In deze reeks had ook Anderlecht aan bod kunnen komen. In 1982 was het niet Liverpool, Manchester United of een andere Engelse grootheid die de Belgische kampioen de weg naar roem versperde. Stef Wijnants schetst het verhaal achter dat ene wonderbaarlijke jaar van Aston Villa.
Geen grote namen
Na de derde opeenvolgende zege van Bayern München in 1976 heeft Engeland de macht in Europa overgenomen. Met 3 keer Liverpool en 2 keer Nottingham Forest gaat de Beker met de Grote Oren tussen 1977 en 1982 telkens naar een Engelse ploeg. En in 1982 moeten de topploegen uit Spanje, Italië of Duitsland de winst zelfs aan het "kleine" Aston Villa laten.
Succesrijke clubs hebben meestal spelers die tot de verbeelding spreken, van wie kinderen posters in de slaapkamer tegen de muur hebben ophangen. Van Aston Villa moet je al een echte fan zijn om de spelers bij naam te noemen.
Grote internationale carrières of transfers gebeuren niet en slechts één speler van de hele kern van 1982 heeft meer dan 10 interlands voor zijn land op zijn naam staan. In historisch perspectief gekaderd is Aston Villa een bijzonder verrassende winnaar van Europacup I. Een groep nobele onbekenden maakt het waar in Europa.
Op de overbodige en nietige Intertoto Cup na heeft Aston Villa geen enkele andere Europese finale gespeeld in zijn 145-jarige bestaan. De 64 andere EC 1/CL-winnaars deden dat wel. The Villans van Aston Villa bekleden dus met de zege van 1982 een bijzondere positie in de Europese voetbalgeschiedenis.
Met 14 spelers kampioen van Engeland
Aston Villa voegt in 1981 de 10e Engelse titel aan zijn erelijst toe. Niet slecht, maar de vorige dateert van…. 1910. De club uit Birmingham is over de plas dan ook geen mastodont.
Coach Ron Saunders, ook al een mister nobody, zet voor de 42 matchen van de competitie slechts 14 verschillende spelers in en 7 onder hen spelen elke minuut. In 2020 is dat haast niet meer voor te stellen.
Nu Villa Europa ingaat, vindt Saunders dat de kern uitgebreid moet worden, maar hij krijgt van zijn bazen slechts één extra speler. Saunders is dan aan zijn 8e seizoen toe bij The Villans en kan wat loyaliteit voorleggen, maar ondanks de titel zit er ruis op de relatie.
Blessures en slechte resultaten zorgen voor onrust. Met 2 nederlagen en 6 gelijke spelen in de eerste 10 matchen kan een goede klassering al vergeten worden. De Europese campagne wordt zo al snel een doel op zich.
Aston Villa verovert de landstitel in 1981:
Coach stapt op
In het najaar schakelt Villa eerst FC Valur Reykjavik makkelijk en Dynamo Berlijn met veel moeite uit. In december wordt geloot voor de volgende ronde, die pas in maart 1982 zal afgewerkt worden. Dat het met Dinamo Kiev een tegenstander van kaliber krijgt, zijn evenwel zorgen voor later.
Het seizoen in Engeland verloopt in mineur. Bij de start van de terugronde staat Villa als kampioen pas op de 17e plaats, 3 punten boven de degradatieplaatsen en in de verschillende bekers is het liedje ook al uitgezongen. En dan duikt er nog een nieuwe crisis op.
Op 9 februari stapt coach Saunders op na een conflict met de hoofdaandeelaanhouder. Niet vanwege de slechte prestaties maar wegens de verlenging van het contract. Kampioenenmaker Saunders kan zich niet vinden in het voorstel en neemt ontslag. Assistent Tony Barton brengt opnieuw rust in de tent en loodst de ploeg voorbij Kiev naar de halve finales.
Eénjaarsvlieg fnuikt Anderlecht
Anderlecht ontloopt bij de loting topfavoriet Bayern München en met het krasselende Aston Villa in de halve finale beseffen ze in Brussel dat dit een unieke kans is om de finale te halen. Anderlecht schakelt onder meer Juventus uit met Willy "de Bomber" Geurts in een hoofdrol.
