Van drank, drugs en dakloos naar het WK veldrijden: het ongelofelijke levensverhaal van Felipe Nystrom

Chasing Lines.

Als er ooit een boek verschijnt over het leven van Felipe Nystrom moet dat de titel worden.

“Want in mijn kinderjaren jaagde ik op een denkbeeldige eindstreep. Vervolgens naar zoveel mogelijk lijntjes cocaïne. En nu op de finishlijn van races.”

Dat die biografie er ooit komt, lijkt een zekerheid. Vanop zijn hotelkamer in Fayetteville vertelt de hyperactieve Costa Ricaan op onwaarschijnlijk gedetailleerde wijze over zijn woelige verleden. Eén vraag is het startschot voor een monoloog van ruim anderhalf uur.

“Mijn levensverhaal? Zet je schrap.”

Zoals het beste Hollywood-scenario begint de sage met een onmogelijke liefde. 

Mama Nystrom is een Amerikaanse vrijwilligster bij een afgelegen indianenstam in Costa Rica. Ze leert er de vader van Felipe kennen, maar beseft tijdens de zwangerschap dat het geen goed idee is om een baby te baren in the middle of nowhere.

“Nog voor mijn geboorte waren mijn ouders gescheiden. Mijn papa - er is mij nooit veel verteld over hem - wou zijn stam niet verlaten.”

Felipe ziet uiteindelijk het levenslicht in hoofdstad San José. Daar ontmoet zijn moeder tijdens haar liefdadigheidswerk met oorlogsvluchtelingen uit El Salvador een nieuwe man - de vader van Felipe’s broer.

“Maar ik hou alleen slechte herinneringen over aan hem”, vertelt Felipe met verdriet in de stem. “Hij dronk veel en sloeg me wanneer hij thuiskwam. Mijn levensbegin was er eentje in angst. Ik huiver nog steeds bij het geluid van de opengaande poort. Dan verstopte ik mij in de hoop dat mijn stiefvader te dronken was om me te vinden. Gelukkig ging mijn moeder bij hem weg.”

Het gezin Nystrom leeft een nomadenbestaan met een steeds wisselende kennissenkring.  Soms met positieve nieuwe invloeden - “een verzorgster genaamd Martha beschouw ik als mijn grootmoeder” - maar veel vaker negatieve. Zo praat Felipe over een babysit die hem seksueel misbruikte.

“Het was ironisch, want mijn moeder werkte met vrouwen die slachtoffer waren van verkrachting en geweld. En dan liet ze mij bij iemand die hetzelfde deed… Weet je, mijn mama was als mens een heilige. Ze deed altijd alles voor anderen, maar vergat daarbij soms haar eigen kinderen.”

Ook op school mist Felipe naastenliefde.

Het onzekere jongetje met de kapotte schoenen wordt gepest door kinderen van rijke families. “Er was iets aan mijn aanwezigheid dat pesterijen aantrok. Door mijn laag zelfvertrouwen was ik wellicht een makkelijk doelwit.”

Lange tijd is voetbal de enige manier om aan de werkelijkheid te ontsnappen. Felipe speelt tot de nacht valt - hij vertoeft veel liever op grasveldjes dan thuis. Rond zijn zestiende komt de fiets voor het eerst in zijn leven.

“Mijn moeder deed eens iets liefs voor mij”, grijnst hij. “Ze kocht een paarse tweedehands mountainbike. I loved it. De urenlange ritjes gaven me een gevoel van vrijheid. Ik deed zelfs mee aan enkele lokale wedstrijden - één keer won ik, maar eindigde meestal in de top 10. Later werd de fiets gestolen. (lacht) En kreeg ik boze telefoontjes dat de afbetalingen niet gebeurd waren.”

Naast een fanatieke sporter is Felipe ook een gedreven student. Hij trekt op jonge leeftijd - heel ongewoon in Costa Rica - naar de universiteit om er rechten te studeren. Het klikt evenwel niet met zijn oudere klasgenoten, die liever naar een bar dan naar de bibliotheek trekken voor groepsprojecten. “Ik voelde me opnieuw een vierkant die in een cirkel wou passen.”

