Valt topsport wel te combineren met een privéleven? "De gedachte dat je moet trainen, wint altijd"
Ze heeft net haar succesvolste WK uit haar carrière achter de rug en toch stopt de Nederlandse schaatskoningin Irene Schouten. Het topsportleven eiste privé een te grote tol. Vallen de twee wel te verzoenen? "Op vakantie begin je jezelf op te vreten, omdat je weet dat je erna weer moet beginnen te trainen", geeft Bart Swings toe in Sporza Daily.
"Ik ben toe aan andere dingen." Irene Schouten is doodeerlijk over de hoofdreden van haar afscheid van de schaatssport. "Het was niet omdat het niet meer goed ging, ik voelde gewoon dat ik andere dromen had en klaar was met schaatsen."
In Calgary pakte Schouten nog 4 WK-medailles, waarvan 3 gouden. "Maar we waren ook weer 6 weken van huis", wijst ze naar de keerzijde van de medaille. "Dat heb ik liever gewoon niet meer."
Het maakt het afscheid van de Nederlandse schaatskoningin er niet eenvoudiger op. "Mijn trainer vergeleek het met een grote liefde waarmee je het uitmaakt. Het is zonde, maar ik heb het afgelopen jaar gewoon vaak gedacht: dit wil ik niet meer."
Nog een wereldtitel? Nog een olympische titel? "Ik heb het er niet meer voor over om er alles voor op te geven", besluit Schouten.
"Mijn partner en ik leefden naast elkaar"
Dat een topsporter veel moet opgeven voor zijn of haar medailledroom, weet ook Bart Swings maar al te goed. "Het zijn kleine dingen, maar het stapelt zich wel op", vertelt hij.
"Als je met vrienden weg bent, denk je elk uur dat het later wordt: ik moet morgen weer op het ijs staan. Het is een gevecht tussen je amuseren en naar huis willen."
"De gedachte dat je moet trainen, wint altijd. En die gedachte speelt bij elke keuze die je maakt. Na een tijd ben je dat beu."
Als je met vrienden weg bent, denk je elk uur dat het later wordt: ik moet morgen weer op het ijs staan. Het is een gevecht tussen je amuseren en naar huis willen.
Zelf heeft Bart Swings zijn "breekpunt" nog niet bereikt. "Het einde is voor mij ook wel in zicht. Ik denk er toch geregeld aan. Je moet veel opofferingen maken en hoe ouder je wordt, hoe moeilijker dat is."
Door zijn uitstekende resultaten en olympische medaille kijkt Swings toch al naar de Winterspelen van 2026. "Een groot evenement is vaak ook een einddoel. Dat zal mij ook een breekpunt zijn. Doe ik nog een paar jaar verder of is het daar een mooi afscheid?"
Irene Schouten is 31 jaar, Swings 33 jaar. Voor voormalig Red Flame Justien Odeurs was het op haar 26e al genoeg.
"Ik ben vaak tegen de muur gelopen", vertelt de doelvrouw. "Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Ik wilde stoppen op een hoogtepunt. Als ik me niet meer de volle 100 procent kon geven, stop ik liever."
Ook voor Odeurs wogen de vele opofferingen zwaar door. "Die familiefeesten waar ik nooit aanwezig kon zijn, de leerlingen die samen om stap gingen, terwijl ik moest trainen..."
"Het zijn kleine dingen, maar ze stapelen op. Ik heb heel wat aan de kant gezet en dat was met plezier, omdat ik de beste van België wilde zijn. Maar als je ouder wordt... Ik zag mijn vrouw bij wijze van spreken nooit. We leefden naast elkaar, omdat ik moest gaan voetballen."
"Het gevecht met jezelf"
Hoe hard het topsportleven ook het privéleven bepaalt, ondervindt Swings op vakantie. "Wanneer het wel mag, beleef ik de moeilijkste momenten", vertelt hij.
"Op het einde van mijn vakantie begin ik eigenlijk al te denken dat ik opnieuw moet beginnen te trainen. Dan tel ik de dagen van de vakantie af en is het een gevecht binnenin."
"Je wil wel genieten van de vakantie, maar je weet ook dat de trainingen wachten. Dan begin je jezelf op te vreten. Ik denk dat het dus een hele opluchting is als dat er niet meer is."
Op het einde van de vakantie tel ik de dagen af en is het een gevecht binnenin.
Kristel Taelman van Sport Vlaanderen begeleidt topsporters tijdens en na hun loopbaan met het leven ernaast. "Leven binnen hotels, veel reizen, weinig thuis zijn, elke vezel van het lichaam die gericht is op het halen van een medaille... Dat is moeilijk."
Vooral tijdens twee sleutelmomenten is begeleiding belangrijk. "Rond de leeftijd van 18 jaar maken ze niet alleen de stap naar topsport, maar ook nog hoger onderwijs, de adolescentie... Daar komt veel bij kijken. En ten tweede het leven na de topsport. Als dat plotsklaps gebeurt, kan dat een negatieve impact hebben."
Justien Odeurs juicht de hulp toe. "Je moet mensen toelaten. Het mag geen taboe zijn dat je bij een psycholoog gaat voor problemen of voor een uitlaatklep. Uw hoofd bepaalt alles: hoe je speelt, hoe je wint of verliest."
Vreest Schouten dan niet voor het zwarte gat? "We zijn een huis aan het bouwen, dus ik ga een beetje helpen klussen. En ik ga natuurlijk blijven sporten. Voor de rest zien we wel", besluit ze met een glimlach.
