Het stond in de sterren geschreven dat Eileen Gu zou beroeren. Met twee gouden medailles en een zilveren plak kroonde de Chinese superster (met Amerikaanse roots) zich tot de sportieve koningin van de Winterspelen, maar de politieke evenwichtsoefening was zoals verwacht de lastigste. Wat is er allemaal gebeurd buiten het zicht van de camera’s?
Je moet het maar doen. Met de ogen van de wereld op zich gericht, loste de 18-jarige Eileen Gu alle verwachtingen in. Goud in de onderdelen Big Air en Halfpipe, zilver op Slopestyle.
Een historische drieklapper.
Er was dan ook geen enkel medium ter wereld dat Gu niét tot een van de absolute smaakmakers van de voorbije Winterspelen rekende. Missie geslaagd, dus. Zowel voor Gu als voor China, dat maar wat graag uitpakt met het jeugdige fenomeen als uithangbord.
De reden is gekend: de keuze van Gu (Chinese moeder, Amerikaanse vader) voor China boven de Verenigde Staten, haar geboorteland, bezorgde de wereldmacht nog voor de start van de Spelen al een belangrijke overwinning op de grote rivaal.
Gu-Mania
Door haar uitzonderlijke prestaties groeide Gu uit tot het grote idool van heel wat Chinezen. Toen ze voor het eerst goud pakte, bezweek het sociale media-platform Weibo zelfs onder de immense lading berichten. Binnen het uur haalden posts rond Gu in totaal 300 miljoen views.
De sportwinkel die het rode skipak van de nieuwe ster verkocht, zag de verkoop met 2.000% stijgen. Ook een speciale bekerhouder van een koffiemerk met de beeltenis van Gu was in een mum van tijd compleet uitverkocht. Hetzelfde geldt voor de dure ringen van Louis Vuitton waarmee Gu na haar triomf pronkte.
Gu-Mania in China.
Daartegenover stonden de voorspelbare giftige reacties in de Verenigde Staten voor “de verraadster”. #EileenGuTraitor was tijdens haar events trending op Twitter.
VPN-verbinding
Dié tegenstrijdigheid was te voorzien. Alleen: ook in China dweepte lang niet iedereen met Gu de voorbije twee weken.
Achter de censuurmuur stormde het zelfs stevig rond de olympische kampioene, maar de lokale overheidsmachine deed er alles aan om kritiek in de kiem te smoren.
Een voorbeeld?
Op een Instagram-post van Gu kwam er een kritisch antwoord van een landgenoot: “Waarom kan jij Instagram gebruiken en miljoenen andere Chinezen niet? En waarom kom je niet op voor de mensen die niet vrij gebruik kunnen maken van het internet?”
De Chinese skiester antwoordde zowaar met: “Iedereen kan een VPN-app downloaden (om de Chinese firewall te omzeilen, red.). Het is gratis in de app store.”
Een reactie die bakken kritiek uitlokte, want in de realiteit zijn er al strenge straffen uitgesproken voor Chinezen die een VPN-verbinding gebruiken.
Voor velen een bewijs dat Gu niet weet wat er zich echt in het land afspeelt als je een "gewone" burger bent. Ironisch genoeg werd de virale screenshot op Weibo gecensureerd.
De vrouw aan de ketting
Tijdens de Spelen ontstond er in China ook consternatie over een shockerende video. Daarin was te zien hoe een moeder van acht kinderen vastgeketend was in de buitenlucht, de vrouw werd gebruikt om kinderen te baren. De autoriteiten hadden naar verluidt weet van de situatie, maar grepen niet in. Twee vrouwen die haar probeerden te bevrijden, zijn opgepakt.
Op het internet ontstond vervolgens een hevige discussie over het extreme contrast tussen Gu en de vastgetekende vrouw. Wie symboliseerde het echte China? Onder meer The New York Times wijdde er een kritisch artikel aan.
Maar de Chinese overheid stak de kwestie liever in de doofpot. Hashtags en artikels over de onbekende vrouw verdwenen als sneeuw voor de zon, terwijl het algoritme positieve posts over de koningin van de Winterspelen naar boven duwde.
Ik ben ook maar een tienermeisje en doe mijn best om van de wereld een betere plek te maken.
Velen waren bijgevolg ontgoocheld dat Gu haar enorme podium tijdens de Winterspelen niet gebruikte om enkele sociale kwesties aan te kaarten. Maar de Chinese, die al jaren gevoelige thema's mijdt, ontweek ook nu elk explosiegevaar.
“Ik probeer mijn stem zoveel mogelijk te gebruiken voor onderwerpen die relevant en persoonlijk voor mij zijn en voor personen die naar me willen luisteren", liet Gu optekenen.
“Ik ben ook maar een tienermeisje en doe mijn best om van de wereld een betere plek te maken. Ik amuseer me tijdens het skiën en hoop veel meisjes te inspireren. Dat is momenteel mijn boodschap.”