Maar rond zijn 19e gaat er voor Felipe een nieuwe wereld open. Enkele vrienden nemen hem voor het eerst mee naar een hippe nachtclub. “De coolste plek die ik ooit binnenwandelde”, klinkt het nu nog verwonderd. “Overal mensen in geweldige outfits en opzwepende elektronische muziek.”

Onder de flikkerende discolichten krijgt Felipe het ene biertje na het andere getrakteerd. Na enkele tequila’s staat de kleine Costa Ricaan zelfs in bloot bovenlijf op de tafels te dansen, luid toegejuicht door andere feestvierders. Voor het eerst voelt hij zich geaccepteerd.

“Pas later ontdekte ik dat het een homobar was. (schaterlacht) Dáárom was iedereen dus zo vriendelijk tegen me.”

Het bruisende nachtleven met bloedmooie dames en andere verleidingen ontdooit Felipe. Hij kruipt uit zijn sociaal isolement en bouwt een vriendenkring op.

Dat maakt hem tegelijk ook beïnvloedbaar. Collega’s van een bijbaantje in een wedkantoor overtuigen Felipe om met drugs te experimenteren. Eerst XTC-pillen, waarvan het gebruik snel toeneemt. Wanneer een kennis de deur voor cocaïne openzwaait, beseft Felipe niet dat hij een stille moordenaar binnenlaat.

“Een kerel had me nochtans gewaarschuwd dat coke je eerst warm omarmt, om vervolgens niet meer los te laten en je uiteindelijk te wurgen. Tevergeefs. Eerst gebruikte ik één gram per maand. Dan één per week, één per dag…”

Felipe krijgt een (letterlijk) toxische relatie met een mede-verslaafde. Het wordt een kortstondige relatie met een blijvend aandenken: een zoon Mathias. Maar zelfs het vaderschap krijgt hem niet opnieuw op het rechte pad. Het aantal partydagen van Felipe groeit exponentieel, het aantal werkdagen keldert.

“Nochtans geraakte ik steeds makkelijk aan een job in Costa Rica, omdat ik vloeiend Engels sprak. Alleen stond ik na een tijdje zowat overal op de blacklist. Ik kon nergens meer aan de slag en verloor mijn appartement.”

Felipe is 29 en dakloos. Zijn zoontje ziet hij op dat ogenblik al een tijdje niet meer. Met andere lotgenoten vecht hij om achtergebleven restjes in de vuilnisbakken van fastfoodrestaurants. “Ik kon mezelf niet meer in de spiegel kijken, maar het was overleven of doodgaan.”

Dat laatste probeerde Felipe meermaals. Zeven keer om precies te zijn. Compleet radeloos door alle ellende en gekweld door stemmen in het hoofd. Hij probeert zichzelf onder meer te verstikken en loopt voor rijdende bussen. Steeds mislukken de pogingen.

“Op 28 september 2012 - ik weet de datum nog precies - was ik nochtans vastbesloten om er een einde aan te maken. Ik bedelde op één dag 150 dollar bij elkaar, waarmee ik 20 gram drugs en 30 blikjes bier kocht. Voor ik een goedkope hotelkamer huurde, stal ik een hemd en een paar jeans. Want ik wou niet dat ze me in vodden zouden vinden.”

“Het laatste dat ik me van die avond herinner is dat ik dacht: ik moet meer bier hebben. En het eerstvolgende dat ik opnieuw tot leven werd gebracht door hulpverleners. Why did you do that man, schreeuwde ik boos.”

Het moment zou een kantelpunt worden in het leven van Felipe Nystrom.

Voor zijn zelfmoordpoging had hij namelijk een bindende deal met zichzelf gesloten. Mocht hij door een mirakel toch weer wakker worden, zou hij er alles aan doen om zijn bestaan een nieuwe wending te geven.

Felipe houdt woord.

