Jarmila Kratochvilova heeft vandaag 70 kaarsjes mogen uitblazen. De naam Kratochvilova doet wellicht een belletje rinkelen bij atletiekkenners en quizzers, want de Tsjechische heeft het oudste wereldrecord in de atletiek in handen. Voormalig Sporza-journalist Ivan Sonck schetst de figuur Kratochvilova en haar fabelachtige wereldrecord. "Ze was een trainingsbeest, maar natuurlijk moet je ook een kanttekening maken bij dat record", klinkt het.
"Jarmila Kratochvilova was van oorsprong een 200 en 400m-loopster. Tijdens de Spelen van 1980 in Moskou werd ze bijvoorbeeld tweede op de 400 meter, na de ook al legendarische Marita Koch", vertelt Ivan Sonck.
"Ze liep letterlijk in de schaduw van Koch, tot ze zich realiseerde dat ze het op een andere afstand moest proberen en dat werd dan de 800 meter. De 200 meter liet ze vallen en op het einde van het seizoen in 1982 liep ze voor het eerst een “serieuze” 800 meter in Praag."
"Door uit te wijken naar die afstand, in combinatie met de 400 meter, werd ze als het ware bevrijd van het juk van Marita Koch.”
Kratochvilova had wel een haas, maar de tegenstand in München was niet indrukwekkend, wat haar record nog fabelachtiger maakt.
Nauwelijks een half jaar later liep Kratochvilova in München een verbluffende 1'53"28 op de 800 meter, een chrono die bijna 38 jaar later nog altijd overeind staat.
"De meeting in München was op 26 juli 1983, een tiental dagen voor de start van het WK atletiek in Helsinki. Kratochvilova had wel een haas, maar de tegenstand op de 800 meter was niet indrukwekkend, wat haar record nog fabelachtiger maakt."
"Bovendien liep ze een zogenoemde "negative split", waarbij de tweede wedstrijdhelft sneller is dan de eerste, zeer ongewoon op de 800 meter. De eerste ronde liep ze in 56"82, dat is al indrukwekkend, en de tweede ronde liep ze dus nog sneller. Dat resulteerde in dat wereldrecord van 1'53"28."
(lees voort onder de video)
VIDEO: Kratochvilova verbetert het WR in München
"Natuurlijk moet je een kanttekening bij het record plaatsen"
De tijd van Kratochvilova is hallucinant, maar het wereldrecord is ook niet onomstreden. "Het is gelopen in de jaren 80, door een atlete uit het voormalige Oostblok. Dus natuurlijk moet je daar een kanttekening bij zetten, want die periode in de atletiekgeschiedenis is berucht voor dopinggebruik en hormonenmisbruik", weet Ivan Sonck.
"Ikzelf durf er niks over te zeggen, maar ook over haar zijn er zware vermoedens. Zelf heeft ze altijd ontkend. En ze was een trainingsbeest, dat zeker ook. Zo zijn er verhalen dat ze voor dag en dauw ging trainen, met een zandzak op haar rug en een masker voor de mond om haar het ademen te bemoeilijken."
"Twee weken na dat wereldrecord zou ze op het WK in Helsinki zowel de 800 als de 400 meter winnen. Straf, en dan moet je weten dat ze op 9 augustus eerste de halve finales van de 400m liep, dat ze zo’n 40 minuten daarna de 800m won, en dat ze een dag later dan ook die 400m won."
"En het is nog niet gedaan: die 400m won ze in een wereldrecord, 47"99, waarbij ze als eerste vrouw ooit onder de 48 seconden dook.”
"Zie wereldrecord niet meteen verbeterd worden"
Haar wereldrecord op de 400m hield niet lang stand, dat op de 800m staat er nog altijd. En Ivan Sonck denkt niet dat het snel gebroken zal worden. "Er kan de komende jaren altijd een atlete opstaan uit Kenia, Ethiopië of misschien Oeganda, de opkomende natie in de atletiek. Wie zal het zeggen?", klinkt het.
"Maar ik zie het niet meteen gebeuren. Je moet er eens de wereldranglijst aller tijden van de 800m bijnemen. Laat Caster Semenya en Francine Niyonsaba buiten beschouwing – twee atletes met een (te) hoog testosterongehalte."
"Wel dan moet je al gaan naar de 20e plaats op die ranglijst om een tijd te vinden die in de voorbije tien jaar is gelopen: de Amerikaanse Ajee Wilson liep in juli 2017 1'55"61. Meer dan twee seconden en dus mijlenver verwijderd van het wereldrecord. Dat zegt genoeg."
Nog meer stokoude wereldrecords | ||||
---|---|---|---|---|
Datum | Discipline | WR | Atleet | Plaats |
5-08-84 | 4x800m estafette vrouwen | 7'50"17 | Nadezzjda Olizarenko, Ljoebov Goerina, Ljoedmila Borisova, Irina Podjalovskaja (USR) | Moskou |
6-10-85 | 400m vrouwen | 47"60 | Marita Koch (DDR) | Canberra |
6-06-86 | Discuswerpen mannen | 74,08m | Jürgen Schult (DDR) | Neubrandenburg |
30-08-86 | Hamerslingeren mannen | 86,74m | Joeri Sedych (USR) | Stuttgart |
7-06-87 | Kogelstoten vrouwen | 22,63m | Natalja Lisovskaja (USR) | Moskou |
30-08-87 | Hoogspringen vrouwen | 2,09m | Stefka Kostadinova (Bul) | Rome |
11-06-88 | Verspringen vrouwen | 7,52m | Galina Tsjistjakova (USR) | Leningrad |
9-07-88 | Discuswerpen vrouwen | 76,80m | Gabriele Reinsch (DDR) | Neubrandenburg |
16-07-88 | 100m vrouwen | 10"49 | Florence Griffith-Joyner (VS) | Indianapolis |
24-09-88 | Zevenkamp vrouwen | 7291 punten | Jackie Joyner-Kersee (VS) | Seoel |
29-09-88 | 200m vrouwen | 21"34 | Florence Griffith-Joyner (VS) | Seoel |
1-10-88 | 4x400m estafette vrouwen | 3'15"17 | Tatjana Ledovskaja, Olga Nazarova, Maria Piniqina en Olga Bryzgina (USR) | Seoel |
20-05-90 | Kogelstoten mannen | 23,12m | Randy Barnes (VS) | Westwood |