Na het arrest Jean-Marc Bosman in 1995 is de macht van de spelers tegenover de clubs gegroeid. Voetballers en makelaars zijn tegenwoordig twee handen op één buik, een groeiproces dat Guy Vandersmissen vanaf de eerste rij heeft meegemaakt. "Dat makelaars het voetbal kapotgemaakt hebben? Flauwekul."
"Een goeie voetballer. Technisch was hij meer dan gemiddeld, maar hij miste efficiëntie", vertelt Guy Vandersmissen (62) over Jean-Marc Bosman, zijn voormalige ploegmaat bij Standard.
Destijds zag Vandersmissen hoe Bosman als speler van Club Luik het juridische gevecht aanging. "Niemand had die stap al gezet en andere spelers hadden niet het gevoel dat hij zou slagen."
"De toenmalige situatie was niet gunstig voor een voetballer. Als je einde contract was, kon je nergens heen. Je kon zelfs geschorst worden door de Belgische voetbalbond en je werd dus gegijzeld."
"Als je naar het clubbestuur stapte, zat je gevangen. Je moest rekenen op de goodwill van de persoon die tegenover je zat."
"Ik heb het zelf meegemaakt. Ik was einde contract bij Standard, maar door de aanwezigheid van de CEO op het WK van 1986 in Mexico moest ik erg lang wachten. Ik was kapitein, maar ik wist niet of ik een contract zou krijgen. Dat was geen normale situatie."
Ten tijde van het arrest was Vandersmissen als 37-jarige al te vergevorderd in zijn carrière om er de vruchten nog van te plukken.
"Op die leeftijd teken je meestal contracten van een jaar. Maar als je toen als 24-jarige een hoger contract kon afdwingen en dat kon meedragen, dan maakte dat een heel groot verschil op het einde van je carrière."
Voor het arrest was de situatie niet gunstig voor een voetballer. Als je einde contract was, kon je nergens heen. Je werd gegijzeld.
"De onderhandelingsmarge is gegroeid"
"Na het arrest kon een speler onderhandelen over betere voorwaarden in zijn contract. Aan de onderhandelingstafel verloren de clubs hun kracht tegenover de speler", schetst Guy Vandersmissen het belangrijkste gevolg van het baanbrekend arrest.
"Spelers konden voortaan meer druk leggen. Vroeger moest je min of meer accepteren wat de club had voorgesteld, maar door het arrest groeide de onderhandelingsmarge."
"Clubs gaven daarna dan maar langdurige contracten aan beloftevolle spelers. Ze hoopten dat zij zouden doorbreken en dat ze hen daarna konden verkopen."
"Maar als je die gok waagt, dan blijf je ook gebonden aan spelers die het niet maken. Sommigen haalden het gewenste niveau niet, maar hadden toch een goed contract. Dat heeft clubs ook een bom geld gekocht. Daarna is men weer voorzichtiger geworden."
"Ook voor het arrest trokken onze beste spelers al naar het buitenland"
Guy Vandersmissen schuift tegenwoordig nog altijd aan de onderhandelingstafel aan, weliswaar in de rol van makelaar. Die positie ligt vaak onder vuur. Zo wordt geopperd dat makelaars het voetbal hebben kapotgemaakt.
Vandersmissen: "Dat is een beetje flauwekul. Alles wordt op makelaars afgewend. Dat klopt soms, maar een makelaar kan niets doen zonder de toestemming van een club."
"Als een makelaar veel geld verdient, dan is dat met medeweten van de club. Anders is dat niet mogelijk. Niet alles moet altijd op de rug van de makelaar afgeschoven worden. Dat is niet correct."
De makelaar van Cherry Sports wuift de stelling weg dat het Bosman-arrest het Belgische voetbal heeft genekt. "Dat we niet meer meespreken op het Europese niveau? Voor het arrest trokken spelers zoals Gerets, Coeck en Vandereycken ook naar het buitenland."
"Die tendens was al langer ingezet. Het grote geld zit in het buitenland dankzij de tv-contracten. Dan geldt de wet van de sterkste. Onze clubs zijn bovendien ook tevreden dat ze spelers voor 20 miljoen euro kunnen verkopen."
"Ik vind het nu een faire situatie. Belgische clubs leiden jongeren op of scouten, halen spelers binnen voor weinig geld en verkopen hen voor veel geld."
Kritiek op de rol van een makelaar? Niet alles moet op onze rug worden afgeschoven.
"Dat Bosman de stap gezet heeft, is niet de verantwoordelijkheid van andere spelers"
Maar heeft het arrest het totaalplaatje van het voetbal veranderd? "Voetbal zal altijd gespeeld worden", oppert makelaar Guy Vandersmissen.
"De situatie is beter geworden. Je kunt op een correcte manier om de tafel zitten en je kunt een speler verdedigen. Dat was vroeger niet het geval. Nu ga je voor een win-winsituatie. Iedereen moet de tafel met een goed gevoel verlaten."
"Dat iedereen beter is geworden van deze zaak op Bosman na? Ik ken zijn financiële situatie niet."
"Hij heeft de beslissing genomen om de stap te zetten. Daar zijn andere spelers niet verantwoordelijk voor, al heeft hij daar misschien de gevolgen van moeten dragen."
"Het zal hem zeker geen goed gedaan hebben. Daarom heeft het ook zo lang geduurd voor iemand zijn nek heeft uitgestoken."
Gent-manager Louwagie: "Juiste beslissing op juiste moment, maar ook kwalijke evoluties"
In het Belgische voetbal is AA Gent-manager Michel Louwagie (64) de clubmanager met de langste staat van dienst. Hij kan de periode voor en na het arrest vergelijken. "Het werk van een clubleider is er niet gemakkelijker op geworden", glimlacht Louwagie.
"Het arrest betekende een hele revolutie en bezorgde iedereen veel meer werk en stress. Een speler van wie de arbeidsovereenkomst afliep, zat voor de uitspraak van het Hof vast bij die club van herkomst. De clubs waren veel rustiger en wachtten af, nu onstaat er al zenuwachtigheid nog ruim voor een contract afloopt."
"Het hele systeem is geëvolueerd en de sommen swingen de pan uit. Dat is een kwalijke evolutie. Het spelersverloop is ook veel groter geworden. Echte clubspelers, die hun volledige carrière bij hetzelfde team blijven, bestaan nu bijna niet meer."
"Maar het is natuurlijk belangrijk dat spelers zelf kunnen kiezen en beslissen. De vroegere situatie was helemaal niet gezond. De juiste beslissing werd op het juiste moment genomen."
"De macht is verschoven naar de spelers én de makelaars. Zij waren de winnaars, want ze zetten druk op clubs om de contracten vroeger open te breken. Zo konden spelers meer verdienen en kregen zij ook een hogere vergoeding."
"Wat mij betreft mag er gerust een einde komen aan de hoogte van die transfersommen en commissielonen. Veel clubs zijn ook in handen gekomen van investeringsgroepen of externe eigenaars om te kunnen voldoen aan de hoge eisen van spelers. Ook dat is geen goeie evolutie."