Na zijn ontslag uit het ziekenhuis stapt hij rechtstreeks naar een ontwenningskliniek, ongeveer tien kilometer verderop. Sinds die bewuste dag heeft Felipe geen glas alcohol of lijntje drugs meer beroerd.

Hij verhuist naar de Verenigde Staten en combineert er zeven jobs om uit een diepe schuldenput te klimmen. Na een aantal jaar keihard werken, zoekt Felipe ook weer een uitlaatklep. Zijn oude liefde voor sport flakkert op.

“In mijn woonplaats Oregon waren triatlons heel populair. Toen ik ontdekte dat er eentje op het programma stond, huurde ik een wetsuit en een fiets. Alleen haatte ik zwemmen - zeker in koud water en met een massa mensen. Door een klap verloor ik mijn zwembril. Ik stond op het punt om op te geven, maar zette uiteindelijk toch door.”

“Tijdens de podiumceremonie na de race hoorde ik compleet onverwacht de speaker mijn naam afroepen. Ik had mijn categorie gewonnen. What?! Blijkbaar was ik tijdens het fietsen iedereen gepasseerd.”

Een coach introduceert Felipe in het wielerwereldje van de USA. Vanaf dat moment is hij niet meer te houden. “De trekjes van een verslaafde”, haalt hij de schouders op. “Je doet niet zomaar iets een keertje, maar wil het elke dag.” Felipe koerst op maar liefst 110 van de 365 kalenderdagen. In sneltempo klimt hij op naar de hoogste categorie.

Als onderdeel van een uit de hand gelopen grap keert hij terug naar geboorteland Costa Rica om deel te nemen aan het nationaal kampioenschap. Een vriend rijdt op vraag van Felipe zelfs achter het peloton met de wagen, in de veronderstelling dat hij snel zal moeten lossen en ze dan samen naar het strand kunnen gaan. Alleen verzeilt de pocketrenner in de juiste ontsnapping en klopt hij iedereen met zijn explosieve eindsprint.

“Eindelijk had ik het gevoel dat ik mijn land iets had teruggegeven na alle slechte dingen die ik had gedaan.”

Na zijn triomf droomt Felipe groots. Hij wil Costa Rica nu vertegenwoordigen op het allerhoogste podium: een wereldkampioenschap. Alleen selecteert de nationale federatie hem niet.

Plots ontdekt Felipe dat er ook in zijn eigen land een officieel WK gepland staat. Cyclo-cross, veldrijden. “Ik heb de nieuwe bondsvoorzitter gesmeekt om mij te laten gaan. Hij moest me alleen maar inschrijven, de kosten zou ik allemaal zelf financieren. Het vliegticket, mijn hotel… Zelfs mijn shirtje heb ik uit eigen zak betaald.”

Felipe bereidt zich voor op de nieuwe discipline met enkele veldritten in Europa, onder meer gefinancierd via crowdfunding.

Kuifje in Wonderland.

Voor wedstrijden gaat hij trots op de foto met supervedetten als Wout van Aert en Mathieu van der Poel. Tijdens de races is hij verder van zijn grote idolen verwijderd. Felipe rijdt in de achtergrond, maar verovert toch de harten van de fans. Een filmpje van supporters die hem toezingen tijdens de Wereldbeker in Namen gaat viraal.

“Ik begin nu nog te huilen als ik aan dat moment terugdenk. Het is fantastisch wat me allemaal overkomt. (enthousiast) Ik haal nu zelfs de krant! Vroeger gebruikte ik die alleen om mij warm te houden, nu geven ze mij een platform om anderen te inspireren. Als ik één iemand kan helpen om terug te keren uit de duisternis is het alles waard geweest.”

En in zijn achterhoofd zit toch ook een regenboogtrui. "Mensen lachen met me. Je bent bijna 40 jaar en nog maar net begonnen met veldrijden: wat ga jij daar doen? Maar ik antwoord dat ik sowieso de hoogste geklasseerde latino zal zijn. Én dat ik ooit wereldkampioen word. Zelfs al is het in de categorie voor 90+ers.”

Niemand die het Felipe zou misgunnen.