De finale van de Champions League is traditioneel het hoogtepunt van het Europese clubvoetbal. In een coronavrije wereld was die voor zaterdag gepland. Daarom grasduint Stef Wijnants deze week in de geschiedenis van Europacup I en portretteert vijf unieke winnaars. In deel 1: Celtic FC in 1967.
Kiem van het succes
In de jaren 60 was het leven voor de uitgeweken Ieren in Glasgow vrij uitzichtloos. Onderontwikkeld, straatarm en katholiek werden ze meestal door de Schotse gemeenschap onderdrukt en uitgebuit. Ze klampten zich dan ook vast aan hun enige reddingsboei: FC Celtic.
De club in groen-wit was in haar geloof wat vreedzamer dan de buren van de Rangers en dus mochten ook protestantse spelers voor de tweede club uit Glasgow aantreden.
Celtic heeft naar Schotse begrippen wel wat middelen tot haar beschikking maar tot grootse prestaties leidt dat niet meteen. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn ‘The Hoops’ er slechts één keer in geslaagd om Schots kampioen te worden. De competitie behoort immers geheel aan de Rangers toe.
Maar dat verandert als midden de jaren 60 Jock Stein manager wordt. De Britse gentleman predikt enkele krachtige maar eenvoudige principes en stelt aanvallend voetbal voorop. Maar de clubgeest is minstens even belangrijk. Spelers worden in hun vrije tijd dan ook ingeschakeld om in het stadion klusjes op te knappen en om de relaties met de fans te onderhouden.
Het is het begin van een tijdperk waarin Celtic een nooit meer geëvenaarde erelijst kan voorleggen. Celtic neemt de macht van de Rangers over en wordt maar liefst 9 keer op rij kampioen, lange tijd een wereldrecord. Tot het afscheid van Stein in 1978 pakt het in totaal tien titels, achte Schotse bekers en zes League Cups.
Enkel kampioenen in Europacup I
De Europacup voor Landskampioenen is in 1967 aan haar 11e editie toe en wordt volledig gedomineerd door de landen aan de Middellandse Zee. Real Madrid, Benfica en de Milanese topclubs zijn de enige teams die de "Beker met de Grote Oren" hebben kunnen winnen.
Celtic heeft in de Beker voor Bekerwinnaars al 2 keer de halve finales bereikt, maar dat het de finale van de belangrijkste beker haalt is toch een grote verrassing. Op weg naar de finale elimineert het achtereenvolgens FC Zurich, Nantes, Vojvodina en Dukla Praag.
In 2020 lijken dat eerder tegenstanders voor de kwalificaties van de CL, maar zoals bekend mogen in die tijd enkel kampioenen deelnemen. Tegenstander in de finale wordt het grote en succesrijke Inter Milaan, winnaar in 1964 en 1965.
Enkel clubs van landen aan de Middellandse Zee hadden de Europacup I al gewonnen.
Ten strijde tegen het catenaccio
In de spelerstunnel van het Estádio Nacional in Lissabon was het cultuurverschil enorm. De Schotse spelers hadden geen ervaring met finales en streden eigenlijk liever om de bal in het bevroren Glasgow dan in de Portugese zon. Hun bleke verschijning stond dan ook in schril contrast met de gebronsde lichamen van de Italiaanse supersterren en veelwinnaars als Facchetti, Mazzola of Burgnich.
Het is ook een clash tussen compleet verschillende stijlen. Internazionale pakt uit met de vertrouwde vijfmansdefensie, terwijl Celtic 4-2-4 speelt met 2 flankspelers die de 2 spitsen moeten voeden. Rechtsbuiten Jimmy Johnstone zal haast de hele middag dollen met Fachetti en aan de overkant spurt Bobby Lennox als een bezetene de lijn op en neer.
Al na 7 minuten komen de Italianen op voorsprong na een twijfelachtige strafschop. Over en uit denkt iedereen, want het Internazionale onder coach Helenio Herrera is de ploeg die het catenaccio tot een edele kunst heeft verheven.
