In de documentaire "Sport/vrouw" werd gisteren ingezoomd op het lichaam als het ultieme instrument van een topsporter. Is de relatie van een atlete met haar lichaam altijd uitsluitend positief? En welke fysieke factoren (zoals menstruatie) beïnvloeden de prestaties van sportvrouwen?
Rani Rosius vertelt zonder complexen dat mensen naar haar kijken omdat ze zulke gespierde armen heeft. “Ik ben topsporter, dat hoort er gewoon bij”, vertelt de sprintster.
De laatste twee foto’s die ze op Instagram gepost had was eerst een mooie loopfoto. Op de tweede foto waren haar spieren enorm zichtbaar. “Ik was juist een beest”, zegt ze.
Rosius wou dat mensen het verschil zagen wanneer ze in zweeffase of in loopfase was. “Heel mijn vrouwelijkheid is weg op de tweede foto, omdat ik zo gespierd ben. Ik ben gewoon één blok spieren”, vertelt ze verder. “Uiteindelijk heb ik heel wat positieve commentaren gekregen. Waar ik blij om ben.”
Turnster Nina Derwael vertelt dat ze op een bepaald moment in haar carrière er ook nog eens goed wou uitzien in haar turnpakje. Met haar gespierde schouders en armen schrok ze een beetje van haar uiterlijk, omdat ze te gespierd werden. “Met mijn triceps heb ik het meeste moeite”, zegt Derwael.
De eerste keer dat Paralympisch atlete Gitte Haenen in het openbaar kwam, schaamde ze zich om haar stomp te tonen.
“Je voelt jezelf kwetsbaar en weet niet hoe de mensen zullen reageren”, vertelt Haenen. “De reacties waren beter dan ikzelf verwacht had.”
"Voeding is belangrijk, maar het is een deeltje van de puzzel"
Stephanie Scheirlynck leert de atleten aan om volgens hun lichaamssamenstelling de beste atleet naar boven te halen zonder daarin te ver te gaan.
“Het is een dunne lijn. Je kan heel professioneel met je voeding bezig zijn, maar daar toch te ver in gaan”, zegt Scheirlynck.
"Voeding is belangrijk, maar het is maar een deeltje van de puzzel. Ik vind het grotere plaatje veel belangrijker. Als je weet dat iemand zich in de details zou kunnen verliezen, vind ik het niet waard.”
Vroeger ging Nina Derwael daar ook zo te ver in dat sommige mensen haar wakker hebben geschud. Nu hanteert ze de 80/20-regel, waar ze het meeste van haar voeding vers maakt, maar af en toe zondigt ze. “Als vrienden een pizza gaan eten, eet ik gewoon mee.” (80/20-regel: het betekent dat je 80% van de tijd gezonde dingen eet en 20% van de tijd mag zondigen).
Jolien D'hoore woog op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro 2016 het minste ooit. Ze was zo strikt met haar voeding bezig dat ze telkens dat ze iets in haar mond stak, ten rade ging bij haar app.
"Het was zo erg dat ik zag dat ik drie druiven mocht eten, Dat ik het effectief deed, niet vier", vertelt de wielrenster. "Mentaal was dat niet vol te houden. Ik heb het vijf maanden gedaan. Dit was meer dan genoeg."
Hoe speelt menstruatie een rol bij prestaties?
De eerste vraag die sportdokter en gynaecoloog Luc Bayens stelt aan nieuwe atletes is of ze hun cyclus bijhouden. “Doen ze het niet, dan raad ik het wel ten stelligste aan”, zegt Dr Bayens.
Het is een zeer belangrijke factor. Bij sommige atletes maakt het weinig uit. Anderen zullen er sterk door beïnvloed worden. “Sommige atletes zeiden dat ze 50% minder waren in de periode juist voor en tijdens de menstruaties”, besluit Dr Bayens.
Vrouwelijke sporters hebben tijdens hun menstruaties meer kans op blessures, dus is het heel belangrijk dat de trainer daar rekening mee houdt.
Emma Meeseman neemt preventief pijnstillers om tijdens de wedstrijd minder last te hebben. “Er zijn speelsters die tijdens de rust in elkaar geplooid zitten van de pijn", vertelt de basketbalspeelster. "Het is alsof ze tien messen in je buik steken, maar wij moeten wel steeds spelen”, zegt ze verontwaardigd.
De coach van Rani Rosius is heel open in communicatie met zijn atletes. Hij past zijn trainingen ook aan in functie van de cyclus. Hij probeert altijd systemen te zoeken waar hij de paraatheid van het autonome zenuwstel kan meten.
“Dit geeft aan of iemand voldoende gerecupereerd is of niet”, vertelt hij. “Als je iemand die niet voldoende gerecupereerd is een zware training oplegt, vraag je om problemen.”
De meeste atleten gaven menstruaties ook niet aan als een mindere prestatie, dus zwegen ze liever tegenover hun coach of de pers.
"Het was een soort van taboe. Achteraf is het wel jammer, want het is deel van vrouw zijn”, vertelt Kim Gevaert.
Voor Paralympische atlete Gitte Haenen samen met haar Belgische collega's van Paralympic Team Belgium begint trouwens vandaag de World Para Athletics Grand Prix in Parijs. Meer info vind je hier.
