Ga naar de inhoud

Braziliaanse voetbalheld Pelé is overleden op 82-jarige leeftijd

 do 29 december 2022 19:58

Brazilië is zijn grootste voetballer aller tijden kwijt, hij was al een tijdje ziek en stierf op 82-jarige leeftijd aan darmkanker. Pelé was met zijn vele goals, weergaloze dribbels en charismatische persoonlijkheid zowel tijdens als na zijn carrière de gedroomde ambassadeur voor het Braziliaanse sambavoetbal. Hij won 3 keer het WK, een record.

Terwijl in Europa de Tweede Wereldoorlog in volle gang was, werd zo'n 9.000 kilometer verderop ene Edson Arantes do Nascimento geboren. Zijn voornaam dankte hij aan de Amerikaanse uitvinder Edison, al kozen zijn ouders (zijn vader was zelf voetballer bij Fluminense) ervoor om de i te laten vallen.

 

Als schooljongen kreeg Edson de bijnaam waaronder hij wereldberoemd zou worden: Pelé. In zijn autobiografie schreef Pelé jaren later dat hij geen idee had waar die naam - die geen betekenis heeft in het Portugees - vandaan kwam. Hij ontkent zo het verhaal dat het een jeugdige verhaspeling zou zijn van doelman Bilé, toen de favoriete speler van Pelé.

 

Het was de Braziliaanse ex-international Waldemar de Brito die het bijna goddelijke talent van Pelé voor het eerst in de smiezen had. Hij regelde een test voor zijn poulain bij topclub Santos. Zijn talent was toen al onmiskenbaar en zo kwam het dat Pelé op amper 15-jarige leeftijd debuteerde in de hoofdmacht van de club uit Sao Paulo, de enige Braziliaanse club waarvoor hij zou spelen.

Pelé
Pelé leidde op amper 17-jarige leeftijd Brazilië naar de wereldtitel in Zweden.

Van tienersensatie tot voetbalicoon

Het was het stormachtige begin van een gouden carrière. Op zijn 16e werd Pelé al topschutter in Brazilië en debuteerde hij bij de nationale ploeg. Ook daar groeide het wonderkind in een mum van tijd uit tot een sensatie.

 

Pelé was amper 17 jaar toen hij Brazilië in Zweden aan een allereerste wereldtitel hielp, nota bene als (toenmalig) jongste speler uit de WK-geschiedenis. Met 3 goals in de halve finale en 2 goals in de finale strooide de golden boy zijn sterrenstof nadrukkelijk over de Jules Rimet-trofee.

 

Niet alleen was de reputatie van Pelé gevestigd, met hun Zwarte Parel (een van zijn vele bijnamen) aan de kroon zou Brazilië de komende jaren het wereldvoetbal domineren. Pelé werd zo de belichaming van het jogo bonito, in het Nederlands ook wel eens sambavoetbal genoemd.

 

Toch had Pelé met dat WK in Zweden misschien al het hoogtepunt uit zijn carrière achter de rug. In 1962 werd Brazilië opnieuw wereldkampioen, maar toen stond de geblesseerde Pelé in de schaduw van Garrincha.

 

In 1970 werd Pelé voor de 3e keer wereldkampioen, als eerste en nog altijd enige speler ooit. Brazilië speelde op dat WK misschien wel het mooiste voetbal uit zijn geschiedenis, maar in die overrompelende prestatie was Pelé toch vooral slechts één - zij het blinkende - schakel van een geoliede ketting.

Pelé
Pelé schurkte op het einde van zijn carrière graag aan tegen de glamour van Hollywood.

Ambassadeur van het voetbal en Brazilië

Een jaar voor dat WK had Pelé voor Santos zijn 1.000e doelpunt uit zijn carrière gescoord. Hij zou nog een paar jaar aan de lopende band blijven scoren en het  Braziliaanse publiek vermaken met zijn dribbels. Maar in 1974 had hij er genoeg van.

 

Bijna 2 jaar later zou Pelé toch opnieuw zijn voetbalschoenen aanbinden, verleid door de vele dollars maar ook de glamour van de prille voetbalcompetitie in de VS. Hij verrichtte er een soort missionariswerk in een land waar ze bij football aan een totaal andere sport denken.

 

Zijn korte passage bij New York Cosmos zorgde er wel voor dat de naam van Pelé een nog grotere internationale weerklank kreeg. Zo kon de voetbalster na zijn carrière het ijzer smeden als filmster (denk maar aan zijn rol in Escape To Victory) en uithangbord voor tal van sponsors en evenementen, maar ook als politicus. In 1995 werd hij minister van Sport in Brazilië.

 

Tot op late leeftijd bleef Pelé een graag geziene gast in tal van stadions, ceremonies en tv-shows. Ondanks dat hij bij deze gelegenheden steeds een kranige indruk maakte, begon zijn gezondheid toch regelmatig op te spelen.

De bezoekjes aan het ziekenhuis volgden elkaar in sneltempo op en werden steeds langer. Een tumor in zijn darmen bleek het begin van het einde. Na een tijdje sloegen de kankerbehandelingen niet meer aan. De match van zijn leven was uitgespeeld, zachtjes werd Pelé naar het laatste fluitsignaal geleid.

Steekkaart Pelé

Volledige naam: Edson Arantes do Nascimento
Bijnamen: Pelé, Dico, Zwarte Parel
Geboren: 23 oktober 1940
Overleden: 29 december 2022

 

Carrière:

1956-1974 Santos
1975-1977 NY Cosmos

1956-1971: Brazilië (92 caps, 77 goals)

1.282 goals in 1.363 wedstrijden

 

Erelijst:

- 3 wereldtitels (1958, 1962 en 1970)
- 6 Braziliaanse titels
- 2x Copa Libertadores
- 2x WK voor clubs
- 9x Braziliaans voetballer van het Jaar
- "Atleet van de Eeuw" volgens het IOC

Enkele foto's uit de carrière van Pelé