Dat catenaccio wordt verfoeid door de voetballiefhebber, want het heeft slechts één doel : het eigen doel dicht timmeren en speculeren op die ene doelkans. De Italianen trekken vanaf dan een granieten verdedigingsgordel op.
De legende van The Lisbon Lions
De Schotten worden in Lissabon aangemoedigd door 25.000 fans die zich in de schulden hebben gestoken of de laatste pond uit hun zak hebben gehaald voor deze historische match. De ploeg van coach Jock Stein speelt zonder remmingen. Onophoudelijk wordt de Italiaanse defensie bestookt met de ene aanval na de andere.
Destijds leek een vroeg doelpunt voor Inter het ergste wat Celtic had kunnen overkomen maar achteraf gezien vergemakkelijkte het de taak voor de Schotten. Aanvallen als een gek en het hoofd voor elke bal leggen. This is a once in a lifetime opportunity ….
Tot halfweg de tweede helft houden de Italianen stand, maar dan slopen Tommy Gemmell en Steve Chalmers de oninneembare burcht. Inter moet plots omschakelen, maar blijkt niet meer in staat te scoren. Lissabon wordt het failliet van het catenaccio, voor de voetbalwereld is de legende van The Lisbon Lions geboren.
Verslag van de finale Celtic-Inter Milaan uit 1967
Lokale jongens
Statistieken worden in 1967 nog niet fel bijgehouden, maar als Jock Stein hoort dat zijn ploeg 42 doelpogingen heeft ondernomen tegenover 5 voor Inter haalt hij stevig uit. "Dit is een triomf voor het aanvallende voetbal en opent de deur naar een nieuw tijdperk." Zo’n vaart heeft het niet gelopen, maar de gouden dagen voor Inter en Herrera zijn voorbij.
Na de match bestormen duizenden fans van The Celts zonder enige vorm van geweld het veld. De spelers van Celtic zijn zo opgewonden dat ze bijna vergeten de beker op te halen. De Portugese president Americo staat aan de rand van het veld te schilderen en pas vele minuten later kan kapitein Billy McNeill de belangrijkste trofee die Celtic ooit zal winnen in de lucht steken.
Voor de geschiedenisboeken is het misschien wel het meest opmerkelijk dat dat tijdperk van catenaccio beëindigd wordt door een team dat volledig uit spelers bestaat die dezelfde nationaliteit hebben. Meer nog, de volledige Celtic-ploeg is een verzameling jongens uit de buurt.
Alle spelers zijn geboren binnen een straal van 25 kilometer rond Glasgow. Zo goed als allemaal staan ze eerst als jongetje op de tribune en daarna op het veld. En om het nog straffer te maken wonen ze allemaal op een steenworp afstand van Parkhead, zoals het stadion van Celtic toen nog werd genoemd.
Spelers worden als helden ontvangen bij terugkomst
Heldendood
1967 staat met gouden letters gegrift in het Gulden Boek van Celtic. Celtic wint werkelijk alles en lijdt slechts 3 nederlagen in 55 wedstrijden: Schotse beker, League Cup, landstitel (met een indrukwekkend doelsaldo van 111-33 in 34 matchen) en Europacup voor Landskampioenen. Een andere Europese trofee zal Celtic nooit meer winnen.
De Beker met de Grote Oren moet ook een nieuwe reis afleggen, want de Latijnse hegemonie is definitief doorbroken. Celtic is de eerste Britse club die met de hoogste voetbaleer mag pronken. Een jaar later dient zich bij Manchester United een nieuwe generatie aan: de Busby Babes.
Jock Stein komt in het rijtje legendarische trainers terecht en verlaat in 1978 Celtic om Schots bondscoach te worden. Ook daar is hij succesvol. Schotland kwalificeert zich voor de WK’s van 1982 en 1986. Stein maakt helaas het WK in Mexico niet meer mee. Hij zakt in de laatste succesvolle kwalificatiematch in Wales langs de zijlijn in elkaar en sterft aan een hartaanval.