Wat drijft een omstaander tot een petje gooien in het wiel van Mathieu van der Poel? Het is de vraag die elke wielerfan bezighoudt na de schandalige taferelen in Parijs-Roubaix. Sporza Daily gaat te rade bij sportsocioloog Jeroen Scheerder, die een grotere tendens opmerkt. Op zoek naar een verklaring voor de "wielerhooligan" die zich schuilhoudt in de grote massa.
De populariteit van het wielrennen swingt de pan uit door heroïsche figuren als Mathieu van der Poel, Wout van Aert en Tadej Pogacar.
Het publiek langs de kant van de weg wordt daardoor almaar groter én diverser. Jammer genoeg overschrijden ze ook vaker de grens van het toelaatbare.
"Het lijkt wel alsof we de geboorte meemaken van het wielerhooliganisme", merkt Jeroen Scheerder, hoogleraar sportsociologie aan de KU Leuven, op na de bier- en pet-incidenten jegens de wereldkampioen.
"Het wielrennen lijkt wel een nieuwe sport te zijn met het bier gooien, maar evengoed ook fluitconcerten, spugen en petjes gooien."
Parallel met het voetbal én festivals
Het toppunt zagen we gisteren langs de kasseien van Parijs-Roubaix. Een vrouwelijke "fan" gooide een petje naar het wiel van Van der Poel. Hoe komt het dat zo'n taferelen plots opduiken?
"Sta me toe misschien twee vergelijkingen te maken", vervolgt Scheerder zijn verhaal. "Op de eerste plaats met het voetbal. Ik zie in deze enkele gelijkenissen op het moment dat de sporten beginnen te bestaan uit twee kampen. Dat is bij voetbal heel duidelijk het geval."
"Je ziet dat de afgelopen weken ook heel duidelijk gebeuren in het wielrennen: Mathieu tegenover de rest. In dat geval wordt de kans natuurlijk heel groot dat je bijna verwacht wordt om voor een bepaald kamp te kiezen."
Een tweede vergelijking maakt de socioloog met muziekfestivals, waar dergelijk wangedrag voor een kick zorgt.
"Toegegeven, een heel ander soort evenement. Maar wel een met een parallel. Er zijn al heel wat voorbeelden waar men met bier gooit naar artiesten op het podium."
"Alsof men in alle anonimiteit, in de grote massa, maar tegelijkertijd ook in de nabijheid van de performer van de grote artiest, dat soort van verwerpelijk gedrag kan stellen. Dat door een gevoel van geborgenheid en anonimiteit in de grote massa."
Het is heel goed dat er vandaag overal camera's en smartphones zijn om dergelijke acties vast te leggen.
Maar de daders zien één belangrijk ding over het hoofd: sociale media.
"Het is heel goed dat het in beeld wordt gebracht en dat er vandaag overal camera's en smartphones zijn om dergelijke acties vast te leggen", oordeelt ervaringsdeskundige Sven Nys.
Een uitspraak waar Scheerders mee akkoord gaat: "Het feit dat wij hier nu met elkaar daarover zitten te praten, is een goede zaak om toch sensibiliserend te werken."
"Ik zie ook een rol weggelegd voor sponsors en organisatoren op dat vlak. Het consumeren van alcohol hoeft bijvoorbeeld geen verwerpelijk gedrag met zich mee te brengen, dus integreer dat in advertenties en campagnes."
Een nodige mentaliteitsswitch, oordeelt Nys.
"Want dat gedrag zit een beetje in onze cultuur gebakken. Als iemand te lang dominant is, dan zien ze liever dat zo'n persoon een wedstrijd verliest. Aan de top geraken, dat gunt iedereen je. Maar als je te lang aan de top blijft ..."
Dus is sensibilisering de toekomst. Voor wielerhooliganisme écht een hardnekkig fenomeen wordt.
