerespecteerd worden", klinkt het bij Ben Sulayem, die nochtans niet van een machtsstrijd wil weten.

"Het is niet mijn bedoeling om iemand voor voldongen feiten te stellen, ik doe het voor de toekomst van de sport." Maar een machtsstrijd is het wel en hij heeft zijn pionnen op het bord geplaatst, niet toevallig net wanneer het F1-circus in de Verenigde Staten is beland.

Op het moment dat Formule 1 eindelijk de Amerikaanse markt aan het veroveren is, lijkt het niet slim om neen te zeggen tegen een van de iconen uit de Amerikaanse autosport.

Ben Sulayem denkt dat hij iedereen schaak heeft gezet. Als F1 neen zegt, dan kan hij claimen dat hij wordt tegengewerkt, terwijl hij de sport "enkel wil laten groeien". Mag Andretti toch toetreden, dan heeft hij alles in gang gestoken en is hij de held.

Of wordt het toch nog een remise?