Een wielersport in de lift: alles wat je moet weten over Para-cycling

Van 5 tot en met 8 mei vindt de UCI World Cup Para-cycling Ostend Belgium voor de 6e keer plaats. 

In totaal staan liefst 35 Belgische renners met een beperking - inclusief 3 piloten - aan de start. Daarvan zijn er 16 renners die deelnemen met het nationaal team, Paralympic Team Belgium, de andere renners konden zich plaatsen door de selectietijdrit in Zolder op 10 april.

Wereldkampioen Tim Celen is erbij en start voor het eerst in zijn regenboogtrui: “Ik kijk uit naar mijn eerste wedstrijd sinds Tokio 2020. En dat meteen als wereldkampioen in mijn eigen land.”

Tim Celen werd in 2021 wereldkampioen op de weg op zijn driewieler in de MT2-klasse, maar wat betekent juist MT2? Wat houdt Para-cycling juist in? Zijn er nog andere klassen? Wie is er verantwoordelijk voor de internationale events? Welke events worden er georganiseerd buiten de wegrit?
 

Vele vragen, dus trok Sporza zijn laarzen aan en trok er voor u op uit in Oostende.

(Lees meer onder foto)

Para-cycling is een snel groeiende G-sport die de re-integratie van wielrenners met een fysieke of visuele beperking op verschillende manieren bevordert.

Alle renners hebben iets ernstigs voorgehad op lichamelijk vlak. Ofwel in hun geboortejaren of in de loop der jaren. Door beginnen te sporten tijdens hun revalidatieproces zijn ze in contact te komen met wielrennen en hebben ze weer de zin gekregen om voor een doel te gaan. De sport dus als gouden hulpmiddel.

Para-cycling is gewoon topsport. De renners trainen 6 op 7 dagen, soms meerdere malen per dag. Ze gaan meerdere keren naar de krachttraining en naar de kinesist. Ze leven en verzorgen zich als een profatleet zoals Wout van Aert en Mathieu van der Poel.

"Marginal gains" telt ook bij hen, zo zitten ze ook in een hoogtetent of verblijven op hoogte voor een belangrijk moment als de Paralympische Spelen en wereldkampioenschappen.

Voor de Paralympische Spelen hebben ze zich ook voorbereid in een hittekamer aan de KU Leuven en hebben ze ook de befaamde ketonen genomen, waardoor hun prestatie uitstekend was. 

Het grote verschil met profatleten is dat ze niets verdienen aan hun sport en enorme investeringen doen in fietsmateriaal. Ze hebben geen meerdere fietsen waaruit ze kunnen kiezen. Als ze materiaalpech hebben, dan zullen ze het zelf moeten bekostigen.

De grootste drijfveer is de prestatie op zich, want wie kan er zeggen dat ze ooit op een wereldkampioenschap hebben gestaan?

Thierry Diederen is een topper als UCI-commissaris. Op de weg én in het Para-cycling. ”Voor mij is er geen onderscheid. In beide disciplines zie ik echte kampioenen bezig.”

"Ik ben van 2006 als technisch commissaris binnen de UCI aanwezig binnen Para-cycling en heb de hele evolutie gekend", vertelt hij.

"Op die 15 jaar is het van een sociale sport, waar de prestatie minder belangrijk is, naar een sport op het hoogste niveau geworden, waar elk jaar het niveau stijgt."

"De atleten verzorgen zich tot in de puntjes. Op niveau van training en voeding hebben ze dezelfde visie als een prof. Op gebied van materiaal hebben de meesten ultralicht topmateriaal", besluit hij.

Op Belgisch niveau is G-sport Vlaanderen de voortrekker in samenwerking met Belgian Cycling, de Belgische wielerbond.

Internationaal zit Para-cycling sinds 2006 onder de hoede van de UCI, de Internationale Wielerunie. Para-cycling is een evenwaardige tak van hun aanbod naast het valide mannen- en vrouwenwielrennen. 

In 2006 werd dus voor het eerst een wereldkampioenentrui met het UCI-logo gebruikt en werden WK-medailles uitgereikt op de 2006 IPC Cycling's World Championships in Aigle. De trui was toen nog groen, maar dit gaf een enorme boost aan de Para-cycling-community.

Sinds 2007 werden in Bordeaux voor het eerst de wereldkampioenschapppen georganiseerd onder UCI-vlag.

 
In 2009 maakte de groene regenboogtrui plaats voor de officiële witte regenboogtrui in de wegwedstrijd, wegtijdrit en de baanevenementen. Para-cycling kwam zo in lijn met de andere wielerdisciplines die onderdeel zijn van de UCI-wielerfamilie.

Er worden dus jaarlijks wereldkampioenschappen, wereldbekers, nationale kampioenschappen en internationale events georganiseerd op de weg én op de baan. 

Vorig jaar was er voor het eerst een Europees kampioenschap in Oostenrijk. De sport groeit dus nog steeds, de toekomst oogt mooi.

(Lees meer onder tweet)

Zoals andere paralympische of G-sporten maakt Para-cycling gebruikt van een classificatiesysteem. Dat draagt bij aan het waarborgen van eerlijke wedstrijdsport voor personen met een beperking. 

Naarmate de beperking van een of meerdere ledematen valt de wielrenner in een bepaalde klasse volgens een puntenquotering. De classificatie gebeurt door gecertificeerde artsen en/of kinesisten - ook classifiers genoemd - die een speciale opleiding hebben gevolgd bij de UCI om wielrenners te mogen classificeren.

Renners en rensters worden onderverdeeld in 4 types van aangepaste fietsen, waarbij nog eens verschillende klassen worden bepaald, uitgedrukt door een cijfer.

1. Tweewielers (C), met 5 subcategorieën (C1, C2, C3, C4, C5)
   
2. Tandems (B)
3. Tricycles (T), met 2 subcategorieën (T1-T2)
4. Handbike (H), met 5 subcategorieën (H1, H2, H3, H4, H5)
   

De keuze van de fiets is afhankelijk van de beperking van elke wielrenner.

1. De tweewieler is voor sporters met een licht hersenletsel, een of meerdere amputaties of andere lichamelijke beperkingen aan bovenste of onderste ledematen.
   
2. De tandem is voor atleten met een visuele beperking, gekoppeld aan een valide sporter.
3. Driewielers zijn voor wielrenners met een hersenletsel zoals hemiplegie (verlamd aan één zijnde van het lichaam) of bij anderen die stabiliteitsproblemen hebben.
4. Handbikes worden hoofdzakelijk gebruikt bij paraplegie (verlamming vanaf romp) of tetraplegie (verlamming van alle ledematen), alsook bij een- of tweevoudige beenamputaties.

Wegwielrennen omvat tijdritten en wegwedstrijden over al de klassen heen.

Alsook het spectaculaire team relay, waar 3 handbikers uit de verschillende klassen een aflossing doen zoals de broers Borlée, maar dan veel sneller!

De baanevenementen is enkel voor tweewielers en tandems. 

De tweewielers doen de individuele achtervolging, 500m voor vrouwen, kilometer voor mannen, teamsprint, scratchrace, sprint en omnium. 

Voor de tandems bestaat de kilometer, achtervolging, teamsprint en tandemsprint.