Barton heeft schrik van paars-wit en speelt in de heenmatch in eigen huis op zekerheid. Maar ook Anderlecht-trainer Tomislav Ivic wil de nul houden. Hij zet Ludo Coeck in een zesmansdefensie met ook nog Broos, Peruzovic, De Greef, De Groote (op rechtsback!) en Renquin. Als de buitenspelval niet dichtklapt, maakt Morley de enige treffer.
Bij Anderlecht wordt Ivic onder de kritiek bedolven, maar de hoop op de finale is nog niet vervlogen. Toch houdt Aston Villa makkelijk stand in het Astridpark. Anderlecht, met Geurts en Brylle in de spits, voetbalt nauwelijks een kans bij elkaar: 0-0. "Aston Villa was een éénjaarsvlieg", geeft Vercauteren later toe. "Vooral dat maakte de uitschakeling bijzonder zuur."
Anderlecht probeert nog bij de UEFA verhaal te halen. De match moet 7 minuten stopgezet worden, omdat Engelse hooligans het veld bestormen op het moment dat Brylle wil afdrukken. Het beroep van Anderlecht wordt afgewezen. Villa mag naar de finale maar krijgt een boete en moet het volgende seizoen een match achter gesloten deuren spelen.
Rond het stadion vindt ook een veldslag plaats waarbij 20 mensen gewond raken en 27 vechtersbazen gearresteerd worden. Het hooliganisme zou 3 jaar later met het Heizeldrama zijn dieptepunt kennen.
Relletjes met Aston Villa-fans in de slotfase:
Anderlecht kan 1-0 niet goedmaken in terugmatch:
Spink springt naar alles
In de finale in Rotterdam wacht grote favoriet Bayern München, dat op volle sterkte aantreedt met Breitner, Rummenigge, Hoeness en Augenthaler. Een grootse finale is het zeker niet. Na 9 minuten lijkt de minieme kans op de zege voor de Engelsen al weg.
Vaste doelman Jimmy Rimmer moet met een opspelende nekblessure vervangen worden door de totaal onervaren Nigel Spink. Zelfs in Engeland zijn er slechts weinigen die Spink (later de Engelse ontdekker van Simon Mignolet) kennen.
Spink springt als een bezetene in doel en houdt de ene na de andere bal tegen. Het moet een kwestie van tijd zijn voor de Engelsen een doelpunt gaan incasseren.
Maar bij die ene tegenaanval weet aanvaller Peter Withe zich onsterfelijk te maken en Villa op voorsprong te schieten. Dat doelpunt is nu vereeuwigd op een banner op de North Stand in Villa Park met daarop de woorden van tv-commentator Brian Moore: "Shaw! Williams, klaar om naar links uit te wijken. Het is een goede bal naar Tony Morley. Oh, dit moet het zijn. Oh, dit is het! Peter Withe!"
Aston Villa klopt Bayern München in de finale:
Nooit meer de beste zijn
De Engelse overmacht in Europa wordt voortgezet door een elftal dat zijn coach had zien opstappen en dat in de eigen competitie niet verder komt dan de 11e plaats na maar liefst 15 nederlagen.
Nigel Spink zou wellicht voor die ene historische match ook een "alltime legend" van Villa geworden zijn. Maar na deze finale begint zijn carrière bij Villa pas echt en zal hij 458 wedstrijden in de kleuren van The Villans spelen. "Het verbaasde me niet dat ik zo goed gespeeld heb, want bij de reserven heb ik zo het hele seizoen gespeeld", merkt hij na de finale schamper op.
26 mei is voor Aston Villa, Tony Barton, Nigel Spink en alle andere spelers het absolute hoogtepunt. Een jaar later wordt de titelverdediger door Juventus uitgeschakeld.
Zoals zo veel stugge en op organisatie gebouwde teams blijkt het geheel beter dan de afzonderlijke delen. Als iedereen zijn eigen weg gaat, blijft de top uit. Vijf jaar na de triomf in Rotterdam degradeert Aston Villa zelfs naar de Engelse 2e klasse. Bijna 40 jaar later zoekt de club nog steeds naar de succesformule van 1982.