25 jaar geleden deed een uitspraak van het Europees Hof van Justitie het voetbal op zijn grondvesten daveren. Jean-Marc Bosman was de spilfiguur in de rechtszaak die het transfersysteem een ander gelaat gaf. Hoe kijkt hij 25 jaar na datum terug op de procedure en de gevolgen? "Ik heb van niets spijt."
"Voor mij persoonlijk is het 25 jaar van tegenslag geweest, voor de voetballers is het 25 jaar van geluk geworden", zet Jean-Marc Bosman meteen de toon in een gesprek met onze journalist over het grensverleggende arrest van 25 jaar geleden (15 december 1995).
Bosman zat destijds in een patstelling bij Club Luik. "Mijn voorzitter wilde mijn contract niet vernieuwen en stelde me een verlaagd salaris voor zonder premies."
"In 1993 kreeg ik bij de rechtbank van Luik al gelijk, waardoor alle Belgische spelers aan het einde van hun contract gratis konden vertrekken."
"In 1995 heb ik mijn zaak ook bij het Europees Hof van Justitie gewonnen. Maar daarna heb ik een prijs betaald."
Bosman was gebrandmerkt en geraakte niet of nauwelijks nog aan de bak. Na zijsprongetjes in de Franse tweede klasse en in Afrika zat zijn carrière er veel sneller dan verwacht op.
Na het arrest heb ik 25 jaar van tegenslag gehad, voor de voetballers is het 25 jaar van geluk geworden.
"Ik denk niet dat de voetballers mij nog kennen"
Financiële perikelen zouden daarna de rode draad vormen in het leven van Jean-Marc Bosman. De Nederlandse nationale ploeg steunde de ex-voetballer van Club Luik, maar de Belgische inbreng viel - zo oordeelt Bosman - flink tegen.
"De spelers van de Belgische ploeg en de Belgische bond hebben ook iets gedaan, maar dat ging vooral om publiciteit. Geen enkele Belgische speler heeft het aangedurfd om zijn nek echt uit te steken."
De Internationale Spelersvakbond FIFPro was en is Bosman niet vergeten en ook Adrien Rabiot bedankte de transferpionier. Zijn moeder stortte enkele jaren geleden een bedrag nadat haar zoon - mede door de verdienste van Bosman destijds, oordeelde ze - een profcontract bij PSG had getekend.
"Dat verraste me wel, maar bij de andere voetballers voel ik geen dankbaarheid. Ik denk niet dat ze mij nog kennen."
"Ik was ooit eens in Amsterdam en daar ontmoette ik Dries Mertens. Hij kende mij niet en wist niet wat ik voor het voetbal betekend had."
"Ze zouden nochtans iets kunnen doen", oppert de transferpionier. "Zeker met de fortuinen die ze verdienen. Maar ze denken alleen aan zichzelf, terwijl ze dankzij mij zeer rijk zijn geworden."
"Ik hoop dat mijn toekomst beter wordt"
"In mijn hoofd dacht ik dat ik met het arrest geluk zou kunnen bieden aan iedereen", gaat een geëmotioneerde en getekende Jean-Marc Bosman voort, "maar ik heb geen geluk gehad."
"Je ne regrette rien. Ik heb van niets spijt. Het was om goed te doen. Ik wilde iedereen gelukkig maken", haalt hij zijn schouders op.
"Het gaat niet goed met mij", stelt Bosman. "Ik heb nek- en rugproblemen en mijn kinderen zijn mijn geluk."
Vooral het financiële luik van het verhaal oogt niet rooskleurig. "Spelersvakbond FIFPro helpt mij een beetje. Ze geven me 2.000 euro per maand, maar ze hebben gezegd dat ze op 15 december iets zouden organiseren waardoor ik uit de problemen zou geraken."
"Ik hoop dat mijn toekomst beter wordt. Het kan alleen maar beter gaan."
Ik heb dit gedaan om goed te doen. Ik wilde iedereen gelukkig maken en ik heb van niets spijt.
"Voetballers zijn nog altijd niet volledig vrij"
En wat met de toekomst van het internationale voetbal? "Er moet een Europese commissaris met lef opstaan", meent Bosman. "Hij moet de zaken ordenen zodat de spelers weer werknemers worden. Dat is nu niet het geval."
"De hele grote spelers gaan en staan waar ze willen. Maar sommige clubs verplichten modale spelers om elders te spelen omdat die clubs daar veel geld voor vangen. De speler kiest dan niet zelf."
"Neen, de spelers zijn zeker niet volledig vrij. De grote spelers trekken zich daar niets van aan, maar de kleine voetballers hebben minder mogelijkheden. In hun geval beslist de club, afhankelijk van de transfersom die ze ontvangen."
