Puffen en zweten in de Vuelta: is koersen bij 40 °C wel verantwoord? "Dit is echt op het randje"
Een aankomst in de warmste stad van Europa en temperaturen tot boven de 40 °C. Het Vueltapeloton ziet dezer dagen af als de beesten onder de loden Spaanse zon. Niet voor het eerst stelt zich de vraag: is koersen bij zulke temperaturen niet gevaarlijk? Sportarts Ruud Van Thienen levert antwoorden.
IJszakjes, thermovesten en zelfs de brandweer die de slang bovenhaalt.
Het Vueltapeloton heeft het niet onder de markt dezer dagen in Spanje, waar het kwik eerder deze week al richting de 43 graden klom. Met een doortocht door het broeierige Andalusië worden de renners nog meer op de proef gesteld. Vandaag volgt dan ook nog eens een aankomst in Cordoba, de warmste stad van Europa.
Het doet opnieuw de vraag rijzen: is koersen in zo'n hitte wel verantwoord?
"Het hangt er voor een groot stuk vanaf of je het gewoon bent of niet om in extreme temperaturen te sporten", opent Ruud Van Thienen, sportarts en inspanningsfysioloog verbonden aan de UGent.
"Bij zo'n hitte gaat je lichaam bij het sporten op een andere manier reageren. In de eerste plaats ga je meer zweten, waardoor je meer zout gaat verliezen. De hartslag gaat ook stijgen, want de hersenen gaan proberen om de lichaamstemperatuur ideaal te houden."
De hitte heeft een impact op de prestaties. Atleten gaan sneller verzuren en hun recuperatievermogen wordt aangetast.
"Daarvoor gaan ze veel bloed naar de huid sturen, zodat je op die manier warmte kan afgeven. Maar daardoor kan er minder bloed naar de spieren worden gepompt. En dat heeft natuurlijk een impact op de prestaties. Atleten gaan sneller verzuren en hun recuperatievermogen wordt aangetast."
Gevaarlijk? Niet per se
Niet alleen de prestaties lijden onder zware temperaturen, er kunnen ook medische problemen optreden. Is koersen in zo'n hitte dan niet ronduit gevaarlijk?
"Dat lijkt logisch, maar dat is eigenlijk niet zo", nuanceert Van Thienen. "Het hangt van drie factoren af. In de eerste plaats gewenning: is de atleet het gewoon om in zulke temperaturen te sporten. Ten tweede conditie: hoe getraind is de atleet? En ten derde hydratatie: is er genoeg vocht in het lichaam?"
Van Thienen verduidelijkt het met een vergelijking. "Een ongetrainde persoon die gaat wandelen bij 25 graden, kan bijvoorbeeld al "in het rood" gaan. Terwijl sporters die al weken hittetraining hebben gedaan en goed begeleid worden qua voeding en drank bijna geen last ondervinden van sporten in grote hitte."
"Maar er is natuurlijk ook een grote genetische factor. De ene persoon is de andere niet."
Tekort van 5 kilo
Toch is er ook kritiek op de Vuelta-organisatie. Waarom rijdt het peloton op het heetst van de dag? "Dat heeft natuurlijk commerciële redenen", weet Van Thienen. "We denken dan aan uitzendrechten, meer kijkers, de invloed van de sponsors ..."
"Maar: de organisatie kan natuurlijk wel ingrijpen door bijvoorbeeld de wedstrijd te vervroegen of te verkorten. Dat zou een wezenlijke impact hebben."
Van Thienen verduidelijkt: "Een goed getrainde renner kan gemakkelijk 2 tot 3 liter zweten per uur, maar kan onmogelijk diezelfde hoeveelheid vocht terug opnemen in een uur. Maag en darmen kunnen dat simpelweg niet aan."
"Alle renners komen in de Vuelta dus over de finish met een tekort aan vocht, dat gaat over 2 à 3 tot zelfs 5 à 6 kilo. Het aantal koersuren verkorten zou voor de hydratatie van de renners een groot verschil maken."
Een goed getrainde renner kan gemakkelijk 2 tot 3 liter zweten per uur, maar kan onmogelijk diezelfde hoeveelheid vocht terug opnemen in een uur.
Maar zo'n toegeving van de Vuelta-organisatie is er (voorlopig) niet. Dus moeten de renners zich maar behelpen. Een verkoelende hoofdband, ijszakjes in de nek, koelingsvesten - "alle beetjes helpen", aldus Van Thienen.
Om te besluiten: is het verantwoord om een peloton door de Spaanse hitte te jagen? "Dit is zeer op het randje, maar zoals ik het nu inschat, kan het nog net", concludeert Van Thienen.
"Al is dat altijd makkelijk gezegd. Er moet maar eens een medisch slachtoffer vallen. Maar hopelijk komt het niet zo ver en houdt de organisatie zich aan het Extreme Weather Protocol van de UCI."